Διπλή τέλεση λειτουργίας την αυτή ημέρα

coevang

Banned
Προ καιρού έτυχε να διαβάζω το ωραίο βιβλίο του π. Αλκιβιάδη Καλυβόπουλου "Χρόνος Τελέσεως της Θείας Λειτουργίας". Στο βιβλίο αυτό μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι κατά τις μεγάλες δεσποτικές εορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα και των Θεοφανείων τελείται θεία λειτουργία δύο φορές την αυτή λειτουργική ημέρα (μία συναπτώς με τον εσπερινό της εορτής και μία το πρωί της κυρίας ημέρας). Αυτό θα γινόταν ιδιαιτέρως αισθητό αν η Λειτουργία του Μ. Βασιλείου τελούνταν το εσπέρας ως διατάσσει το Τυπικό.
Κάτι παρόμοιο όμως συμβαίνει και με την Προηγιασμένη της Παρασκευής της Μ. Τεσσαρακοστής η οποία ανήκει λειτουργικώς στο Σάββατο, ημέρα που τελείται τελεία λειτουργία. Και είναι μεν γεγονός ότι εδώ δεν έχουμε διπλή τέλεση λειτουργίας-θυσίας αλλά έχουμε αναμφίβολα διπλή μετάληψη.

Πώς εξηγούνται όλα αυτά δεδομένου του ανέκαθεν κρατούντος έθους περί μίας και μόνης λειτουργίας και μίας και μόνης μεταλήψεως κατά την αυτή ημέρα;
 
Προ καιρού έτυχε να διαβάζω το ωραίο βιβλίο του π. Αλκιβιάδη Καλυβόπουλου "Χρόνος Τελέσεως της Θείας Λειτουργίας". Στο βιβλίο αυτό μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι κατά τις μεγάλες δεσποτικές εορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα και των Θεοφανείων τελείται θεία λειτουργία δύο φορές την αυτή λειτουργική ημέρα (μία συναπτώς με τον εσπερινό της εορτής και μία το πρωί της κυρίας ημέρας). Αυτό θα γινόταν ιδιαιτέρως αισθητό αν η Λειτουργία του Μ. Βασιλείου τελούνταν το εσπέρας ως διατάσσει το Τυπικό.
Κάτι παρόμοιο όμως συμβαίνει και με την Προηγιασμένη της Παρασκευής της Μ. Τεσσαρακοστής η οποία ανήκει λειτουργικώς στο Σάββατο, ημέρα που τελείται τελεία λειτουργία. Και είναι μεν γεγονός ότι εδώ δεν έχουμε διπλή τέλεση λειτουργίας-θυσίας αλλά έχουμε αναμφίβολα διπλή μετάληψη.

Πώς εξηγούνται όλα αυτά δεδομένου του ανέκαθεν κρατούντος έθους περί μίας και μόνης λειτουργίας και μίας και μόνης μεταλήψεως κατά την αυτή ημέρα;

Στο Μητροπολιτικό Ναό μας την Κυριακή το πρωι τελούνται δυο θείες Λειτουργίες,ήτοι η μια κανονικά μετά του όρθρου μέχρι 10, και η άλλη αρχιζει στις 11 και τελειώνει στις 12.Έχει καθιερωθεί λένε για να πηγαίνουν οι νέοι οι οποίοι δεν πάνε στην κανονική γιατί δεν ξυπνάνε,πρωι-πρωι,είτε γιατι έχουν ξενυχτήσει ή για το ότι δεν θέλουν να σηκωθούν τόσο νωρίς.Επίσης σε μερικές μεγάλες Ενορίες γίνονται δυο ακολουθίες των χαιρετισμών.
Είναι σωστά τα πραττόμενα.
Γ.Η.Π.
 
Δεν εννοεί αυτό ο φίλος στο μήνυμά του...άλλο πράγμα ρωτάει...
τον ίδιο προβληματισμό έχω και εγώ εδώ και χρόνια αλλά δεν βρήκα απάντηση...μόνο διάφορες θεωρίες οι οποίες φάσκουν και αντιφάσκουν...θα περιμένω με χαρά μια σοβαρή απάντηση...
 
Δεν εννοεί αυτό ο φίλος στο μήνυμά του...άλλο πράγμα ρωτάει...
τον ίδιο προβληματισμό έχω και εγώ εδώ και χρόνια αλλά δεν βρήκα απάντηση...μόνο διάφορες θεωρίες οι οποίες φάσκουν και αντιφάσκουν...θα περιμένω με χαρά μια σοβαρή απάντηση...

Ἀγαπητέ Χρηστάκη,
Ὄντως τό θέμα εἶναι πολύ βαθύ καί προσωπικά δέν θά τό ἀκουμπήσω ἐδῶ· ἄν καί τό ἔχω ἀκουμπήσει καί τό ξέρω.
Γιά βαθεῖς μελετητές καί ἐξειδικευμένους, πού νά μποροῦν νά διαβάσουν καλά καί ἔχουν ἀνάλογη προπαιδεία στό θέμα, ξαναπροτείνω τά ἔργα:
1) Ἀλκιβιάδου Καλυβοπούλου, Χρόνος τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας, Πατριαρχικόν Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν, Θεσσαλονίκη 1982 [Σειρά Ἀνάλεκτα Βλατάδων 37]
2) Διακόνου Χρυσοστόμου Νάσση, Ἡ τελεσιουργία τοῦ Μυστηρίου τῆς Εὐχαριστίας, Κανονική Διδασκαλία καί Λειτουργική Τάξη, Ἐκδόσεις Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2007

Αὐτό πού πρέπει νά ξέρουμε σήμερα γιά νά μή δημιουργεῖται σύγχυση, εἶναι, ὅτι ἡ μετάληψη τῶν ἁγίων μυστηρίων καί στό παράδειγμα τῆς Παρασκευῆς καί στό παράδειγμα τῶν παραμονῶν ἀνήκει ἀντίστοιχα στήν Παρασκευή καί στίς παραμονές.
 
Αὐτό πού πρέπει νά ξέρουμε σήμερα γιά νά μή δημιουργεῖται σύγχυση, εἶναι, ὅτι ἡ μετάληψη τῶν ἁγίων μυστηρίων καί στό παράδειγμα τῆς Παρασκευῆς [τῆς τεσσαρακοστῆς] καί στό παράδειγμα τῶν παραμονῶν ἀνήκει ἀντίστοιχα στήν Παρασκευή καί στίς παραμονές.

᾿Ακριβῶς ὅπως τὸ λέει ὁ π. Μάξιμος.
 
Ἀγαπητέ Χρηστάκη,
Ὄντως τό θέμα εἶναι πολύ βαθύ καί προσωπικά δέν θά τό ἀκουμπήσω ἐδῶ· ἄν καί τό ἔχω ἀκουμπήσει καί τό ξέρω.
Θεία Κοινωνία πρὸ τῆς 12ης;
Τὸ θέμα ποὺ ἐτέθη ἀρχικὰ ἀπὸ τὸν κ. Coevang καὶ στὸ ὁποῖο συμμετεῖχαν ὁ κ. Ψωμιάδης καὶ ὁ π. Μάξιμος ἔμεινε μετέωρο καὶ δημιούργησε περισσότερους προβληματισμούς, ὕστερα μάλιστα ἀπὸ τὴν δήλωση τοῦ πατέρα Μάξιμου, μὲ ἐκεῖνο τὸ αἰνιγματῶδες "...δὲν θὰ ἀκουμπήσω ἐδῶ", δημιουργήθηκαν περισσότερες ὑποψίες.
Δηλαδὴ πατέρα Μάξιμε, σὰν νὰ λέμε ὅτι ἡ γνώση, καὶ μάλιστα σὲ ἐκκλησιαστικὰ θέματα, καὶ μάλιστα θέματα τοῦ τυπικοῦ, ποὺ ἀφοροῦν πρωτίστως τοὺς ψάλλοντας εἰς τοὺς ἱεροὺς ναούς, εἶναι γιὰ τοὺς ὀλίγους.
Καὶ ἐπειδὴ ἐγὼ ὁ ἐλάχιστος δὲν ἀνήκω σ'αὐτοὺς τοὺς ἐκλεκτοὺς καὶ ἐπειδὴ δὲν ἔχω τὴν δυνατότητα τῆς εὔκολης πρόσβασης στὰ βιβλία ποὺ ἀναφέρατε, θὰ παρακαλοῦσα κάποιον εἰδήμονα ποὺ νὰ . . . τολμᾶ καὶ νὰ "ἀκουμπήσει" τὸ θέμα κατατοπιστικά.
Σὲ μία μικρὴ Ἱερὰ Μονὴ στὴν ὁποία αὐτὸ τὸ καιρὸ συμπτωματικὰ προσφέρω τὶς ὑπηρεσίες μου, τὴν 25η Μαρτίου, ἡμέρα Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου θὰ τελοῦνταν ἀγρυπνία κατὰ τὴν ὁποία θὰ ἐγίνετο καὶ κουρὰ μοναχῆς. Ἡ ἀγρυπνία ἄρχισε μὲ Ἑσπερινὸ στὸν ὁποῖο χοροστάτησε Ἀρχιερέας, ὁ ὁποῖος μετὰ τὸν Ἑσπερινὸ ἀπεχώρησε, καὶ μαζί του οἱ ἐκλεκτοὶ ἱεροψάλτες. Παρέμεινα μόνος νὰ συνεχίσω τὸν Ὄρθρο καὶ τὴ Θεία Λειτουργία. Τότε ὁ ἱερέας μου ἐξεδήλωσε τὸν προβληματισμό του, λέγοντάς μου ὅτι ἦταν ἀκόμη ἐνωρὶς καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ ψάλω ἀργὰ μαθήματα ὥστε στὴν Θεία Κοινωνία νὰ εἰσέλθωμε μετὰ τὴν μεσονύκτιο, ὥστε νὰ . . . "ἀλλάξει ἡ ἡμέρα" !!! Σημειωθήτω ὅτι τὴν ἴδια ἡμέρα, δηλαδὴ τὴν 24ην Μαρτίου δὲν τελέστηκε Θεία Λειτουργία.
Νὰ εἶμαι εἰλικρινὴς αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἀντιμετώπισα καὶ ἀπὸ ἄλλους ἱερεῖς σὲ ἄλλους ναοὺς ὅπου ὑπηρέτησα μὲ ἐνέβαλε σὲ σκέψεις, ἦταν ἄραγε κάποια συνήθεια ἢ κάποιος γραπτὸς κανόνας; Ἄρχισα νὰ ψάχνω τὰ τυπικὰ καὶ τὰ πηδάλια, ἀλλὰ ἀπάντηση δὲν ἔλαβα ἀπὸ πουθενά, καὶ προκειμένου νὰ ἀπευθυνθῶ στὸ Ψαλτολόγιο ὅπου κάποιος εἰδήμονας θὰ μποροῦσε νὰ διατυπώσει ὑπεύθυνη καὶ κατατοπιστικὴ γνώμη, καὶ γιὰ νὰ μὴν πάρω τὴν γνωστὴ ἀπάντηση, ..."κοίταξε ἐκεῖ..." ἔψαξα στὰ θέματα ποὺ συζητήθηκαν.
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι δὲν γνωρίζω ἂν μιλᾶμε γιὰ τὸ ἴδιο θέμα.
Πάντως πρὶν ἀρκετὰ χρόνια ποὺ ἔψαλα στὸ Ι.Ν.Κυρίλου καὶ Μεθοδίου, στὴ Θεσσαλονίκη μὲ τὸν ἀοίδιμο Ἀντώνη Τσακαλίνα, κάθε Παρασκευὴ τελοῦνταν ἀγρυπνία, καὶ ἐκεῖ ποτὲ δὲν ἀντιμετωπίσαμε παρόμοιο θέμα.
Παρακαλῶ πολὺ πρῶτα τὸν πατέρα Μάξιμο, ἀλλὰ καὶ κάθε ἄλλον ποὺ γνωρίζει σὲ βάθος τὸ θέμα ἂς κάνει τὸν κόπο νὰ ἀπαντήσει.

Μὲ τοὺς χαιρετισμούς μου

Ἀθανάσιος Μπακαλούδης
 


῾Ο καιρὸς τοῦ μεσονυκτικοῦ εἶναι τὸ πραγματικὸ μεσονύκτιο, τὸ μέσον τῆς διαρκείας τῆς νυκτός, καὶ ὄχι τὸ μέσο ἐτήσιο μεσονύκτιο τῆς πόλης τοῦ Greenwich + 2 μέσες ἐτήσιες ὧρες τῶν 60 λεπτῶν Greenwich. Κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἦταν 0:30 π.μ. (πολιτικὴ ὥρα).
 

Κύριε Μπακαλούδη,
Δέν εἶναι θέμα ἀποκρύψεως, οὔτε βασικά ἀφορᾶ τούς ψάλλοντας.
Βέβαια μέ τό παράδειγμά σας, φαίνεται ὅτι ἀφορᾶ τούς ψάλλοντας, ἀλλά δἐν εἶναι αὐτό τό θέμα πού ἐτέθη καί πού ρώτησε ὁ Χριστάκις.
Ἀναφορικά μέ τό παράδειγμά σας ἡ λειτουργία τῆς ἀγρυπνίας εἶναι τῆς ἐπομένης καί γι᾿ αὐτό σᾶς εἶπαν νά περάσει ἡ 12η.
Αὐτό πού λέτε γιά τόν Ἱ. Ν. Κυρίλλου καί Μεθοδίου, ἄν καταλαβαίνω καλά, ἀναφέρεται σέ ἐσπερινή λειτουργία, βραδυνή δηλαδή, πού τελειώνει πρό τῆς 12ης. Γι᾿ αὐτό τό θέμα ὑπάρχει ἀπαγορευτική σχετική Ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.


 
Στο Μητροπολιτικό Ναό μας την Κυριακή το πρωι τελούνται δυο θείες Λειτουργίες,ήτοι η μια κανονικά μετά του όρθρου μέχρι 10, και η άλλη αρχιζει στις 11 και τελειώνει στις 12.Έχει καθιερωθεί λένε για να πηγαίνουν οι νέοι οι οποίοι δεν πάνε στην κανονική γιατί δεν ξυπνάνε,πρωι-πρωι,είτε γιατι έχουν ξενυχτήσει ή για το ότι δεν θέλουν να σηκωθούν τόσο νωρίς.Επίσης σε μερικές μεγάλες Ενορίες γίνονται δυο ακολουθίες των χαιρετισμών.
Είναι σωστά τα πραττόμενα.
Γ.Η.Π.

Και στην ενορία μου κάνουμε δύο θείες Λειτουργίες τις Κυριακές (από τον Οκτώβρη μέχρι τον Ιούνιο) την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων την Μ.Πέμπτη και το Μ.Σάββατο και δύο ακολουθίες χαιρετισμών
 
Πάντως εγώ, όσες φορές εισηγήθηκα την τέλεση εσπερινής Θείας Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου την παραμονή των Χριστουγέννων (σε χρονιές που προβλεπόταν από το τυπικό), συνάντησα σθεναρή αντίδραση, χωρίς ποτέ, μα ποτέ, να καταλάβω το λόγο. Πριν από μερικά χρόνια, μάλιστα, ένας προϊστάμενος στην Αθήνα (καλή του ώρα) είχε κάνει το εξής αμίμητο: Είχε τελέσει "αγρυπνία" την προ-παραμονή, με τις Μ. Ώρες, τον Εσπερινό και τη Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου, ενώ τη παραμονή ξανατέλεσε τον Εσπερινό άνευ Θ. Λειτουργίας, όπως τις χρονιές που η εορτή των Χριστουγέννων πέφτει σε Κυριακή ή Δευτέρα! Στις εντονότατες διαμαρτυρίες μου για αυτόν τον παραλογισμό, η απάντηση ήταν η εξής: "Ε, εντάξει, και εσύ δίκιο έχεις, Στάθη, αλλά...". Αλλά τι;;; Τέλος πάντων.
Από τότε αποφάσισα να μην αναμιχθώ ξανά σε τέτοια θέματα (αναμίχθηκα κατ' εξαίρεσιν φέτος, αλλά κακώς). Εάν είναι να εμπλουτιστεί η λειτουργική ζωή με κάποια στοιχεία πέραν των κατά γράμμα προβλεπομένων στο ΤΜΕ (εν προκειμένω προβλέπεται τέλεση Εσπερινού και Θ. Λειτουργίας το πρωί, συναπτώς με τις Μ. Ώρες), ας λάβει την πρωτοβουλία ο εκάστοτε προϊστάμενος. Ούτως ή άλλως η γνώμη του ιεροψάλτη σπάνια μετράει, όσες γνώσεις και εάν έχει αυτός. Σε ακραίες, τώρα, περιπτώσεις, όπως η ανωτέρω περιγραφείσα, είτε θα βρεις πρόφαση να απουσιάσεις, είτε θα παραιτηθείς για να ησυχάσεις. Δεν υπάρχει λόγος να χαλάμε τις καρδιές μας και την πνευματική μας ηρεμία. Ὡς δόξῃ τῷ προεστῶτι...

῾Ο καιρὸς τοῦ μεσονυκτικοῦ εἶναι τὸ πραγματικὸ μεσονύκτιο, τὸ μέσον τῆς διαρκείας τῆς νυκτός, καὶ ὄχι τὸ μέσο ἐτήσιο μεσονύκτιο τῆς πόλης τοῦ Greenwich + 2 μέσες ἐτήσιες ὧρες τῶν 60 λεπτῶν Greenwich. Κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἦταν 0:30 π.μ. (πολιτικὴ ὥρα).
Παίζει όμως ρόλο και το γεωγραφικό μήκος. Η Κέρκυρα π.χ. από τη Ρόδο έχουν διαφορά άνω της μισής ώρας...:)
 
Last edited:
Πάντως εγώ, όσες φορές εισηγήθηκα την τέλεση εσπερινής Θείας Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου την παραμονή των Χριστουγέννων (σε χρονιές που προβλεπόταν από το τυπικό), συνάντησα σθεναρή αντίδραση, χωρίς ποτέ, μα ποτέ, να καταλάβω το λόγο. Πριν από μερικά χρόνια, μάλιστα, ένας προϊστάμενος στην Αθήνα (καλή του ώρα) είχε κάνει το εξής αμίμητο: Είχε τελέσει "αγρυπνία" την προ-παραμονή, με τις Μ. Ώρες, τον Εσπερινό και τη Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου, ενώ τη παραμονή ξανατέλεσε τον Εσπερινό άνευ Θ. Λειτουργίας, όπως τις χρονιές που η εορτή των Χριστουγέννων πέφτει σε Κυριακή ή Δευτέρα!
............
Βρῆκες κάποια ἀναφορά σ᾿ αὐτό τό θέμα, ἀλλά δέν εἶναι τό κατάλληλο, ἀφοῦ δέν ζήτησες διπλή τέλεση τήν ἴδια μέρα.
Ἡ ἄγνοια δυστυχῶς ὁδηγεῖ σέ ἀπαράδεκτες καταστάσεις, πού γράψαμε κι ἐδῶ

... ἀπαράδεκτο εἶναι νά γίνεται ἀγρυπνία 23 πρός 24 Δεκεμβρίου καί 4 πρός 5 Ἰανουαρίου. Χθές (5 Ἰανουαρίου) τό βράδυ μέ πῆραν τηλέφωνο καί μοῦ εἶπαν ὅτι ὅλη ἡ Πάτρα κάνει ἀγρυπνία, πού σημαίνει (Ἑσπερινός;) Ὄρθρος, Μ. Ὧρες, Ἑσπερινός Θεοφανείων (ἀπό τήν προπαραμονή!!!) καί Μ. Ἁγιασμός (ἀπό τήν προπαραμονή!!!). Ἔ ὄχι ἔτσι!!! Ξέρουμε ὅτι γιά πρακτικούς καί ἄλλους λόγους οἱ Ἑσπερινοί Χριστουγέννων καί Θεοφανείων μέ τίς ἐπίσημες λειτουργίες τοῦ Μ. Βασιλείου (ἀρχαία Παννυχίς) μεταφέρθηκαν ἀπό τήν ἑσπέρα τό πρωί καί ὁ Μέγας Ἁγιασμός τῆς νυκτός (α΄τέλεση) κι αὐτός πρωί τῆς παραμονῆς. Ποῦ νά πάει δηλαδή;
Καί παρακάτω
Ἑσπερινός ἑορτῆς μία μέρα πρίν τήν ἑορτή δέν γίνεται!!!
Πολύ ἁπλό. Ὅπως τελοῦμε βραδυνή προηγιασμένη, τελοῦμε τόν ἑσπερινό τῶν Χριστουγέννων μέ τή θ. λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου.


 
Back
Top