Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

http://www.musipedia.gr/

http://www.musipedia.gr/

Νικόμαχος: Αρμονικό Εγχειρίδιον

http://www.mikrosapoplous.gr/iliada/border2.htm

http://www.musipedia.gr/

[''Η λ. εμφανίζεται στην κωμωδία του Φερεκράτη Χείρων (Πλούτ. Περί μουσ. 1141Ε, 30) σ' ένα σημαντικό απόσπασμα που διασώθηκε: η Μουσική με μορφή γυναίκας παραπονείται και διαμαρτύρεται στη Δικαιοσύνη για το τί υποφέρει από τους νεοτεριστές της εποχής (5ου-4ου αι. π.Χ.)· "Κινησίας δε μ' ο κατάρατος Αττικός, εξαρμονίους καμπάς ποιών..." κτλ. (Ο Κινησίας, ο καταραμένος Αθηναίος, που συνθέτει διάφωνες μετατροπίες [απότομες αλλαγές]... κτλ.)'']

PLUTARQUE
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Πλούτ. Περί μουσ. 1141Ε, 30

(302) 〈ΜΟΥΣ.〉 « Λέξω μὲν οὐκ ἄκουσα· σοί τε γὰρ κλύειν (303) ἐμοί τε λέξαι θυμὸς ἡδονὴν ἔχει. Ἐμοὶ γὰρ ἦρξε τῶν κακῶν Μελανιππίδης, ἐν τοῖσι πρῶτος ὃς λαβὼν ἀνῆκέ με χαλαρωτέραν τ΄ ἐποίησε χορδαῖς δώδεκα. (304) Ἀλλ
΄ οὖν ὅμως οὗτος μὲν ἦν ἀποχρῶν ἀνὴρ ἔμοιγε πρὸς τὰ νῦν κακά. (305) Κινησίας δέ 〈μ΄〉 ὁ κατάρατος Ἀττικός, ἐξαρμονίους καμπὰς ποιῶν ἐν ταῖς στροφαῖς ἀπολώλεχ΄ οὕτως, ὥστε τῆς ποιήσεως τῶν διθυράμβων, καθάπερ ἐν ταῖς ἀσπίσιν, ἀριστέρ΄ αὐτοῦ φαίνεται τὰ δεξιά.

(306) Ἀλλ΄ οὖν ἀνεκτὸς οὗτος ἦν ὅμως ἐμοί. (307) Φρῦνις δ΄ ἴδιον στρόβιλον ἐμβαλών τινα κάμπτων με καὶ στρέφων ὅλην διέφθορεν, ἐν πέντε χορδαῖς δώδεχ΄ ἁρμονίας ἔχων. (308) Ἀλλ΄ οὖν ἔμοιγε χοὖτος ἦν ἀποχρῶν ἀνήρ· εἰ γάρ τι κἀξήμαρτεν, αὖθις ἀνέλαβεν. (309) Ὁ δὲ Τιμόθεός μ΄, ὦ φιλτάτη, κατορώρυχε καὶ διακέκναικ΄ αἴσχιστα.

(310) 〈ΔΙΚ.〉 Ποῖος οὑτοσὶ 〈ὁ〉 Τιμόθεος;

(311) 〈ΜΟΥΣ.〉 Μιλήσιός τις πυρρίας. (312) Κακά μοι παρέσχεν οὗτος, (313) ἅπαντας οὓς λέγω παρελήλυθεν, ἄγων ἐκτραπέλους μυρμηκιάς. Κἂν ἐντύχῃ πού μοι βαδιζούσῃ μόνῃ, ἀπέδυσε κἀνέδυσε χορδὰς δώδεκα‘.

http://remacle.org/bloodwolf/historiens/Plutarque/musiquegr.htm

LSJ

ἐξαρμόνιος , ον,
A. [select] out of harmony, discordant, “καμπαί” Pherecr.145.9, cf. ib.26.

Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon

http://www.perseus.tufts.edu/hopper...+letter=*e:entry+group=142:entry=e)carmo/nios

http://www.musipedia.gr/

ἔξ-αρχος : pl., leaders of the dirge, Il. 24.721.

Georg Autenrieth. A Homeric Dictionary for Schools and Colleges. New York. Harper and Brothers. 1891.

ἐξ-άρχω , ipf. ἐξῆρχε, mid. -ήρχετο: begin, lead off;μολπῆς, γόοιο, Il. 18.606, 316; w. acc., βουλα?ς, ‘be the first to propose,’ ‘author of,’ Il. 2.273; mid., Od. 12.339 (see ἄρχω).

http://www.musipedia.gr/wiki/Εξάσημος

http://www.musipedia.gr/

[''Πλούτ. Περί της εν Τιμαίω ψυχογονίας (1028Ε, 31): "ώσπερ τινά συμφωνίαν εν εξατόνω δια πασών αποδίδωσι" (καθώς η δια πασών κάνει μια συμφωνία με έξι τόνους).'']

Περί της εν Τιμαίω ψυχογονίας 1028Ε, 31

Plutarchi Moralia: fasc. 2. Περὶ Στωικῶν ἐναντιωμάτων: - Google Books Result
Plutarch, Curt Ernst Hermann Hubert, Iohannes Wegehaupt - 1959 - Philosophy
... ώσπερ τινά συμφωνίαν έν ...
books.google.com/books?isbn=3598716869...

http://books.google.com/books?id=xY...EwAA#v=onepage&q=ώσπερ τινά συμφωνίαν&f=false

έξαυλος, αυλός που φθάρθηκε, που έγινε άχρηστος. Το ρ. εξαυλούμαι, χρησιμοποιούμενο για τις γλωσσίδες του αυλού, σήμαινε φθείρομαι, αχρηστεύομαι.
Ο Πολυδεύκης (IV, 73) λέει: "εξηυλημέναι γλώτται, αι παλαιαί" (εξηυλημέναι γλωσσίδες, οι παλιές, που έχουν καταστεί άχρηστες).

http://www.musipedia.gr/

[''Ο Πολυδεύκης (IV, 73) λέει: "εξηυλημέναι γλώτται, αι παλαιαί" (εξηυλημέναι γλωσσίδες, οι παλιές, που έχουν καταστεί άχρηστες).'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδεύκης, IV, 73

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n310/mode/1up

εξάχορδον, σύστημα με έξι χορδές. Κατά τον Βοήθιο (Boethius) η έκτη χορδή είχε προστεθεί στο πεντάχορδο από τον Ύαγνι . Για ένα υποθετικό εξατονικό (δηλ. εξάφωνο, εξάφθογγο) σύστημα (κλίμακα), που έχει προηγηθεί της επτάφωνης κλίμακας, βλ. J. Chailley, "L' hexatonique grec d'apres Nicomaque", REG LXIX, 1956, σσ. 73-100.
Βλ. επίσης, λ. σύστημα , σημ. 2, όπου εξετάζεται αυτό το θέμα.

http://www.musipedia.gr/

εξής, συνεχώς. Εξής φθόγγοι, νότες που ακολουθούν η μια την άλλη στο ύψος· συνεχής, συναφής. π.χ. Βακχ. Εισ. 26: "τετράχορδον· τάξις φθόγγων εξής μελωδουμένων" (τετράχορδον είναι μια σειρά από νότες, που τραγουδιούνται η μια κατόπι από την άλλη [δηλαδή κατά διαστήματα 2ας]).
εξής τετράχορδα· συνεχή τετράχορδα, τετράχορδα που ακολουθούν το ένα το άλλο, ανεξάρτητα αν είναι συνημμένα ή διεζευγμένα .
εξής διαστήματα· διαστήματα που ακολουθούν το ένα το άλλο στο ύψος· εκείνα που τα άκρα τους είναι εξής, δηλ. συνεχή· π.χ. do - mi, fa - la.

http://www.musipedia.gr/

εξόδιον, (α) εξόδιον αύλημα · ένα κομμάτι, μελωδία (σόλο) αυλού που παιζόταν στο τέλος της δραματικής παράστασης κατά την έξοδο του χορού. Επίσης, εξόδιοι νόμοι· Σούδα: "Εξόδιοι νόμοι· αυλήματα, δι' ων εξήεσαν οι χοροί και οι αυληταί" (εξόδιοι νόμοι, κομμάτια (μελωδίες) για σόλο αυλού, με τα οποία οδηγούνταν στην έξοδο [έξω από την ορχήστρα] οι χοροί και οι αυλητές).
(β) εξόδιον μέλος · τραγούδι που το εκτελούσαν στο τέλος της παράστασης, ενώ έβγαιναν έξω. Πολυδ. (IV, 108): "και μέλος δε τι εξόδιον ό εξιόντες ήδον" (και υπήρχε ένα τραγούδι εξόδιο [όπως λεγόταν] που το τραγουδούσαν βγαίνοντας έξω [από την ορχήστρα ]).
(γ) εξόδιον ή επίλογος ήταν το τελευταίο μέρος του κιθαρωδικού νόμου · πρβ. Πολυδ. IV, 66.

Σημείωση: Η απομάκρυνση του χορού ονομαζόταν έξοδος· επίσης το τελευταίο επεισόδιο του αρχαίου δράματος, μετά το τελευταίο στάσιμον και την έξοδο του χορού· Αριστοτ. (Ποιητ. XII): "έξοδος είναι όλο το μέρος της τραγωδίας, μετά το οποίο δεν υπήρχε χορικό μέλος".

http://www.musipedia.gr/

http://thesaurus.iema.gr/thesaurus_s.php?lang=el&id=348&q=%E5%EE%FC%E4%E9%EF%ED

[''Πολυδ. (IV, 108): "και μέλος δε τι εξόδιον ό εξιόντες ήδον" (και υπήρχε ένα τραγούδι εξόδιο [όπως λεγόταν] που το τραγουδούσαν βγαίνοντας έξω [από την ορχήστρα ]).'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδ., IV, 108

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n320/mode/1up

[''εξόδιον ή επίλογος ήταν το τελευταίο μέρος του κιθαρωδικού νόμου · πρβ. Πολυδ. IV, 66.'']

Pollux, Onomasticon

Πολυδ., IV, 66

http://www.archive.org/stream/onomasticon01polluoft#page/n308/mode/1up

επαγκωνισμός, είδος χορού που αναφέρεται από τον Αθήναιο (ΙΔ', 630Α) μαζί με άλλους χορούς, όπως ο καλαθίσκος , ο στρόβιλος κ.ά.

http://www.musipedia.gr/

Αθήναιο, ΙΔ', 630Α

σχήματα δέ ἐστιν ὀρχήσεως ξιφισμός, καλαθίσκος, καλλαβίδες, σκώψ, σκώπευμα. ἦν δὲ ὁ σκὼψ τῶν ἀποσκοπούντων τι σχῆμα ἄκραν τὴν χεῖρα ὑπὲρ τοῦ μετώπου κεκυρτωκότων. μνημονεύει Αἰσχύλος ἐν Θεωροῖς· καὶ μὴν παλαιῶν τῶνδέ σοι σκωπευμάτων. καλλαβίδων δ΄ Εὔπολις ἐν Κόλαξιν· καλλαβίδας δὲ βαίνει, σησαμίδας δὲ χέζει. θερμαυστρίς, ἑκατερίδες, σκοπός, χεὶρ καταπρηνής, χεὶρ σιμή, διποδισμός, ξύλου παράληψις, ἐπαγκωνισμός, καλαθίσκος, στρόβιλος. καὶ τελεσιὰς δ΄ ἐστὶν ὄρχησις καλουμένη· στρατιωτικὴ δ΄ ἐστὶν αὕτη ἀπό τινος ἀνδρὸς Τελεσίου λαβοῦσα τοὔνομα, μεθ΄ ὅπλων τὸ πρῶτον αὐτὴν ἐκείνου ὀρχησαμένου, ὥς φησιν Ἱππαγόρας ἐν τῷ πρώτῳ περὶ τῆς Καρχηδονίων Πολιτείας.

Athénée de Naucratis, les Deipnosophistes, livre XIV

http://hodoi.fltr.ucl.ac.be/concordances/athenee_deipnosophistes_14/texte.htm

επάδω, τραγουδώ με συνοδεία κάποιου οργάνου· τραγουδώ σαν σε επωδή (Δημ., LSJ). Πρβ. Πλάτων Νόμοι Β', 666C.

Βλ. λ. επωδή .

http://www.musipedia.gr/