Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Κτησίβιος, (3ος ή 2ος αι. π.Χ.)· μηχανικός. Γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια. Τίποτε δεν είναι γνωστό για τη ζωή του. Στον Αθήναιο (Δ', 174Β και D, 75) ο Αλκείδης λέει, ολότελα αστήρικτα, πως ήταν κουρέας (!) και ότι έζησε τον καιρό του [Πτολεμαίου VII] Ευεργέτη II (146-116/117 π.Χ.). Πιο πέρα όμως (174Ε) λέγεται πως, κατά το βιβλίο του Τρύφωνα Περί αυλών και οργάνων, ο Κτησίβιος ήταν μηχανικός. Ως προς την εποχή του, υπήρξαν διάφορες απόψεις· από μερικούς τοποθετείται στην εποχή του Πτολεμαίου ΙΙΙ-Ευεργέτη Ι (246-222 π.Χ.) και από άλλους γύρω στο 180 π.Χ. (βλ. και παραπάνω, τα στοιχεία που αναφέρονται στον Αθήναιο).
Στον Κτησίβιο αποδίδεται γενικά η εφεύρεση της ύδραυλης . Θεωρείται ακόμα πρωτοπόρος στην επιστήμη των μηχανικών ιδιοτήτων του αέρα και έγραψε, ανάμεσα σε άλλα, βιβλίο με τίτλο Υπομνήματα μηχανικά, που δεν διασώθηκε. Σε αυτόν αποδίδονται ακόμη η κατασκευή ενός υδραυλικού ρολογιού και διαφόρων υδραυλικών μηχανών. Γενικά, θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους μηχανικούς της αρχαιότητας.

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Αθήναιο (Δ', 174Β και D, 75) ο Αλκείδης λέει, ολότελα αστήρικτα, πως ήταν κουρέας (!) και ότι έζησε τον καιρό του [Πτολεμαίου VII] Ευεργέτη II (146-116/117 π.Χ.). Πιο πέρα όμως (174Ε) λέγεται πως, κατά το βιβλίο του Τρύφωνα Περί αυλών και οργάνων, ο Κτησίβιος ήταν μηχανικός.'']

ATHÉNÉE DE NAUCRATIS
Le Livre IV des Deipnosophistes
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ'.

Αθήναιο, Δ', 174Β και D, 75

(75) Πολλῶν δὲ τοιούτων ἔτι λεγομένων ἐκ τῶν γειτόνων τις ἐξηκούσθη ὑδραύλεως ἦχος πάνυ τι ἡδὺς καὶ τερπνός, ὡς πάντας ἡμᾶς ἐπιστραφῆναι θελχθέντας ὑπὸ τῆς ἐμμελείας. [174b] Καὶ ὁ Οὐλπιανὸς ἀποβλέψας πρὸς τὸν μουσικὸν Ἀλκείδην

« Ἄκούεις, ἔφη, μουσικώτατε ἀνδρῶν, τῆς καλῆς ταύτης συμφωνίας, ἥτις ἡμᾶς ἐπέστρεψεν πάντας κατακηληθέντας [ὑπὸ τῆς μουσικῆς]; Καὶ οὐχ ὡς ὁ παρ΄ ὑμῖν τοῖς Ἀλεξανδρεῦσι πολὺς ὁ μόναυλος ἀλγηδόνα μᾶλλον τοῖς ἀκούουσι παρέχων ἤ τινα τέρψιν μουσικήν. »

Καὶ ὁ Ἀλκείδης ἔφη·

« Ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ ὄργανον τοῦτο ἡ ὕδραυλις, εἴτε τῶν ἐντατῶν αὐτὸ θέλεις εἴτε τῶν ἐμπνευστῶν,

Ἀλεξανδρέως ἐστὶν ἡμεδαποῦ εὕρημα, κουρέως τὴν τέχνην· Κτησίβιος δ΄ αὐτῷ τοὔνομα. [174c] Ἱστορεῖ δὲ τοῦτο Ἀριστοκλῆς ἐν τῷ περὶ χορῶν οὑτωσί πως λέγων·

« Ζητεῖται δὲ πότερα τῶν ἐμπνευστῶν ἐστιν ὀργάνων ἡ ὕδραυλις ἢ τῶν ἐντατῶν. Ἀριστόξενος μὲν οὖν τοῦτο οὐκ οἶδε. Λέγεται δὲ Πλάτωνα μικράν τινα ἔννοιαν δοῦναι τοῦ κατασκευάσματος νυκτερινὸν ποιήσαντα ὡρολόγιον ἐοικὸς τῷ ὑδραυλικῷ οἷον κλεψύδραν μεγάλην λίαν. Καὶ τὸ ὑδραυλικὸν δὲ ὄργανον δοκεῖ κλεψύδρα εἶναι. Ἐντατὸν οὖν καὶ καθαπτὸν οὐκ ἂν νομισθείη, [174d] ἐμπνευστὸν δὲ ἂν ἴσως ῥηθείη διὰ τὸ ἐμπνεῖσθαι τὸ ὄργανον ὑπὸ τοῦ ὕδατος. Κατεστραμμένοι γάρ εἰσιν οἱ αὐλοὶ εἰς τὸ ὕδωρ καὶ ἀρασσομένου τοῦ ὕδατος ὑπό τινος νεανίσκου, ἔτι δὲ διικνουμένων ἀξινῶν διὰ τοῦ ὀργάνου ἐμπνέονται οἱ αὐλοὶ καὶ ἦχον ἀποτελοῦσι προσηνῆ. Ἔοικεν δὲ τὸ ὄργανον βωμῷ στρογγύλῳ, καί φασι τοῦτο εὑρῆσθαι ὑπὸ Κτησιβίου κουρέως ἐνταῦθα οἰκοῦντος ἐν τῇ Ἀσπενδίᾳ [174e] ἐπὶ τοῦ δευτέρου Εὐεργέτου, διαπρέψαι τέ φασι μεγάλως. Τουτονὶ οὖν καὶ τὴν αὑτοῦ διδάξαι γυναῖκα Θαίδα. »

Τρύφων δ΄ ἐν τρίτῳ περὶ ὀνομασιῶν (ἐστὶ δὲ τὸ σύγγραμμα περὶ αὐλῶν καὶ ὀργάνων) συγγράψαι φησὶ περὶ τῆς ὑδραύλεως Κτησίβιον τὸν μηχανικόν. Ἐγὼ δὲ οὐκ οἶδα εἰ περὶ τὸ
ὄνομα σφάλλεται. Ὁ μέντοι Ἀριστόξενος προκρίνει τὰ ἐντατὰ καὶ καθαπτὰ τῶν ὀργάνων τῶν ἐμπνευστῶν, ῥᾴδια εἶναι φάσκων τὰ ἐμπνευστά· πολλοὺς γὰρ μὴ διδαχθέντας αὐλεῖν τε καὶ συρίζειν, ὥσπερ τοὺς ποιμένας.

(76) Καὶ τοσαῦτα μὲν ἔχω σοι ἐγὼ λέγειν περὶ τοῦ ὑδραυλικοῦ ὀργάνου, [174f]

http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/livre4gr.htm
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κύκλιος, κυκλικός· στρογγυλός σε μια γενική έννοια.

Κύκλιος χορός· χορός [όρχησις] με κυκλική διάταξη των χορευτών, που χορευόταν ιδιαίτερα γύρω από το βωμό (κυρίως του Διόνυσου)· διθύραμβος . Καλλίμ. (Ύμνος στη Δήλο 313): "...περί βωμόν κύκλιον ωρχήσαντο, χορού δέ ηγήσατο Θησεύς" (χόρεψαν τον κυκλικό χορό γύρω στο βωμό, με πρώτο τον Θησέα).

κύκλιοι αυληταί· αυλητές που έπαιζαν τον αυλό κατά τον κυκλικό χορό.

κύκλια μέλη· λυρικά και κυρίως διθυραμβικά τραγούδια (με το ίδιο θέμα). Ο Πολυδεύκης (IV, 78) αναφέρει απλά κύκλιοι νόμοι ("οι δέ Ευΐου νόμοι, κύκλιοι"), χωρίς να δίνει καμιά εξήγηση για το χαρακτήρα τους. Γενικά, μπορεί να ειπωθεί πως οι κυκλικοί χοροί και τα τραγούδια συνδέονταν με το διθύραμβο και τον Διόνυσο.

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Καλλίμ. (Ύμνος στη Δήλο 313): "...περί βωμόν κύκλιον ωρχήσαντο, χορού δέ ηγήσατο Θησεύς" (χόρεψαν τον κυκλικό χορό γύρω στο βωμό, με πρώτο τον Θησέα).'']

ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΥ ΥΜΝΟΙ
ΕΙΣ ΔΗΛΟΝ

Καλλίμ.,Ύμνος στη Δήλο 313

'Αστερίη θυόεσσα, σέ μέν περί τ' αμφί τε νήσοι
κύκλον εποιήσαντο καί ως χορόν αμφεβάλοντο:
ούτε σιωπηλήν ούτ' άψοφον ούλος εθείραις
''Εσπερος, αλλ' αιεί σε καταβλέπει αμφιβόητον.
οι μέν υπαείδουσι νόμον Λυκίοιο γέροντος,
όν τοι από Ξάνθοιο θεοπρόπος ήγαγεν 'Ωλήν:
αι δέ ποδί πλήσσουσι χορίτιδες ασφαλές ούδας.
δή τότε καί στεφάνοισι βαρύνεται ιρόν άγαλμα
Κύπριδος αρχαίης αριήκοον, ήν ποτε Θησεύς
είσατο, σύν παίδεσσιν ότε Κρήτηθεν ανέπλει.
οι χαλεπόν μύκημα καί άγριον υία φυγόντες
Πασιφάης καί γναμπτόν έδος σκολιού λαβυρίνθου,
πότνια, σόν περί βωμόν εγειρομένου κιθαρισμού
κύκλιον ωρχήσαντο, χορού δ' ηγήσατο Θησεύς.

http://www.hellenicpantheon.gr/kallimahou.htm.
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο Πολυδεύκης (IV, 78) αναφέρει απλά κύκλιοι νόμοι ("οι δέ Ευΐου νόμοι, κύκλιοι"), χωρίς να δίνει καμιά εξήγηση για το χαρακτήρα τους.'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδεύκης, IV, 78

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n311/mode/1up
 

Attachments

  • onomasticon01polluoft_0312.jpg
    77.8 KB · Views: 0
  • onomasticon01polluoft_0313.jpg
    74.2 KB · Views: 0

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κύμβαλα, κρουστό όργανο, αποτελούμενο, όπως και τα νεότερα κύμβαλα (piatti), από δύο κοίλα ημισφαιρικά μετάλλινα πιάτα. Τα κύμβαλα ήταν ασιατικής προέλευσης και στην αρχή χρησιμοποιούνταν στις οργιαστικές λατρείες της Κυβέλης και αργότερα του Διόνυσου (Βάκχου). Πλούτ. (Γαμήλια παραγγέλματα 144Ε): "οι δέ κυμβάλοις και τυμπάνοις άχθονται" (και ενοχλούνται με τα κύμβαλα και τα ταμπούρλα). Άλλη λέξη για το κύμβαλο ήταν το βακύλιον ή βαβούλιον .

Τα κύμβαλα δεν είχαν για τους Έλληνες καμιά πραγματική μουσική αξία.

κυμβαλίζω· παίζω κύμβαλα.
κυμβαλιστής και κυμβαλοκρούστης, ο εκτελεστής των κυμβάλων· θηλ. κυμβαλίστρια.
κυμβαλισμός· το παίξιμο των κυμβάλων.
κυμβάλιον· υποκοριστικό του κυμβάλου· μικρό κύμβαλο.

http://www.musipedia.gr/

~~~~~~~~~~

Cymbals

In Europe the cymbal appears in many ancient Greek and Roman iconographical sources (see Cymbala). A pair of small bronze cymbals from Greece (c500 bce) survives. The instrument is also clearly portrayed on a marble statue of the Hellenistic period (3rd century bce), and on a mosaic found at Pompeii dated 73 ce. An illustration from Herculaneum shows a pair of cymbals connected by a strap. In contrast, on an ancient Greek drawing of a female centaur and a bacchante, the centaur holds a cymbal in her left hand which she strikes against an identical instrument held in the bacchante's right hand, to assist, it is supposed, in the musical activity concerned with an orgy. Greek cymbals were closely associated with such rites, particularly the ancient orgiastic rites of the goddess Cybele, and the raucous rites connected with the worship of Dionysus (or, in Rome, Bacchus). In many cultures cymbals, in addition to their use in religious and secular life, have been credited with remarkable powers. This subject, and the use and properties of antique cymbals in Greek, Roman and Jewish history, were discussed at length by F.A. Lampe in De cymbalis veterum (1700) and R. Ellys inFortuita sacra quibus subjicitur commentarius de cymbalis (1727).

Grove

~~~~

Cymbala

(Lat., from Gk. kumbalon).

(1) A type of ancient cymbals (an Idiophone). Ancient cymbala were a pair of small, plate-shaped or more often cup-shaped bronze cymbals. (See Cymbals and Tympanum (i) for illustrations.) They were associated in Greco-Roman culture with orgiastic religious rites, where they played ecstasy-inducing music together with the tympanum and the Aulos. They became particularly prominent in Rome after the introduction of the Magna Mater, Cybele, from Asia Minor in 204 BCE. They appear on numerous vases and in murals and reliefs; a typical literary reference is that of Catullus who had a young votary of the goddess exclaim: ‘Come follow me to the Phrygian house of Cybele, to the Phrygian grove of the goddess, where the voice of the cymbalum sounds, where the tympanum echoes, where the Phrygian tibia player sings on his deep-toned curved reed, where they celebrate the sacred rites with shrill cries, where the milling crowd of her worshippers rushes to and fro’. Roman conquests in the East and increasing luxury among the ruling classes brought many foreign artists to the capital in the early days of the empire. Exotic dances in taverns and in the streets were performed to the accompaniment of crotala, cymbala, tympana and foreign wind instruments. The instrument was used in biblical times, and early Christian writers when they mention cymbals clearly mean cymbala, as, for example, St Augustine in his commentary on the psalms – the sound as they touch ‘can be compared to our lips’.


Bibliography

F.V.M. Cumont: Les religions orientales dans le paganisme romain (Paris, 1906, 4/1929; Eng. trans., 1911/R)

J. Smits van Waesberghe: Cymbala: Bells in the Middle Ages, MSD, i (1951)

G. Fleischhauer: Etrurien und Rom, Musikgeschichte in Bildern, ii/5 (Leipzig, 1964, 2/1978)

H. La Rue: ‘The Problem of the Cymbala’, GSJ, xxxv (1982), 86–99

T.J. Mathiesen: Apollo's Lyre: Greek Music and Music Theory in Antiquity and the Middle Ages (Lincoln, NE, 1999), 170–71

James W. McKinnon (1), Hélène La Rue (2)

Grove
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Πλούτ. (Γαμήλια παραγγέλματα 144Ε): "οι δέ κυμβάλοις και τυμπάνοις άχθονται" (και ενοχλούνται με τα κύμβαλα και τα ταμπούρλα).'']

ΓΑΜΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ.
CONJUGAL PRECEPTS

Πλούτ., Γαμήλια παραγγέλματα 144Ε

45. Οἱ προσιόντες ἐλέφασιν ἐσθῆτα λαμπρὰν οὐ λαμβάνουσιν, οὐδὲ φοινικίδας οἱ ταύροις· διαγριαίνεται γὰρ ὑπὸ τῶν χρωμάτων τούτων μάλιστα τὰ ζῷα· τὰς δὲ τίγρεις φασὶ περιτυμπανιζομένας ἐκμαίνεσθαι παντάπασι καὶ διασπᾶν ἑαυτάς. ἐπεὶ τοίνυν καὶ τῶν ἀνδρῶν οἱ μὲν ἐσθῆτας κοκκίνας καὶ πορφυρᾶς ὁρῶντες δυσανασχετοῦσιν, οἱ δὲ κυμβάλοις καὶ τυμπάνοις ἄχθονται, τί δεινὸν ἀπέχεσθαι τούτων τὰς γυναῖκας καὶ μὴ ταράττειν μηδὲ παροξύνειν τοὺς ἄνδρας, ἀλλὰ συνεῖναι μετ΄ εὐσταθείας καὶ πραότητος;

http://www.bible-researcher.com/plutarch2.html.
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κώδων, κουδούνι (κώδωνας) σε σχήμα ανάποδου κυπέλλου. Υπήρχαν δύο τύποι, το απλό και το σύνθετο.
Το πρώτο ήταν ένα μετάλλινο κουδούνι κρεμασμένο· παιζόταν με σφυράκι ή μ' ένα γλωσσίδι από μέσα.

Το σύνθετο ήταν μια σειρά από κουδούνια, που παίζονταν με ξύλινο ραβδί.

Τα κουδούνια ήταν κατασκευασμένα από κατεργασμένο χαλκό (χαλκήλατοι κώδωνες) ή, καμιά φορά, από πηλό. Η λέξη κώδων χρησιμοποιήθηκε και για την "καμπάνα" της σάλπιγγας, ακόμα και για την ίδια τη σάλπιγγα .

Πρβ. τα λ. Διοκλής και δίσκος .

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κώλον, μέλος, τμήμα· μια μικρή πρόταση· τμήμα μιας περιόδου. Σε μουσικά κείμενα χρησιμοποιείται με τη σημασία ενός οργανικού τμήματος, σε αντιδιαστολή προς τα φωνητικά μέρη. Ανών. (Bell. 78, 68): "και ότι εν τοις ασμασί ποτε μεσολαβεί και κώλα" (και ότι στα τραγούδια [δηλ. τα φωνητικά μέρη] κάποτε παρεμβάλλονται οργανικά τμήματα).

Βλ. λ. λέξις .

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ανών. (Bell. 78, 68): "και ότι εν τοις ασμασί ποτε μεσολαβεί και κώλα" (και ότι στα τραγούδια [δηλ. τα φωνητικά μέρη] κάποτε παρεμβάλλονται οργανικά τμήματα).'']

Anonymi Scriptio de musica...

Ανών.Bell. 78, 68

http://books.google.com/books?q=De+...epage&q=De Anonymi scriptio de Musica&f=false
 

Attachments

  • ανον.png
    15.6 KB · Views: 4
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κωμάρχιος, νόμος· ένας από τους κύριους αυλωδικούς νόμους , που αποδίδονταν στον Κλονά . Ήταν ένα τραγούδι του τραπεζού (της τάβλας), που τραγουδιόταν με συνοδεία αυλού σε συμπόσια. Προέρχεται από τη λέξη κώμος, που ήταν ένα εύθυμο συμπόσιο, ακολουθούμενο από θορυβώδη πομπή, με τραγούδι και αυλό, στους δρόμους.

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κωμαστική όρχηση, είδος βακχικού χορού συνδεδεμένου με τον κώμο. Επίσης, κωμαστικά μέλη, τραγούδια που τραγουδιόνταν στον κώμο.

Βλ. Πολυδ. IV, 100.

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
κώμος, (α) είδος βακχικού χορού, που παρουσιαζόταν συνήθως στις διονυσιακές τελετές· Πολυδ. (IV, 100): "και ήταν επίσης ο κώμος, είδος ορχήσεως".

(β) εύθυμο συμπόσιο, ακολουθούμενο από θορυβώδη πομπή στους δρόμους, συνήθως νέων ανθρώπων, μασκοφόρων και στεφανωμένων, που κρατούσαν δαυλούς, τραγουδούσαν με συνοδεία αυλού και χόρευαν. Κώμος λεγόταν και η ίδια η δημόσια πομπή προς τιμή του Διόνυσου.

(γ) κώμοι (πληθ.)· τραγούδια με συνοδεία αυλού κατά την κωμαστική πομπή· Ησ.: "ασελγή άσματα, πορνικά".

(δ) είδος αύλησης · ο Τρύφων στο δεύτερο βιβλίο του των Ονομασιών περιλαμβάνει τον κώμο στον κατάλογο των αυλήσεων βλ. λ. αύλησις.

(ε) κώμος λεγόταν και η ομάδα εκείνων που λάμβαναν μέρος στην πομπή, που με τραγούδια συνόδευε τους νικητές στους αθλητικούς αγώνες.

http://www.musipedia.gr/

Πολυδ. IV, 100.

http://www.archive.org/stream/onomas.../n317/mode/1up

~~~~~~~~~~

Kōmos: detail from an Attic Red-figure cup by the Brygos…In Greek and Roman antiquity, a festive procession through the streets (e.g. in honour of a god or a victor, or to the house of a friend) accompanied by music, carousing and other merrymaking. Songs were sung, such as the Encomium, which was originally the song of praise to escort a victor home. Some official kōmoi took place in daylight; private kōmoi might occur at night, following a Symposium. A famous depiction of a kōmos is that of the Brygos cup at Würzburg (see illustration). References to a kōmos appear in The Shield of Heracles (dating from the late 6th century bce), and the kōmos may have developed from the increasingly important cult of Dionysus. Singers in the kōmos were called kōmōidoi, a term that later came to be applied to actors, singers and poets of comic lyrics, to the comic chorus as a whole, or to the performance itself. The kōmos continued until late antiquity; attacked by St Paul (Romans xiii.13, Galatians v.21), it declined under the influence of the Church.
In late antiquity the name ‘Comus’ was also given to the leader of a band of revellers, and in this guise is well known through A Maske presented at Ludlow Castle, 1634 (also known as Comus) by Milton, which has been set to music several times (Henry Lawes, 1634; Arne, 1737–8; Hugh Wood, Scenes from Comus, 1965).

Bibliography

M. Lamer: ‘Komos’, Paulys Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, xi/2 (Stuttgart, 1922), 1286–1304

A. Pickard-Cambridge: Dithyramb, Tragedy and Comedy (Oxford, 1927, rev. 2/1962 by T.B.L. Webster), 33

A. Pickard-Cambridge: The Dramatic Festivals of Athens (Oxford, 1953, rev. 2/1968 by J. Gould and D.M. Lewis), 279–305

M. Heath: ‘Receiving the kōmos: the Context and Performance of Epinician’, American Journal of Philology, cix (1988), 180–95

K.A. Morgan: ‘Pindar the Professional and the Rhetoric of the kōmos’, Classical Philology, lxxxviii (1993), 1–15

Geoffrey Chew/Thomas J. Mathiesen

Grove
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Λαμπροκλής, (αρχές 5ου αι. π.Χ.)· Αθηναίος διθυραμβικός ποιητής και μουσικός. Ανήκε στην Αθηναϊκή Σχολή και ήταν οπαδός του Αγαθοκλή . Ο Λαμπροκλής έγινε γνωστός από έναν Ύμνο στην Αθηνά, του οποίου σώθηκε η αρχή. Κατά τον φιλόσοφο Λύσι, 5ος αι. π.Χ. (Πλούτ. Περί μουσ. 1136D, 16), ο Λαμπροκλής ήταν ο πρώτος που επιβεβαίωσε ότι η μιξολυδική
αρμονία, όπως υιοθετήθηκε από τους τραγικούς, ήταν το οκτάχορδο si - si (από την παραμέση ως την υπάτη υπατών) και όχι η σαπφική μιξολυδική (sol - sol), όπως όλοι πίστευαν.

Πρβ. τα λ. Πυθοκλείδης και μιξολύδιος
αρμονία.

Μερικοί μελετητές πιστεύουν πως ο Λαμπροκλής και ο Λάμπρος είναι ένα και το αυτό πρόσωπο (πρβ. Gev. Ι, 50). Στον Αθήναιο όμως μνημονεύονται δύο τελείως διαφορετικά πρόσωπα (ΙΑ', 491C, 80, για τον Λαμπροκλή, και Α', 20F, 37 και Β', 44D, 21, για τον Λάμπρο). Επίσης, στον Πλούταρχο (Περί μουσ. 1136D, 16, για τον Λαμπροκλή, και 1142Β, 31, για τον Λάμπρο).

Βλ. Bergk Anth. Lyr. 272, PLG III, 554-556 δύο αποσπάσματα· και Page PMG 379-380, απόσπ. 735-736.

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''(Πλούτ. Περί μουσ. 1136D, 16), ο Λαμπροκλής ήταν ο πρώτος που επιβεβαίωσε ότι η μιξολυδική αρμονία, όπως υιοθετήθηκε από τους τραγικούς, ήταν το οκτάχορδο si - si (από την παραμέση ως την υπάτη υπατών) και όχι η σαπφική μιξολυδική (sol - sol), όπως όλοι πίστευαν.'']

Πλούτ. Περί μουσ. 1136D, 16

(153) Καὶ ἡ Μιξολύδιος δὲ παθητική τίς ἐστι, τραγῳδίαις ἁρμόζουσα. (154) Ἀριστόξενος δέ φησι Σαπφὼ πρώτην εὕρασθαι τὴν Μιξολυδιστί, παρ΄ ἧς τοὺς τραγῳδοποιοὺς μαθεῖν· (155) λαβόντας γοῦν αὐτὴν συζεῦξαι τῇ Δωριστί, ἐπεὶ ἡ μὲν τὸ μεγαλοπρεπὲς καὶ ἀξιωματικὸν ἀποδίδωσιν, ἡ δὲ τὸ παθητικόν, μέμικται δὲ διὰ τούτων τραγῳδία. (156) Αὖθις δὲ Λαμπροκλέα τὸν Ἀθηναῖον, συνιδόντα ὅτι οὐκ ἐνταῦθα ἔχει τὴν διάζευξιν ὅπου σχεδὸν ἅπαντες ᾤοντο, ἀλλ΄ ἐπὶ τὸ ὀξύ, τοιοῦτον αὐτῆς ἀπεργάσασθαι τὸ σχῆμα οἷον τὸ ἀπὸ παραμέσης ἐπὶ ὑπάτην ὑπατῶν.

PLUTARQUE
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

http://remacle.org/bloodwolf/historiens/Plutarque/musiquegr.htm

317. Télésias de Thèbes est d'ailleurs inconnu. Denys de Thèbes est probablement le musicien célèbre qui enseigna à Épaminondas la citharistique et la citharédie ; il était, dit Népos (Epam. 2), non minore in musicis gloria quam Damon aut Lamprus. — Lampros, nommé dans ce texte, est cité par Platon (Ménéxène, p. 236 A, texte mal compris par Athénée XI, 506 F, qui y a vu une intention ironique) comme un maître éminent de musique, comparable à ce qu'était Antiphon pour la rhétorique. On a prétendu (Athénée, I, p. 20 F) que Sophocle ἔτι παῖς ὤν eut pour maître de danse et de musique Lampros. Mais, dans un fragment de Phrynichus le comique (Kock, I, 388 = Ath. II, p. 44 D), c’est-à-dire de l’époque de la guerre du Péloponnèse, il est question de Lampros, dont la maigreur était proverbiale, comme d’un artiste mort récemment; il est donc impossible qu’il ait été le maître de Sophocle « enfant » et l’on corrigera Λάμπρωι dans Athénée et dans le Βίος en Λαμπροκλεῖ. — Nous avons vu (§ 202) que les « anciens » variaient leurs accompagnements plus que les « modernes »; mais la désignation de Pindare, Pratinas, etc., comme simplement ποιηταὶ κρουμάτων ἀγαθοί n’en est pas moins inadmissible, d’autant plus que Télésias écrivit des μέλη (320); nous avons donc intercalé les mots μελῶν ΚΑΙ qui ont dû tomber après ποιηΤΑΙ.
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Στον Αθήναιο όμως μνημονεύονται δύο τελείως διαφορετικά πρόσωπα (ΙΑ', 491C, 80, για τον Λαμπροκλή, και Α', 20F, 37 και Β', 44D, 21, για τον Λάμπρο). Επίσης, στον Πλούταρχο (Περί μουσ. 1136D, 16, για τον Λαμπροκλή, και 1142Β, 31, για τον Λάμπρο).'']

ΑΘΗΝΑΙΟΥ ΝΑΥΚΡΑΤΙΤΟΥ
ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΩΝ

Αθήναιος ΙΑ', 491C

Λαμπροκλῆς δ΄ ὁ διθυραμβοποιὸς καὶ ῥητῶς αὐτὰς εἶπεν ὁμωνυμεῖν ταῖς περιστεραῖς ἐν τούτοις

« Αἵ τε ποταναῖς
ὁμώνυμοι πελειάσιν αἰθέρι κεῖσθε. »

~~~~~~

Α'

Ὁ δὲ καλὸς αὐτοῦ Πρωταγόρας πρὸς τῷ καταδρομὴν ἔχειν πολλῶν ποιητῶν καὶ σοφῶν ἀνδρῶν ἐκθεατριζόμενον ἔχει καὶ τὸν Καλλίου βίον μᾶλλον τῶν Εὐπόλιδος Κολάκων. Ἐν δὲ τῷ Μενεξένῳ οὐ μόνον Ἱππίας ὁ Ἡλεῖος χλευάζεται, ἀλλὰ καὶ ὁ Ῥαμνούσιος Ἀντιφῶν καὶ ὁ μουσικὸς Λάμπρος. [507] Ἐπιλίποι δ΄ ἄν με ἡ ἡμέρα, εἰ πάντας ἐθελήσαιμι ἐπελθεῖν τοὺς κακῶς ἀκούσαντας ὑπὸ τοῦ σοφοῦ.

~~~~~~~

Οἳ δέ φασιν ὅτι Κρὴς ἦν ὁ Σίκιννος. Ἦν δὲ ἡ Πυλάδου ὄρχησις ὀγκώδης παθητική τε καὶ πολυπρόσωπος, ἡ δὲ Βαθύλλειος ἱλαρωτέρα· καὶ γὰρ ὑπόρχημά τι τοῦτον διατίθεσθαι. Σοφοκλῆς δὲ πρὸς τῷ καλὸς γεγενῆσθαι τὴν ὥραν ἦν καὶ ὀρχηστικὴν δεδιδαγμένος [20f] καὶ μουσικὴν ἔτι παῖς ὢν παρὰ Λάμπρῳ.

~~~~~~~

Β'

Μᾶτρις δ΄ ὁ Θηβαῖος [44d] ὃν ἐβίω χρόνον οὐδὲν ἐσιτεῖτο ἢ μυρρίνης ὀλίγον, οἴνου δὲ καὶ τῶν ἄλλων πάντων ἀπείχετο πλὴν ὕδατος. Ὑδροπότης δ΄ ἦν καὶ Λάμπρος ὁ μουσικός, περὶ οὗ Φρύνιχός φησι·

〈Καὶ νιγ〉λάρους θρηνεῖν, ἐν οἷσι Λάμπρος ἐναπέθνῃσκεν,

ἄνθρωπος 〈ὢν〉 ὑδατοπότης, μινυρὸς ὑπερσοφιστής, Μουσῶν σκελετός, ἀηδόνων ἠπίαλος, ὕμνος Ἅιδου. Μάχων δ΄ ὁ κωμικὸς ὑδροπότου Μοσχίωνος μέμνηται.

http://remacle.org/bloodwolf/erudits/athenee/livre2gr.htm
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Λάμπρος, άγνωστο πότε έζησε. Ο μουσικός αυτός αναφέρεται από τον Αριστόξενο (Πλούτ. ό.π. 1142Β, 31), ανάμεσα σε διάσημους λυρικούς ποιητές και μουσικούς, μαζί με τον Πίνδαρο , τον Διονύσιο τον Θηβαίο (1) και τον Πρατίνα : "ποιηταί κρουμάτων αγαθοί" (άξιοι δημιουργοί μουσικών συνθέσεων)· βλ. λ. κρούμα.
Ο Λάμπρος αναφέρεται (Αθήν. A', 20F, 37) ακόμα και ως δάσκαλος του Σοφοκλή στην όρχηση και τη μουσική: "ορχηστικήν δεδιδαγμένος [ο Σοφοκλής] και μουσικήν έτι παις ών παρά Λάμπρω" (όταν [ο Σοφοκλής] ήταν ακόμα παιδί, διδάχτηκε χορό και μουσική από τον Λάμπρο). Αυτό όμως αμφισβητείται από μερικούς μελετητές (πρβ. Weil-Rein. Plut. mus. 129, σημ. 317). Ο Λάμπρος αναφέρεται από τον Φρύνιχο ως ένας λεπτός θρηνητικός ποιητής και μεγάλος σοφιστής: "νιγλάροις θρηνείν, εν οίσι Λάμπρος εναπέθνησκεν άνθρωπος ών υδατοπότης, μινυρός, υπερσοφιστής" κτλ. (ο Λάμπρος πέθανε ανάμεσα σε θρήνους, αφού υπήρξε υδατοπότης, κλαψιάρης [παραπονιάρης], υπερσοφιστής)· πρβ. Φρύνιχος (Kock CAF Ι, 388, απόσπ. 69).

http://www.musipedia.gr/
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
[''Ο μουσικός αυτός αναφέρεται από τον Αριστόξενο (Πλούτ. ό.π. 1142Β, 31), ανάμεσα σε διάσημους λυρικούς ποιητές και μουσικούς, μαζί με τον Πίνδαρο , τον Διονύσιο τον Θηβαίο (1) και τον Πρατίνα : "ποιηταί κρουμάτων αγαθοί" (άξιοι δημιουργοί μουσικών συνθέσεων)·'']

PLUTARQUE
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Πλούτ., 1142Β, 31

XVII. (316) (316-321) Ὅτι δὲ παρὰ τὰς ἀγωγὰς καὶ τὰς μαθήσεις διόρθωσις ἢ διαστροφὴ γίγνεται, δῆλον Ἀριστόξενος ἐποίησε. (317) Τῶν γὰρ κατὰ τὴν αὑτοῦ ἡλικίαν φησὶ Τελεσίᾳ τῷ Θηβαίῳ συμβῆναι νέῳ μὲν ὄντι τραφῆναι ἐν τῇ καλλίστῃ μουσικῇ, καὶ μαθεῖν ἄλλα τε τῶν εὐδοκιμούντων καὶ δὴ καὶ τὰ Πινδάρου, τά τε Διονυσίου τοῦ Θηβαίου καὶ τὰ Λάμπρου καὶ τὰ Πρατίνου καὶ τῶν λοιπῶν ὅσοι τῶν λυρικῶν ἄνδρες ἐγένοντο ποιηταὶ κρουμάτων ἀγαθοί· (318) καὶ αὐλῆσαι δὲ καλῶς καὶ περὶ τὰ λοιπὰ μέρη τῆς συμπάσης παιδείας ἱκανῶς διαπονηθῆναι· (319) παραλλάξαντα δὲ τὴν τῆς ἀκμῆς ἡλικίαν, οὕτω σφόδρα ἐξαπατηθῆναι ὑπὸ τῆς σκηνικῆς τε καὶ ποικίλης μουσικῆς, ὡς καταφρονῆσαι τῶν καλῶν ἐκείνων ἐν οἷς ἀνετράφη, τὰ Φιλοξένου δὲ καὶ Τιμοθέου ἐκμανθάνειν, καὶ τούτων αὐτῶν τὰ ποικιλώτατα καὶ πλείστην ἐν αὑτοῖς ἔχοντα καινοτομίαν· (320) ὁρμήσαντά τ΄ ἐπὶ τὸ ποιεῖν μέλη καὶ διαπειρώμενον ἀμφοτέρων τῶν τρόπων, τοῦ τε Πινδαρείου καὶ τοῦ Φιλοξενείου, μὴ δύνασθαι κατορθοῦν ἐν τῷ Φιλοξενείῳ γένει· (321) γεγενῆσθαι δ΄ αἰτίαν τὴν ἐκ παιδὸς καλλίστην ἀγωγήν.

http://remacle.org/bloodwolf/historiens/Plutarque/musiquegr.htm
 
Top