Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Αριστόξ. (Αρμ. Ι, 17, 30 Mb): "παν γαρ σύστημα ήτοι. συνεχές ή υπερβατόν εστι" (γιατί κάθε σύστημα είναι ή συνεχές ή υπερβατό)'']

Αριστόξενος
Αρμονικά στοιχεία
Αριστόξ. (Αρμ. Ι, 17, 30 Mb

τήν τ᾽ εἰς συναφὴν καὶ διάζευξιν καὶ
τὸ συναμφότερον μερίζουσαν· τὸ σύστημα γὰρ ἀπό τινος
μεγέθους ἀρξάμενον ἢ συνημμένον ἢ διεζευγμένον ἢ μικτὸν
ἐξ ἀμφοτέρων - καὶ δείκνυται τοῦτο γιγνόμενον ἐν ἐνίοις - ·
ἔπειτα τήν τ᾽ εἰς ὑπερβατὸν καὶ συνεχὲς μερίζουσαν, πᾶν
γὰρ σύστημα ἤτοι συνεχὲς ἢ ὑπερβατόν ἐστι· τήν τ᾽ εἰς
ἁπλοῦν καὶ διπλοῦν καὶ πολλαπλοῦν διαίρεσιν, πᾶν γὰρ
τὸ λαμβανόμενον σύστημα ἤτοι ἁπλοῦν ἢ διπλοῦν ἢ πολ-
λαπλοῦν ἐστίν. τί δ᾽ ἐστὶ τούτων ἕκαστον ἐν τοῖς ἔπειτα
δειχθήσεται.
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερβολαιοειδής, τόπος· η περιοχή της φωνής που περιλαμβάνει όλες τις νότες πάνω από τον νητοειδή τόπο· η περιοχή των υπερβολαίων.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερβολαίων, τετράχορδον· το ψηλότερο τετράχορδο στο Σύστημα Τέλειον Μείζον και στο Σύστημα Τέλειον Αμετάβολον (βλ. λ. σύστημα ):
Οι νότες του τετράχορδου υπερβολαίων, από κάτω προς τα πάνω, ονομάζονταν: τρίτη υπερβολαίων (fa), παρανήτη υπερβολαίων (sol) και νήτη
υπερβολαίων (la). Η νότα (mi), χαμηλότερη νότα του τετράχορδου υπερβολαίων και ψηλότερη (πρώτη) του τετράχορδου διεζευγμένων, ονομαζόταν νήτη διεζευγμένων.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερδιάζευξις, σχηματίζεται όταν δύο τετράχορδα χωρίζονται από μια ογδόη. Υπερδιάζευξη γίνεται ανάμεσα στο τετράχορδο υπατών (si - do - re - mi) και στο τετράχορδο υπερβολαίων (mi - fa - sol - la):

[...]

Βλ. Βακχ. Εισαγ. 87 και Μαν. Βρυέν. Αρμ. (Wallis III, 506).

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερδώριος, τόνος· ο πέμπτος τόνος στη σειρά των 15 τόνων του νεο-αριστοξένειου συστήματος· ήταν ο μιξολύδιος
τόνος του αριστοξένειου συστήματος των 13 τόνων (αρ. 3 στον σχετικό πίνακα).

Βλ. λ. τόνος

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπεριάστιος, ή υπεριώνιος, τόνος· ο τέταρτος τόνος στη σειρά των 15 τόνων του νεο-αριστοξένειου συστήματος. Ήταν ο μιξολύδιος οξύτερος, αρ. 2, του αριστοξένειου συστήματος των 13 τόνων.

Βλ. λ. τόνος

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερμέση, η χορδή "πιο πάνω" από τη μέση ως προς τη θέση της στη λύρα ή την κιθάρα , αλλά χαμηλότερη στο ύψος από τη μέση κατά μία δευτέρα. Η υπερμέση ονομάστηκε αργότερα λιχανός.

Πρβ. Ch.-Em. Ruelle, Deux textes grecs anonymes, Παρίσι 1878, σ. 5.

Νικόμ. Εγχειρίδιον 3 και Γ. Παχυμέρης (στις Notices του Vincent, 406).

Βλ. τα λ. λύρα και λιχανός.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερμιξολύδιος, τόνος· ο ψηλότερος τόνος (αρ. 1) στο αριστοξένειο σύστημα των 13 τόνων και ο τρίτος (με το όνομα υπερφρύγιος) στο νεο-αριστοξένειο σύστημα των 15 τόνων.

Βλ. λ. τόνος

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπέρτονος, (Δημ. και LSJ) τεντωμένος στο έπακρο· υπερβολικά οξύς η δυνατός. υπέρτονον σάλπισμα πολύ δυνατό (ή πολύ οξύ στο ύψος) σάλπισμα.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερυπάτη, ο Αριστείδης (Περί μουσ. 10 Mb, 8 R.P.W.-I.) ονομάζει υπερυπάτες τις νότες (ή χορδές) που είναι χαμηλότερες της υπάτης μέσων, και οι οποίες είναι φθόγγοι "κινούμενοι" και αλλάζουν σύμφωνα με το γένος· "αύται γενικώς υπερυπάται καλούνται".

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
ο Αριστείδης (Περί μουσ. 10 Mb, 8 R.P.W.-I.) ονομάζει υπερυπάτες τις νότες (ή χορδές) που είναι χαμηλότερες της υπάτης μέσων, και οι οποίες είναι φθόγγοι "κινούμενοι" και αλλάζουν σύμφωνα με το γένος· "αύται γενικώς υπερυπάται καλούνται".

ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ ΚΟΙΝΤΙΛΙΑΝΟΥ
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΝ

Αριστείδης, Περί μουσ. 10 Mb, 8 R.P.W.-I.

ὑπάτων
δὲ ἐναρμόνιος χρωματική τε καὶ διάτονος τῶν γενῶν τῆς
μελῳδίας εἰσὶ δηλωτικοὶ φθόγγοι· ποικίλη γὰρ καὶ ἡ τῶν
τετραχόρδων διάθεσις γίνεται. αὗται γενικῶς ὑπερυπάται
καλοῦνται.
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπερφρύγιος, τόνος· ο τρίτος τόνος στη σειρά των 15 τόνων του νεο-αριστοξένειου συστήματος και ο ψηλότερος τόνος στο αριστοξένειο σύστημα των 13 τόνων, με το όνομα υπερμιξολύδιος.

Βλ. λ. τόνος

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υποαιόλιος, τόνος, ή υπολύδιος βαρύτερος· ο δέκατος τόνος στο αριστοξένειο σύστημα των 13 τόνων και δωδέκατος στο νεο-αριστοξένειο σύστημα των 15 τόνων.

Βλ. λ. τόνος

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υπογύπωνες, χορευτές, οι οποίοι κρατούσαν μπαστούνια και χόρευαν μιμούμενοι τους γέροντες. Πολυδ. (IV, 104): "οι δε υπογύπωνες, γερόντων υπό βακτηρίαις την μίμησιν είχον" (οι υπογύπωνες με μπαστούνια μιμούνταν τους γέρους). Και ο χορός τους λεγόταν υπογύπωνες.

http://www.musipedia.gr/
 
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Πολυδ. (IV, 104): "οι δε υπογύπωνες, γερόντων υπό βακτηρίαις την μίμησιν είχον" (οι υπογύπωνες με μπαστούνια μιμούνταν τους γέρους). Και ο χορός τους λεγόταν υπογύπωνες.'']

Πολυδ., IV, 104

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n318/mode/1up
 

Attachments

  • onomasticon01polluoft_0320.jpg
    230.7 KB · Views: 0
Z

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
υποδιάζευξις, σχηματίζεται όταν δύο τετράχορδα χωρίζονται από διάστημα πέμπτης και οι ακρινές νότες τους βρίσκονται σε απόσταση ογδόης. Μαν. Βρυέν. (Αρμον. Wallis ΙΙΙ, 505-506): "υποδιάζευξη είναι, όταν ανάμεσα σε δύο τετράχορδα παρεμβάλλεται το διάστημα της πέμπτης, και οι ακρινοί τους φθόγγοι βρίσκονται σε μια συμφωνία ογδόης μεταξύ τους. Υπάρχουν δύο υποδιαζεύξεις, μια χαμηλότερη και μια ψηλότερη. Η πρώτη (α) σχηματίζεται όταν το τετράχορδο υπατών χωρίζεται από το τετράχορδο διεζευγμένων με το τετράχορδο μέσων και έναν τόνο, μεταξύ μέσης και παραμέσης. Η δεύτερη (β) σχηματίζεται όταν το τετράχορδο μέσων χωρίζεται από το τετράχορδο υπερβολαίων με τον τόνο μεταξύ μέσης και παραμέσης (la - si) και το τετράχορδο διεζευγμένων", Ανάμεσα στις ακρινές νότες (si - si και mi - mi) υπάρχει απόσταση ογδόης.



Βλ. επίσης Βακχ. Εισαγ. 83, C.v.J. 311, Mb 21.

http://www.musipedia.gr/
 
You must log in or register to reply here.
Top