Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

Νικόμαχος, Εγχειρ. 4

σύστημα δὲ πλεόνων ἑνὸς διαστημάτων σύν-
θεσιν.

Κλεωνείδης
Εισαγωγή αρμονική

Κλεονείδης, Εισ. 1

σύστημα δέ ἐστι τὸ ἐκ πλειόνων ἢ ἑνὸς διαστημάτων συγκείμενον.

[''Ο Πτολεμαίος (Π, 4, I.D. 50, 12 κε.· Wallis III, 56) υποστηρίζει πως: "Σύστημα μεν απλώς καλείται το συγκείμενον μέγεθος εκ συμφωνιών καθάπερ συμφωνία, το συγκείμενον μέγεθος εξ έμμελειών και έστιν ώσπερ συμφωνία συμφωνιών το σύστημα" (σύστημα λέγεται απλώς το μέγεθος που αποτελείται από συμφωνίες, όπως ακριβώς συμφωνία είναι το μέγεθος που αποτελείται από εμμέλειες (μελωδικότητες)· έτσι, το σύστημα είναι σαν μια συμφωνία συμφωνιών). "Τέλειον δε σύστημα λέγεται το περιέχον πάσας τας συμφωνίας μετά των καθ' εκάστην ειδών" (και τέλειο σύστημα είναι εκείνο που περιέχει όλες τις συμφωνίες με όλα τα είδη τους.)'']

ΚΛΑΥΔΙΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΑΡΜΟΝΙΚΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Πτολεμαίος, Π, 4, I.D. 50, 12 κε.· Wallis III, 56

Περὶ συστήματος τελείου καὶ ὅτι μόνον τοιοῦτο τὸ δὶς διὰ πασῶν.
Τούτων δὴ προεκτεθειμένων σύστημα μὲν ἁπλῶς καλεῖται τὸ συγ-
κείμενον μέγεθος ἐκ συμφωνιῶν, καθάπερ συμφωνία τὸ συγκείμενον
μέγεθος ἐξ ἐμμελειῶν, καὶ ἔστιν ὥσπερ συμφωνία συμφωνιῶν τὸ σύστη-
μα. τέλειον δὲ σύστημα λέγεται τὸ περιέχον πάσας τὰς συμφωνίας
μετὰ τῶν καθ᾽ ἑκάστην εἰδῶν, ὅτι καὶ τέλειόν ἐστι καθόλου τὸ τὰ αὑ-
τοῦ μέρη πάντα περιέχον. κατὰ μὲν οὖν τὸν πρῶτον ὅρον γίνεται
σύστημα καὶ τὸ διὰ πασῶν - ἐδόκει γοῦν αὔταρκες εἶναι τοῦτο τοῖς
παλαιοῖς - καὶ τὸ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων, καὶ τὸ διὰ πασῶν καὶ
διὰ πέντε, καὶ τὸ δὶς διὰ πασῶν. ἕκαστον γὰρ αὐτῶν ὑπὸ συμφωνιῶν
περιέχεται δύο ἢ πλειόνων. κατὰ δὲ τὸν δεύτερον μόνον ἂν εἴη τέλειον
σύστημα τὸ δὶς διὰ πασῶν· μόνῳ γὰρ ἔνεστιν αὐτῷ τὰ σύμφωνα πάντα
μετὰ τῶν ἐκκειμένων εἰδῶν. καὶ τὰ μὲν ὑπὲρ αὐτὸ πλέον οὐδὲν ἂν
ἔχοι τῶν ἐν ἐκείνῳ δυνάμει λαμβανομένων, τὰ δ᾽ ὑπ᾽ αὐτὸ λείποιτ᾽ ἄν
τισι τῶν ἐν ἐκείνῳ, ὅθεν τὸ συντιθέμενον ἐκ τοῦ διὰ πασῶν καὶ διὰ
τεσσάρων σύστημα τέλειον οὐ καλῶς ἔχει καλεῖν. τὰ μὲν γὰρ ἑπτὰ
εἴδη τοῦ διὰ πασῶν οὐδέποτε περιέξει, τὰ δὲ τέσσαρα τοῦ διὰ πέντε
οὐ πάντοτε, ἀλλ᾽ ὅταν μὲν οὕτως ἔχῃ θέσεως, ὥστε τὸν τόνον διαζευ-
γνύναι τὰ συνημμένα δύο τετράχορδα τοῦ ἑνός, τὰ μὲν τέσσαρα εἴδη τοῦ
διὰ πέντε περιέξει, τῶν δὲ τοῦ διὰ πασῶν ἑπτὰ μόνα τέσσαρα πάλιν, τὰ
ἀφ᾽ ὁποτέρου τῶν ἄκρων, ὅταν δ᾽ οὔτως ἔχῃ θέσεως, ὥστε τὸν τόνον ἐπὶ
τὸ πέρας εἶναι. καὶ τὰ τρία τετράχορδα συνημμένα ἓν μόνον εἶδος
περιέξει καὶ τοῦ διὰ πέντε καὶ τοῦ διὰ πασῶν, ἢ τὸ πρῶτον ἢ τὸ
ἔσχατον ἀμφοτέρων, ὡς ἐξέσται σκοπεῖν ἀπὸ τῆς προκειμένης κατα-
γραφῆς ἐπισυνάπτουσιν αὐτῇ καθ᾽ ἑκάτερον τῶν περάτων ἓν ὁμοίως
ἔχον τετράχορδον. ἐπὶ δέ γε τοῦ δὶς διὰ πασῶν, ὅταν ἐπὶ τὰ αὐτὰ καὶ
ὁμοίως ἔχοντα τὰ δύο διὰ πασῶν συνίσταται, κατὰ πᾶσαν ἡντινοῦν τῶν
διαζεύξεων ἀρχὴν τά τε τοῦ διὰ πασῶν εἴδη πάντα καὶ ἔτι τά τε τοῦ
διὰ πέντε καὶ τὰ τοῦ διὰ τεσσάρων εὑρήσομεν περιειλημμένα καὶ πλέον
οὐδὲν ἐν ταῖς τοῦ δὶς διὰ πασῶν ὑπερβολαῖς.

[''Ο Πορφύριος, σχολιάζοντας όλα αυτά, εξηγεί ότι οι συμφωνίες που αποτελούν ένα σύστημα (που είναι συστατικά του συστήματος) είναι η τετάρτη και η πέμπτη (δια τεσσάρων και δια πέντε)· η δια πασών (οκτάχορδο, ογδόη) είναι επομένως το πρώτο πλήρες σύστημα που σχηματίστηκε. Και τέλειο σύστημα είναι εκείνο που δεν του λείπει τίποτε ("το λείπον εν μηδενί", δηλ. η δις δια πασών· Comment. I.D. 162-163· Wallis III, 339). Μετά το οκτάχορδο μπήκαν σε χρήση τα λεγόμενα Τέλεια Συστήματα, γιατί περιλάμβαναν "όλα τα τμηματικά συστήματα της 4ης, 5ης και 8ης" (Πτολεμ. Π, 4)· τα Συστήματα αυτά ήταν τα ακόλουθα: (1) το Σύστημα τέλειον έλαττον, (2) το Σύστημα τέλειον μείζον και (3) το Σύστημα τέλειον αμετάβολον. 1. Σύστημα τέλειον έλαττον (ή έλασσον), ονομαζόμενο και Δια πασών και δια τεσσάρων ήταν συνθεμένο από τρία συνημμένα τετράχορδα και τον προσλαμβανόμενο. Γι' αυτό το λόγο ήταν γνωστό και ως Σύστημα συνημμένων· ονομαζόταν και μετάβολον ή μεταβολικόν, γιατί επέτρεπε τη μεταβολή· (μετατροπία) τόνου (Πτολεμ. ΙΙ, 6).'']

ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Πορφύριος

Τούτων δὴ προεκτεθειμένων σύστημα μὲν ἁπλῶς
καλεῖται τὸ συγκείμενον μέγεθος ἐκ συμφωνιῶν.
Εἰσβάλλει λοιπὸν εἰπεῖν περὶ συστήματος, ὁρίζεται δ᾽ αὐτὸ διττῶς.
καὶ πρῶτον μὲν ἁπλῶς τὸ συγκείμενον μέγεθος ἐκ συμφωνιῶν, καθάπερ
ἡ συμφωνία ἐστὶ συγκείμενον μέγεθος ἐξ ἐμμελειῶν· συμφωνία γὰρ
ἴσως τὸ διὰ τεσσάρων· ἐμμέλειαι δὲ τὰ αὐτοῦ διαστήματα· ὁμοίως
καὶ τὸ διὰ πέντε. σύστημα δὲ τὸ ἐξ αὐτῶν συγκείμενον δηλονότι τὸ διὰ
πασῶν, ὃ δὴ καὶ οὐ συμφωνία κληθείη, ἀλλὰ συμφωνία συμφωνιῶν. ὁ-
μοίως δὲ καὶ τὸ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων καὶ τὸ διὰ πασῶν καὶ διὰ
πέντε καὶ τὸ δὶς διὰ πασῶν καὶ τὰ ἐπέκεινα τούτων, ἤγουν τὸ τρὶς καὶ
τετράκις διὰ πασῶν, καθάπερ ὁ Πλάτων φησίν· ἃ δὴ καὶ περίεργα τῷ
Πτολεμαίῳ λογίζονται.
Εἶτα καὶ τὸ τέλειον σύστημα ὁρίζεται τὸ λεῖπον ἐν μηδενί, ἐπεὶ καὶ
πανταχοῦ τοιοῦτον τὸ τέλειον. καὶ ἔστιν ὥς φησι τὸ δὶς διὰ πασῶν.
τοῦτο γὰρ περιέχει, ὡς δείξει, μὴ μόνον τὰ στοιχειωδέστερα σύμφωνα,
τὸ διὰ τεσσάρων καὶ διὰ πέντε καὶ τὸ ἐξ αὐτῶν διὰ πασῶν, ἀλλὰ καὶ τὰ
τούτων ἅπαντα εἴδη καὶ τὰ ἐξ αὐτῶν συγκείμενα· ἃ δὴ τὰ μὲν ὑπ᾽ αὐτὸ
οὐκ ἔχει, τὰ δ᾽ ὑπὲρ αὐτὸ οὐ πλέον ἕξει ἢ ταῦτα καὶ μόνα· διὸ καὶ
κυρίως καὶ τέλειον τὸ τοιοῦτο σύστημα, ὃ ὁριζόμενος λέγει τὸ περιέχον
πάσας τὰς συμφωνίας μετὰ τῶν καθ᾽ ἕκαστον εἰδῶν.
Κατὰ γοῦν τὸν πρῶτον ὅρον πᾶσαι αἱ σύνθετοι συμφωνίαι συστήματα
ἂν κληθεῖεν, εἰ καὶ τὸ διὰ τεσσάρων καὶ τὸ διὰ πέντε, οὐκ ἂν ὅλως κλη-
θεῖεν συστήματα ὡς στοιχειωδέστερα, ἐπεὶ τοί γε καὶ τοῖς παλαιοῖς
αὔταρκες ἔδοξε σύστημα τὸ διὰ πασῶν. οὔπω γὰρ εἰς τὸ τελειότερον
προήχθη ἡ ἁρμονία ὡς συσταθῆναι τὸ δὶς διὰ πασῶν ἐν τελείᾳ μουσικῇ
ἀριδηλότερον, καθ᾽ ὡς συνέστη ὕστερον, πολλῷ δὲ μᾶλλον τὸ διὰ πασῶν
καὶ διὰ πέντε καὶ τὸ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων· οὐ μὴν δ᾽, ἀλλὰ καὶ
αὐτὸ μᾶλλον τὸ δὶς διὰ πασῶν. ἕκαστον γὰρ αὐτῶν ὑπὸ συμφωνιῶν
περιέχεται· συμφωνίας δὲ λεκτέον τό τε διὰ τεσσάρων καὶ τὸ διὰ πέντε,
ἐξ ὧν τὸ διὰ πασῶν συνίσταται, εἶθ᾽ οὕτω τὰ λοιπά, ἃ δὴ καὶ ἐκ πλειό-
νων περιέχονται· τὸ γὰρ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων ἔκ τε τοῦ διὰ
τεσσάρων καὶ διὰ πέντε καὶ διὰ τεσσάρων σύγκειται. οὗτος δὲ μόνον
τὸ δὶς διὰ πασῶν ἐγκρίνει σύμφωνον συμφώνων καὶ τέλειον, ὅτι ἐν αὐτῷ
τὰ σύμφωνα πάντα μετὰ τῶν εἰδῶν αὐτῶν θεωρεῖται· καὶ ὅσ᾽ ἂν ὦσι
τὰ ὑπὲρ αὐτὸ πάντα, τοῦτο περιέχει δυνάμει. τὸ γὰρ δὶς διὰ πασῶν καὶ
διὰ τεσσάρων φέρε περιέχει καὶ μόνον τὸ δὶς διὰ πασῶν δυνάμει· τὸ
γὰρ δὶς διὰ πασῶν ἐν ἑαυτῷ καὶ τὸ διὰ τεσσάρων ἔχει καὶ περὶ τῶν ἄλ-
λων ὁμοίως. τὰ δ᾽ ὑπὸ τὸ δὶς διὰ πασῶν ἐλλείπειεν ἂν πρὸς τὰ περι-
εχόμενα ὑπ᾽ αὐτοῦ, καθ᾽ ὡς καὶ προϊὼν δείξει· ὅθεν φησὶ συνάγεται, ὅτι
οὐκ ἔστι τέλειον σύστημα τὸ διὰ πασῶν καὶ διὰ τεσσάρων, διότι εἰ καὶ
τὰς συμφωνίας πάσας ἔχει, ἄνευ μέντοι τοῦ δὶς διὰ πασῶν, ἀλλ᾽ οὖν τὰ
εἴδη πάντα τοῦ διὰ πασῶν οὐ περιέξει.

Σφραγίς

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
το έκτο μέρος του κιθαρωδικού νόμου.

http://www.musipedia.gr

Σχήμα
φόρμα, μορφή. Στο θέατρο, σχήμα λεγόταν ο χαρακτήρας που εκφραζόταν από έναν υποκριτή. Στην όρχηση, μια φιγούρα του χορού· στον πληθυντικό, σχήματα λέγονταν οι χειρονομίες, οι παντομιμικές κινήσεις των χεριών κατά την εκτέλεση. Στη μουσική, είχε τη σημασία ενός μελωδικού σχήματος· ήταν η φόρμα ενός τετράχορδου ή συστήματος γενικά ως προς τη διαρρύθμιση των διαστημάτων ή μερών του. Έτσι, το σχήμα ένος δωρικού τετράχορδου διαφέρει από το σχήμα ένος φρυγικού τετράχορδου. Στη ρυθμοποιία, ήταν η μορφή, ένος μέτρου (ιαμβικό, αναπαιστικό κτλ.). Για διάφορα μελωδικά σχήματα, βλ. στο λ. πρόκρουσις-πρόληψις. Πρβ. Ανών . (Bell. 2 και 4) και Μαν. Βρυέν. Αρμον. III.

http://www.musipedia.gr/wiki/Σχήμα

Σχίσμα
(α) σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς, η διαφορά ανάμεσα στο πυθαγορικό κόμμα και το κόμμα του Διδύμου (βλ. λ. κόμμα) ή η διαφορά ανάμεσα σε 5 οκτάβες και 8 καθαρές πέμπτες από τη μια και μιας πραγματικής μεγάλης τρίτης. (β) μια φιγούρα της όρχησης. Σημείωση: σχίσμα = διαίρεση.

http://www.musipedia.gr

Σχιστάς έλκειν
έκφραση που σήμαινε χορεύω ή εκτελώ μια φιγούρα ενός γυναικείου χορού· με τολμηρές κινήσεις των σκελών. Πολυδ. (IV, 104): "ήν δε και σχιστάς έλκειν, σχήμα ορχήσεως χορικής, έδει δε πηδώντα και επαλλάττειν τα σκέλη" (και υπήρχε επίσης η σχιστάς έλκειν, μια μορφή (φιγούρα) χορικής όρχησης, [κατά την οποία] έπρεπε κανείς να πηδά και να διασταυρώνει τα σκέλη).
Βλ. λ. σχίσμα.

http://www.musipedia.gr/wiki/Σχιστάς_έλκειν

[''Πολυδ. (IV, 104): "ήν δε και σχιστάς έλκειν, σχήμα ορχήσεως χορικής, έδει δε πηδώντα και επαλλάττειν τα σκέλη" (και υπήρχε επίσης η σχιστάς έλκειν, μια μορφή (φιγούρα) χορικής όρχησης, [κατά την οποία] έπρεπε κανείς να πηδά και να διασταυρώνει τα σκέλη).'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδ., IV, 104

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n319/mode/1up

σχίσμα, (α) σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς, η διαφορά ανάμεσα στο πυθαγορικό κόμμα και το κόμμα του Διδύμου (βλ. λ. κόμμα) ή η διαφορά ανάμεσα σε 5 οκτάβες και 8 καθαρές πέμπτες από τη μια και μιας πραγματικής μεγάλης τρίτης.

(β) μια φιγούρα της όρχησης.

Σημείωση: σχίσμα = διαίρεση.

http://www.musipedia.gr/

σχοινίων, νόμος· αυλωδικός νόμος , η επινόηση του οποίου αποδιδόταν στον Κλονά (πρβ. Πολυδ. IV, 79 και Πλούτ. Περί μουσ. 1133Α, 5). Μερικοί άλλοι αποδίδουν την εφεύρεση του στον Σακάδα .

Ο σχοινιών θεωρούνταν θηλυπρεπής νόμος.

Σημείωση: Στον Πολυδεύκη ο σχοινιών λαθεμένα ονομάζεται αυλητικός νόμος αντί αυλωδικός· πρβ. Πλούτ. ό.π.

http://www.musipedia.gr/

Pollux, Onomasticon

Πολυδ. IV, 79

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n311/mode/1up

σχοινοτενής, μακρολόγος, τεντωμένος σαν σκοινί, εκτεταμένος· σχοινοτενή άσματα· τραγούδια που ξεπερνούν ένα λογικό μήκος.

http://www.musipedia.gr/

Ταυ

τάξις, σειρά, διάταξη, διευθέτηση.
Η της μελωδίας τάξις· η μελωδική σειρά, η διάταξη των φθόγγων ή διαστημάτων σε μια μελωδία · Αριστόξ. (Η, 40, 42): "η τον ηρμοσμένου [μέλους] τάξις" (η διάταξη που ταιριάζει στο αρμοσμένο μέλος [στο μέλος που ακολουθεί τους νόμους της μελωδίας]). "Η της των ασυνθέτων διαστημάτων τάξεως αλλοίωσις" (η αλλαγή στη διάταξη των απλών διαστημάτων).

Στη ρυθμοποιία , η διάταξη των διαρκειών (αξιών).

http://www.musipedia.gr/

Αριστόξ. (Η, 40, 42): "η τον ηρμοσμένου [μέλους] τάξις" (η διάταξη που ταιριάζει στο αρμοσμένο μέλος [στο μέλος που ακολουθεί τους νόμους της μελωδίας]). "Η της των ασυνθέτων διαστημάτων τάξεως αλλοίωσις" (η αλλαγή στη διάταξη των απλών διαστημάτων).

Αριστόξενος
Αρμονικά στοιχεία

Αριστόξ., Η, 40, 42

ἀλλὰ γὰρ οὔτ᾽ αὐλοὶ οὔτε τῶν ἄλλων
οὐθὲν ὀργάνων ποτὲ βεβαιώσει τὴν τοῦ ἡρμοσμένου φύσιν,
τάξιν γάρ τινα καθόλου τῆς φύσεως τοῦ ἡρμοσμένου θαυ-
μαστὴν μεταλαμβάνει τῶν ὀργάνων ἕκαστον ἐφ᾽ ὅσον δύνα-
ται, τῆς αἰσθήσεως αὐτοῖς ἐπιστατούσης πρὸς ἣν ἀνάγεται
καὶ ταῦτα καὶ τὰ λοιπὰ τῶν κατὰ μουσικήν.

ὁ γὰρ τι-
θέμενος σημεῖα τῶν διαστημάτων οὐ καθ᾽ ἑκάστην τῶν ἐνυ-
παρχουσῶν αὐτοῖς διαφορῶν ἴδιον τίθεται σημεῖον, οἷον εἰ
τοῦ διὰ τεσσάρων τυγχάνουσιν αἱ διαιρέσεις οὖσαι πλεί-
ους ἃς ποιοῦσιν αἱ τῶν γενῶν διαφοραί, ἢ σχήματα
πλείονα __ἃ ποιεῖ ἡ τῆς τῶν ἀσυνθέτων διαστημάτων
τάξεως ἀλλοίωσις·

τάσις, (από το τείνω, τεντώνω)· τέντωμα μιας χορδής, επομένως ύψος, μια νότα. Ο Αριστόξενος (Ι, 12, 2-3 Mb) λέει πως τάσις είναι: "μονή τις και στάσις της φωνής" (μια κάποια παραμονή σε μια θέση ή ακίνητη θέση της φωνής). Ο Αριστείδης (9 Mb, R.P.W.-I. 7) δίνει τον ακόλουθο ορισμό: "πάσα μεν ουν απλή κίνησις φωνής τάσις, η δε της μελωδικής φθόγγος ιδίως καλείται" (κάθε απλή κίνηση [θέση] της φωνής ονομάζεται τάση και η κίνηση της μελωδικής φωνής ονομάζεται φθόγγος ). Στον Ανώνυμο (Bell. 29, 21) η τάσις ορίζεται ως "στάσις και ενηρέμησις της φωνής" (στάση και ακινησία της φωνής)· και παρακάτω (51, 39) δίνεται ο ίδιος ορισμός με αυτόν του Αριστόξενου. Ο Κλεονείδης (Εισαγ. 2) αναφέρει: "καλούνται δε αι τάσεις και φθόγγοι· τάσεις μεν παρά το τετάσθαι, φθόγγοι επεί υπό φωνής ενεργούνται" (οι τάσεις ονομάζονται και φθόγγοι · τάσεις από το τέντωμα, ενώ φθόγγοι [λέγονται], γιατί παράγονται από φωνή).

http://www.musipedia.gr/

[''Ο Αριστόξενος (Ι, 12, 2-3 Mb) λέει πως τάσις είναι: "μονή τις και στάσις της φωνής" (μια κάποια παραμονή σε μια θέση ή ακίνητη θέση της φωνής).'']

ὃ μὲν οὖν βουλόμεθα λέγειν τὴν τάσιν σχεδόν ἐστι τοιοῦτον οἷον μονή τις καὶ
στάσις τῆς φωνῆς.

[''Ο Αριστείδης (9 Mb, R.P.W.-I. 7) δίνει τον ακόλουθο ορισμό: "πάσα μεν ουν απλή κίνησις φωνής τάσις, η δε της μελωδικής φθόγγος ιδίως καλείται" (κάθε απλή κίνηση [θέση] της φωνής ονομάζεται τάση και η κίνηση της μελωδικής φωνής ονομάζεται φθόγγος ).'']

ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ ΚΟΙΝΤΙΛΙΑΝΟΥ
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΝ

τῆς δὲ κατὰ τὴν φωνὴν κινήσεως
εἴδη δύο, πολυμερές τε καὶ ἀμερές. περὶ μὲν οὖν τοῦ
πολυμεροῦς εἴρηται· τὸ δὲ ἀμερὲς αὐτῆς καὶ ἁπλοῦν τάσις
προσαγορεύεται· τάσις δέ ἐστι μονὴ καὶ στάσις τῆς φωνῆς·
ταύτης δὲ εἴδη δύο, ἄνεσίς τε καὶ ἐπίτασις. ἄνεσις μὲν
οὖν ἐστιν ἡνίκα ἂν ἀπὸ ὀξυτέρου τόπου ἐπὶ βαρύτερον ἡ
φωνὴ χωρῇ, ἐπίτασις δ᾽ ὅταν ἐκ βαρυτέρου μεταβαίνῃ
πρὸς ὀξύτερον. ἐκ δὴ τούτων τὰ γινόμενα τὸ μὲν βαρύ-
τητα, τὸ δὲ ὀξύτητα προσαγορεύομεν. γίνεται δ᾽ ἡ μὲν
βαρύτης κάτωθεν ἀναφερομένου τοῦ πνεύματος, ἡ δ᾽
ὀξύτης ἐπιπολῆς προϊεμένου. πᾶσα μὲν οὖν ἁπλῆ κίνησις
φωνῆς τάσις, ἡ δὲ τῆς μελῳδικῆς φθόγγος ἰδίως καλεῖται.

[''Στον Ανώνυμο (Bell. 29, 21) η τάσις ορίζεται ως "στάσις και ενηρέμησις της φωνής" (στάση και ακινησία της φωνής)· και παρακάτω (51, 39) δίνεται ο ίδιος ορισμός με αυτόν του Αριστόξενου.'']

Anonymi Scriptio de musica: Bacchii senioris Introductio artis musicae

Ανώνυμο, Bell. 29, 21

http://books.google.com/books?q=De ...z1U-AAAAcAAJ&hl=el&ots=xa7NyyVAcY&output=text