Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου (25 Μαρτίου)

Αγαπητέ φίλε, αν και δεν έχεις άδικο σε αυτό που λές, να παρατηρήσω ότι και εσύ χρησιμοποιέις termini technici, αν και σίγουρα γνωρίζεις τα ελληνικά ισοδύναμα.

Επίσης απο περιέργια έψαξα την Εκκλησιαστική Ισορία του καθ. Φειδά και δεν αναφέρεται ούτε μια φορά ο όρος "Θεομητορική" αντί του όρου Μαριολογική.

Παρ᾿ ὅλο ποὺ κινδυνεύω γιὰ κίτρινη κάρτα ἀπὸ τὴ Διαχείριση γιὰ ἐκτὸς θέματος συζήτηση, θὰ σοῦ ἀπαντήσω.

Πρῶτα πρῶτα ἀνατρέχεις σὲ μιὰ ἐξειδικευμένη διδ.διατρ. γιὰ νὰ στηρίξεις τὴν ἄποψή σου -πολὺ καλὰ κάνεις- καὶ στὴ συνέχεια ἀναφέρεις ἕνα γενικὸ ἱστορικὸ πόνημα ποὺ οὔτε κἂν ὑποσημειώσεις δὲν ἔχει (καὶ εἶναι λογικὸ αὐτὸ δεδομένου ὅτι πρόκειται γιὰ γενικὴ ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία καὶ δὲν ἐξετάζει μὲ ἀνάλυση μόνο μία ἀπὸ τὶς διαφορὲς ὀρθοδοξίας καὶ καθολικισμοῦ, ὅπως ἡ Σπουρλάκου-Εὐτυχιάδου). Νομίζω ὅτι ἐρευνητικὰ εἶναι λίγο ἀδόκιμο.
Παραθέτω καὶ πάλι τρεῖς σελίδες ἀπὸ τὴν παραπάνω διατριβὴ ἀκόμα πιὸ διαφωτιστικὲς, 28, 29, 32.

Δεύτερον, δὲν μπορῶ νὰ κατανοήσω γιατὶ ἐπιμένεις σὲ μιὰ ἄποψη ποὺ τουλάχιστον ἀμφιλεγόμενη θεωρεῖται καὶ ὁ συγκεκριμένος ὅρος μόνο σὲ εἰδικὲς συνθῆκες χρησιμοποιεῖται ἔστω καὶ μὲ εἰσαγωγικά. Καὶ εὐθέως ἐρωτῶ: ὁ ὅρος θεομητορικὸς τόσο πολὺ δὲν σὲ καλύπτει ποὺ προτιμᾶς τὸν ἀμφίσημο μαριολογικό;

Εὐχαριστῶ, καὶ μὲ τὴν τυχὸν ἀπαντησή σου ἂς κλείσουμε τὸν διάλογό μας, ἄν δὲν σὲ πειράζει, γιατὶ νομίζω ὅτι εἴμαστε ὄντως ἐκτὸς θέματος καὶ θὰ φᾶμε κράξιμο ...
 

Attachments

  • 28.jpg
    194.2 KB · Views: 33
  • 29.jpg
    185.3 KB · Views: 8
  • 32.jpg
    193.3 KB · Views: 8
Ἐπίσης, τά ἀναγνώσματα τοῦ ἑσπερινοῦ εἶναι κατά βάσιν αὐτά πού ὑπάρχουν στόν ἑσπερινό τῆς 26ης, ἐπειδή σύμφωνα μέ τό ΤΑΣ, πού διασώζουν τά λειτουργικά μας βιβλία, ἡ τελεία λειτουργία ἐτελεῖτο μέ τόν ἑσπερινό, λόγῳ τῆς νηστείας, ὅπως οἱ λειτουργίες τῶν παραμονῶν τῶν Χριστουγέννων καί Θεοφανείων καί τῆς Μ. Πέμπτης, μόνον πού τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τελεῖται ἡ τοῦ Χρυσοστόμου.

Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σας π. Μάξιμε, διότι εδώ έχουμε μια παραλλαγή του 3ου λειτουργικού νόμου του Baumstark (στο Comparative Liturgy) ο οποίος λέγει ότι το παλαιό (παραμονές Χριστουγέννων, Θεοφανείων, Μ. Σαββάτου [νομίζω και όχι Μ. Πέμπτης, ως απομεινάρι της πασχαλινής βαπτισματικής θ. Λειτουργίας] και της Παννυχίδος του Πάσχα [κατά το Οδοιπορικόν της Αιθερίας]) μετακινείται την προηγουμένη. Εδώ τώρα το γιατί, δεν το έχω συναντήσει πουθενά.

Ἐπίσης πότε ἡ λειτουργία μετεφέρθη πρωϊνή ἀπό ἑσπερινή (ἐντός σαρακοστῆς καί ἐκτός σαββατοκύριακου ἐννοεῖται);

Και μιας που έγινε λόγος περί των termini technici, ο καθ. Φίλιας δίνει terminus post quem τον 51ο κανόνα της εν Λαοδικείας συνόδου (4ος αι.) που απαγορεύει την τέλεση της Προηγιασμένης Θ. Λειτουργίας (εντός Σαρακοστής και εκτός Σαββάτου-Κυριακής) ακόμα και για εορτές (χωρίς να εξαιρείται ο Ευαγγελισμός) και terminus ante quem τον 52ο κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (692) όπου καθορίζεται ότι του Ευαγγελισμού δεν τελείται Λειτουργία Προηγιασμένων.

Αυτό που είναι εντυπωσιακό για μένα είναι ότι ο ίδιος καθηγητής, προσάγει μαρτυρίες που καταδεικνύουν ότι (ενδεχομένως) η εορτή του Ευαγγελισμού από τον 4ο έως και τον 6-7ο να εορταζόταν το Δεκέμβριο:p
 
Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σας π. Μάξιμε, διότι εδώ έχουμε μια παραλλαγή του 3ου λειτουργικού νόμου του Baumstark (στο Comparative Liturgy) ο οποίος λέγει ότι το παλαιό (παραμονές Χριστουγέννων, Θεοφανείων, Μ. Σαββάτου [νομίζω και όχι Μ. Πέμπτης, ως απομεινάρι της πασχαλινής βαπτισματικής θ. Λειτουργίας] και της Παννυχίδος του Πάσχα [κατά το Οδοιπορικόν της Αιθερίας]) μετακινείται την προηγουμένη. Εδώ τώρα το γιατί, δεν το έχω συναντήσει πουθενά.
Κατ᾿ ἀρχήν καί ἀναφορικά μέ ἐμένα ὡς ἑσπερινή λειτουργία τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἔπρεπε νά ἀναφέρω ἀνάλογα παραδείγματα τή λειτουργία τῆς Μ. Πέμπτης (ἡ ὁποία σημειωτέον δέν εἶναι βαπτισματική) καί τίς προηγιασμένες θ. λειτουργίες τῶν μνημῶν ἁγίων κατά τήν Μ. Τεσσαρακοστή (ἑσπερινός τήν κυριώνυμο μέ τροπάρια τοῦ ἁγίου ἀπό τόν ἑσπερινό τῆς προηγουμένης) καί ὄχι τίς ἑσπερινές λειτουργίες τῶν παραμονῶν Χριστουγέννων καί Θεοφανείων, γιατί εἶναι ἄλλο πράγμα (πρβλ. Ἀλκιβιάδου Καλυβοπούλου, Χρόνος τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας, Πατριαρχικόν Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν, Θεσσαλονίκη 1982 [Σειρά Ἀνάλεκτα Βλατάδων 37]).
Ἀναφορικά μέ «το παλαιό μετακινείται την προηγουμένη» δέν ξέρω ἄν τό μεταφέρεις σωστά καί τί ἐννοεῖς, πάντως ἐδῶ ἔχουμε γράψει κάτι.
Και μιας που έγινε λόγος περί των termini technici, ο καθ. Φίλιας δίνει terminus post quem τον 51ο κανόνα της εν Λαοδικείας συνόδου (4ος αι.) που απαγορεύει την τέλεση της Προηγιασμένης Θ. Λειτουργίας (εντός Σαρακοστής και εκτός Σαββάτου-Κυριακής) ακόμα και για εορτές (χωρίς να εξαιρείται ο Ευαγγελισμός) και terminus ante quem τον 52ο κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (692) όπου καθορίζεται ότι του Ευαγγελισμού δεν τελείται Λειτουργία Προηγιασμένων.

Αυτό που είναι εντυπωσιακό για μένα είναι ότι ο ίδιος καθηγητής, προσάγει μαρτυρίες που καταδεικνύουν ότι (ενδεχομένως) η εορτή του Ευαγγελισμού από τον 4ο έως και τον 6-7ο να εορταζόταν το Δεκέμβριο:p
Ἡ εἰσήγηση τοῦ καθηγητοῦ Γ. Ν. Φίλια, ἡ ἀναφερομένη στίς Θεομητορικές ἑορτές, στό Η΄ Πανελλήνιο Λειτουργικό Συμπόσιο μέ θέμα «ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟΝ», 18-20 Σεπτεμβρίου 2006 - Βόλος, ὑπάρχει ἐδῶ καί ὅλοι οἱ ἐνδιαφερόμενοι ἀξίζει νά τήν διαβάσουν καί νά διαπιστώσουν τί μεταφέρεις... καί πῶς τά ἀξιολογεῖς. Τούς Κανόνες πού μεταφέρεις (μέ ἐσφαλμένη διατύπωση), τούς ἐπικαλεῖται ἁπλῶς γιά τήν ἐξεύρεση τοῦ χρόνου θεσμοθετήσεως αὐτῆς τῆς ἑορτῆς καί τόν ἐντοπισμό τῆς ἡμερομηνίας πού τοποθετήθηκε αὐτή ἡ ἑορτή. Ἐπίσης στήν ἴδια ἔρευνα ἀναφέρεται καί ὁ συνεορτασμός τό πρῶτον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μέ τά Χριστούγεννα τόν Δεκέμβριο. Ἄν δέ ἰσχύουν καί οἱ ὑποθέσεις τοῦ A. Baumstark ὅτι τόν Δεκέμβριο ὑφίστατο ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ πρὸ τῆς καθιερώσεως τῶν Χριστουγέννων, τότε πρέπει νά διαβάσεις κι ἕνα ἐνδιαφέρον ἄρθρο τοῦ Δ. Ἀνατολικιώτου στό Συμβολή 15, 17 μέ θέμα «Ἡ πραγματική ἡμερομηνία τῆς τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως».


 
π. Μάξιμε νομίζω ότι με πυροβολείτε αδίκως.:eek:

Η αναφορά μου στους κανόνες ήταν μόνο και μόνο για να συνεισφέρω στο θέμα πότε μετακινήθηκε από το εσπέρας το πρωί. Όταν το έγραψα είχα μπροστά μου το βιβλίο του κ. Φίλια, Οι θεομητορικές εορτές στην λατρεία της Εκκλησίας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2002, σελ. 96. Όταν λοιπόν λέγει ο 52 κανόνας ότι δεν γίνεται προηγιασμένη (δοθέντος δε ότι η προηγιασμένη γίνεται αφ΄ εσπέρας) άρα έχουμε το ανώτερο χρονικό όριο είναι η Πενθέκτη, δηλ. ήδη το 692 η λειτουργία του Ευαγγελισμού είναι πρωϊνή.

Για την βαπτισματική λειτουργία, αν προσέξατε μετά το Μ. Πέμπτη έβαλα κόμμα, διότι εσείς την αναφέρατε στο υπ. αριθμ. 11 μήνυμά σας. Δηλ. η βαπτισματική λειτουργία είναι η του Μ. Σαββάτου.

Τώρα για τον λειτουργικό νόμο του Baumstark, την ισχύ του και τις εφαρμογές, το είχα διαβάσει στα μαθήματα Λειτουργικής του Ε. Θεοδώρου και στην αγγλική μετάφραση του έργου του (THE COMPARATIVE LITURGY). Εγώ δεν έμπλεξα τον Baumstark με τον Ευαγγελισμό, αυτό τα είχε γράψει σε άλλο βιβλίο.

Τώρα για την θεσμοθέτηση της εορτής ο καθ. Φίλιας αναφέρει ότι υπάρχει θέμα με την ημερομηνία, διότι το Οδοιπορικόν της Αιθερίας δεν διαλαμβάνει καμια εορτή προ των Χριστουγέννων και θέτει το μεθοδολογικό ερώτημα μήπως έχει εκπέσει το τμήμα αυτό. Πλην όμως και ο Baumstark και ο Jugie και ο Dom Cabrol, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, τόσο στην Παλαιστίνη όσο και στη Δύση (Μοζαραβικό και Αμβροσιανό εορτολόγιο έχουν μάλιστα την 18η Δεκεμβρίου, ως η του Ευαγγελισμού).
 
Last edited:
π. Μάξιμε νομίζω ότι με πυροβολείτε αδίκως.
Ἄν νομίζεις ὅτι ἡ σαφήνεια (πού εἴμαστε ὑποχρεωμένοι) στίς διατυπώσεις, ἡ ὀρθή ἑρμηνεία καί ἡ ἀποκατάσταση ἐσφαλμένων συμπερασμάτων εἶναι «πυροβολισμός», τότε τί νά πῶ; Δέν εἶχα καί δέν ἔχω τέτοια πρόθεση. Φιλτάτη ὅμως ἡ ἀλήθεια.

Η αναφορά μου στους κανόνες ήταν μόνο και μόνο για να συνεισφέρω στο θέμα πότε μετακινήθηκε από το εσπέρας το πρωί. Όταν το έγραψα είχα μπροστά μου το βιβλίο του κ. Φίλια, Οι θεομητορικές εορτές στην λατρεία της Εκκλησίας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2002, σελ. 96. Όταν λοιπόν λέγει ο 52 κανόνας ότι δεν γίνεται προηγιασμένη (δοθέντος δε ότι η προηγιασμένη γίνεται αφ΄ εσπέρας) άρα έχουμε το ανώτερο χρονικό όριο είναι η Πενθέκτη, δηλ. ήδη το 692 η λειτουργία του Ευαγγελισμού είναι πρωϊνή.
Δέν βοηθοῦν αὐτοί οἱ Κανόνες στό θέμα τῆς μετακίνησης ἀπό τό ἑσπέρας τό πρωί. Ἄλλωστε ἐδείχθη ὅτι αὐτό εἶναι πολύ νεώτερο, μόλις τοῦ 19ου αἰ. Μᾶς λένε μόνον (κι αὐτό θέλει νά δείξει ὁ καθηγητής) ἄν ὑπῆρχε θεσμοθετημένη ἡ ἑορτή ἤ ὄχι μέσα στή Σαρακοστή, δηλ. τό Μάρτιο. Τό συμπέρασμά σου ὅτι «άρα έχουμε το ανώτερο χρονικό όριο είναι η Πενθέκτη, δηλ. ήδη το 692 η λειτουργία του Ευαγγελισμού είναι πρωϊνή» εἶναι ἐντελῶς ἐσφαλμένο. Δέν ἀναφέρεται σ᾿ αὐτό ἐπ᾿ οὐδενί ὁ καθηγητής καί πῶς θά μποροῦσε... Ἄν δέν ὑπῆρχε αὐτή ἡ ἑορτή (σύμφωνα μέ τίς ὑποθέσεις) ἐντός Σαρακοστῆς, καί ἄν πάλι ἐντός Σαρακοστῆς συνέπιπτε σέ σαββατοκύριακο σαφῶς ἦτο πρωϊνή. Ἀλλά μέχρι τοῦ 19ου αἰ. ἡ ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἐντός Σαρακοστῆς καί ἐκτός σαββατοκύριακου, ἐτελεῖτο ἑσπερινή.

Για την βαπτισματική λειτουργία, αν προσέξατε μετά το Μ. Πέμπτη έβαλα κόμμα, διότι εσείς την αναφέρατε στο υπ. αριθμ. 11 μήνυμά σας.
Ἐγώ μπορεῖ νά ἀνέφερα τήν ἑσπερινή λειτουργία τῆς Μ. Πέμπτης, ἀλλά τό ὅτι δέν τήν χαρακτηρίζεις «βαπτισματική» ἦταν δύσκολο νά γίνει ἀντιληπτό, ὅταν γράφεις «και όχι Μ. Πέμπτης, ως απομεινάρι της πασχαλινής βαπτισματικής θ. Λειτουργίας». Ὄντως δημιούργησες μπέρδεμα μέ τίς παρανθέσεις καί τίς ἀγκῦλες.

Καί μέχρις ἐδῶ σέ παρακαλῶ. Δέν θά σχολιάσω τίποτε ἄλλο, γιατί τότε θά δικαιοῦσαι νά λές ὅτι «σέ πυροβολῶ».

Συμπλήρωση: Αὐτά πού συμπλήρωσες ἀναφέρονται στήν εἰσήγηση τοῦ καθηγητοῦ πού παρέπεμψα. Ὅσοι διαβάσουν θά καταλάβουν... Ἐντάξει Χρῆστο, ξέρεις πολλά... καί δέν κάνεις ἐπίδειξη... Εἴμαστε ἐκτός θέματος.


 


Μέχρι τὴν τελευταῖα ἔκδοση τοῦ ΤΑΣ (1771) λείπουν τὰ ἀντίφωνα καὶ ἡ λειτουργία εἶναι ἑσπερινή· στὴν α' ἔκδοση τοῦ τυπικοῦ τοῦ Κωνσταντίνου (1838) ἐμφανίζεται τὸ ἀντίθετο.


Ἡ λειτουργία προβλέπεται ἑσπερινὴ καὶ στὸ μηναῖον Μαρτίου ἐκδ. 1789 σ. 124.
 

Εὐχαριστοῦμε Μανόλη.
Νά δώσουμε καί τόν σύνδεσμο τοῦ τίτλου, γιατί ἔδωσες τῆς ἄμεσης ἀποθήκευσης καί κάποιος μπορεῖ νά μήν θέλει νά τό κατεβάσει ὅλο, νά πάει μόνον στήν σελίδα πού δίνεις.
Ἐνδιαφέρουσα αὐτή ἡ ἔκδοση Βενετίας ἀπό τά Μηναῖα προφανῶς πού κυκλοφοροῦσαν πρίν ἀπό ἐκεῖνα πού ἐπιμελήθηκε ὁ Βαρθολομαῖος Κουτλουμουσιανός. Ἐνδιαφέρουσα καί ἡ παρατιθέμενη τυπική διάταξη.


 
.... με την "Μαριολογία" (sic) της Εκκλησίας....

Για λόγους ευθιξίας και επιστημονικής ακριβείας αντιγράφω μια παραπομπή της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Βυζαντινολογίας στο Ε. Ι. Ε. Νίκης Τσιρώνη από το άρθρο της "Αθηνά, Ίσις, Θεοτόκος" (σελ. 84 κ.ε.) στο νέο περιοδικό "ΒΗΜΟΘΥΡΟ" (τ. 1 (2009) γράφει τα εξής για την ανάπτυξη της μαριολογίας στο Βυζάντιο.
Ο όρος "μαριολογία", αν και προβληματικός κατά το ότι παραπέμπει κυρίως στη Θεολογία της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, χρησιμοποιείται εδώ mutatis mutandis για την αποφυγή ενός άλλου προβληματικού όρου, της "λατρείας" της Παναγίας, που όμως χρησιμοποιείται ευρέως ιδιαιτέρα από τους επιστήμονες του χώρου και αποτελεί την ελληνική απόδοση του αγγλικού cult of Virgin. βλ. για παράδειγμα το τρίτο κεφάλαιο του συλλογικού τόμου Sarah Jane Boss (εκδ.) Mary: The complete Resource, Oxford 2007, sel. 207-363
 
Για λόγους ευθιξίας και επιστημονικής ακριβείας αντιγράφω μια παραπομπή της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Βυζαντινολογίας στο Ε. Ι. Ε. Νίκης Τσιρώνη από το άρθρο της "Αθηνά, Ίσις, Θεοτόκος" (σελ. 84 κ.ε.) στο νέο περιοδικό "ΒΗΜΟΘΥΡΟ" (τ. 1 (2009) γράφει τα εξής για την ανάπτυξη της μαριολογίας στο Βυζάντιο.

Μαριολογία στὸ Βυζάντιο δὲν ὑπῆρξε, αὐτὸ εἶναι σίγουρο καὶ παρόμοιος ὅρος δὲν ἀπαντᾶται στὶς πηγές.

Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα εἶναι στὴν διακριτικὴ εὐχέρεια τοῦ κάθε βυζαντινολόγου νὰ χρησιμοποιήσει ὅποιον ὅρο ἐπιθυμεῖ.
Ὄμως θεωρῶ ὅτι βυζαντινολόγος μὲ ὀρθόδοξο φρόνημα δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιεῖ ὅρο τῆς δυτικῆς ἐκκλησίας ποὺ φέρει διφορούμενο δογματικὰ περιεχόμενο -μαριολογικός, οὕτε νὰ ἀναφέρεται σὲ «λατρεία» τῆς Παναγίας, πάλι προβληματικὸς δογματικὰ ὅρος.

Κανεὶς ἕλληνας βυζαντινολόγος δὲν εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ ἀποδέχεται ξενικοὺς ὅρους στὰ συγγράμματά του. Ἄλλωστε ἡ γλῶσσα μας εἶναι πλουσιότατη.

Πάντως ἡ ἴδια Ν. Τσιρώνη, στὸν ἐκπληκτικὸ ὁδηγὸ τῆς ἔκθεσης Μήτηρ Θεοῦ, Ἀθήνα 2000, καὶ στο περιεκτικότατο κείμενό της, σ. 27 κ.ἐξ, χρησιμοποιεῖ ἐπανειλημμένα τὴν ἔκφραση «ἀπόδοση τιμῆς» ἀποφεύγοντας συστηματικὰ τὴν λέξη «λατρεία».

Εὐχαριστῶ.
 
Μαριολογία στὸ Βυζάντιο δὲν ὑπῆρξε, αὐτὸ εἶναι σίγουρο καὶ παρόμοιος ὅρος δὲν ἀπαντᾶται στὶς πηγές ..... χρησιμοποιεῖ ἐπανειλημμένα τὴν ἔκφραση «ἀπόδοση τιμῆς» ἀποφεύγοντας συστηματικὰ τὴν λέξη «λατρεία».

Άλλο Μαριολογία (κατά το θεολογία ή το αγιολογία) και άλλο ΜαριοΛΑΤΡΕΙΑ
 
Άλλο Μαριολογία (κατά το θεολογία ή το αγιολογία) και άλλο ΜαριοΛΑΤΡΕΙΑ
Χρῆστο,
Αὐτά ταυτίζονται στήν λατινική —ἀλλά καί τήν ὀρθόδοξη σχετικά μέ τήν λατινική— θεολογία.

Δέν ἀνήκουν ὅμως στή θεματολογία τοῦ φόρουμ. Ἤδη ἀρκετά ἐκτός γράφτηκαν, σ᾿ ἕνα θέμα ἁπλᾶ ἀναγνώσεως τοῦ μηνολογίου κατά τήν 25η Μαρτίου.

ΥΓ. Θά ἔρθεις στή συνάντηση αὔριο;


 
ΥΓ. Θά ἔρθεις στή συνάντηση αὔριο;[/FONT]

Ax πάτερ μου είχα έξοδο των Τριών Ιεραρχών για την τελετή στο Πανεπιστήμιο, οπότε "έκαψα" το εβδομαδιαίο απόθεμα. Αν τύχει και μπορέσω να κάνω υπερανάληψη, έστω με αλμυρό το επιτόκιο, θα είμαι παρών:eek:
 
Τό Κοντάκιον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ εἶναι τό «Τὸ προσταχθὲν...». Βέβαια καθιερώθηκε τό «Τῇ ὑπερμάχῳ...».
Στήν ἐν Κωνσταντινουπόλει τῇ ἐγκρίσει καί ἀδείᾳ τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας γενομένην ἔκδοσιν τῶν Μηναίων κατά τό ἔτος 1843 (βλ. ἐδῶ), ἐκ τῆς τυπογραφίας Ἀνδρέου Κορομηλᾶ, περιελήφθη τό ἐκ τῶν κτιτόρων τῆς Ἱ. Μονῆς Εὐαγγελιστρίας Σκιάθου ἱερομονάχου Γρηγορίου Χατζησταμάτη συντεθέν Κοντάκιον, ψαλλόμενον ἀντί τοῦ Τῇ ὑπερμάχῳ

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Πρὸς τὸ Τῇ ὑπερμάχῳ.​
Τὸν ὁμοούσιον Πατρὶ καὶ θείῳ Πνεύματι
Υἱὸν καὶ Λόγον τοῦ Θεοῦ, Ἁγνὴ, συνέλαβες
Τῇ τοῦ Πνεύματος ἐλεύσει τοῦ Παναγίου,
εἰς ἀνάπλασιν βροτείου γένους, Ἄχραντε,
Ἀρχαγγέλου σοι φωνὴν κοσμοχαρμόσυνον
ἐκβοήσαντος· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.​

—Οἰκ. Γ. Ρήγα, Ζητήματα Τυπικοῦ, σ.101-103.

Ὀρθότερον ὅμως εἶναι «νά ἐπανεισαχθῇ εἰς χρῆσιν, τόσον ἐν τῷ ὄρθρῳ, ὅσον καὶ ἐν τῇ λειτουργίᾳ, τὸ ἀρχαῖον προοίμιον τοῦ Ἀκαθίστου Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς».
—Πρωτοπρ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Τυπικά προβλήματα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, Συμβολή, τ. 8, σ. 3-17· τοῦ ἰδίου, ΣΤ, σ. 389-391 (πρβλ. Συμβολή, 10, 66).


 
Το προοίμιο "Το προσταχθέν μυστικώς" θα μπορούσε να χρησιμοποιείται για την Εορτή του Ευαγγελισμού ως αρχικό και γνήσιο προοίμιο του κοντακίου του Ευαγγελισμού. Το δε προοίμιο "Τη υπερμάχω" το Σάββατο του Ακαθίστου, αφού το περιεχόμενό του συνδέεται με το ιστορικό της ημέρας... Φαίνεται ότι το νέο αυτό προοίμιο συνετέθη για αυτό το θαυμαστό γεγονός.
 
Last edited:
Το προοίμιο "Το προσταχθέν μυστικώς" θα μπορούσε να χρησιμοποιείται για την Εορτή του Ευαγγελισμού ως αρχικό και γνήσιο προοίμιο του κοντακίου του Ευαγγελισμού. Το δε προοίμιο "Τη υπερμάχω" το Σάββατο του Ακαθίστου, αφού το περιεχόμενο του συνδέεται με το ιστορικό της ημέρας... Φαίνεται ότι το νέο αυτό προοίμιο συνετέθη για αυτό το θαυμαστό γεγονός.
Σαφῶς. Αὐτά γράφει ὁ π. Παπαγιάννης, ἄν ἐπισκεφθεῖς τή βιβλιογραφία πού παραθέτω. Μέ τή διαφορά ὅτι τό Τῇ ὑπερμάχῳ ὑπάρχει στό Σάββατο τοῦ Ἀκαθίστου, ὅπως καί στούς Χαιρετισμούς, καί ταιριάζει, ὅπως καί ὡς Κοντάκιον τῶν Κυριακῶν τῆς Σαρακοστῆς (ἐκ τῶν Χαιρετισμῶν), ὅπως ἔχουμε γράψει. Ἁρμόζει καί στήν Δοξολογία τῆς ἐθνικῆς ἐπετείου τῆς 25ης Μαρτίου.
Ἀπ᾿ τήν ἄλλη μήν ξεχνᾶμε ὅτι τό Σάββατον τοῦ Ἀκαθίστου εἶναι καί μιά ἀναδίπλωση τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, λόγῳ τῆς μή δυνατότητος ὑπάρξεως μεθεόρτων. Ἐκεῖ τίθεται ὡς ἀπολυτίκιον, ἀλλ᾿ εἶναι σαφῶς τό προοίμιον τοῦ Κονδακίου.


 
Χρόνια πολλά!!!

Ο ''Φαρλέκας εχθές στον εσπερινό του Ευαγγελισμού έγραφε:
τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς [ἤ τοι τὰ εὑρισκόμενα δύο εἰς
τὸν ἑσπερινὸν τῆς 26ης Μαρτίου καὶ τὸ β΄ ἐκ τῶν
ἀναγνωσμάτων τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς 25ης (α΄–Τῆς Ἐξόδου τὸ
ἀνάγνωσμα. «Εἰσῆλθε Μωσῆς εἰς τὸ ὄρος τοῦ Θεοῦ Χωρήβ»,
β΄–Παροιμιῶν τὸ ἀνάγνωσμα. «Κύριος ἔκτισέ με ἀρχὴν ὁδῶν
αὐτοῦ», γ΄– Προφητείας Ἰεζεκιὴλ τὸ ἀνάγνωσμα. «Ἔσται
ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ὀγδόης καὶ ἐπέκεινα»)].
Για πιο λόγο να τρέξουμε στα αναγνώσματα της 26ης Μαρτίου;;;
 
Χρόνια πολλά!!!

Ο ''Φαρλέκας εχθές στον εσπερινό του Ευαγγελισμού έγραφε:

Για πιο λόγο να τρέξουμε στα αναγνώσματα της 26ης Μαρτίου;;;

Ο "Φαρλέκας", τα γνωστά ΔΙΠΤΥΧΑ συνταχθέντα υπό του κ. Διονυσίου Μπιλάλη Ανατολικιώτη αναγράφουν τα ειδικά αναγνώσματα μεταφερόμενα από την Εσπερινή Θεία Λειτουργία της (25ης εσπέρας) στον εσπερινό της εορτής (24ης εσπέρας). Αυτό προβλέπεται για να αποφευχθεί η παράλειψη των ειδικών αναγνωσμάτων έναντι των πιο συνηθισμένων, επειδή δεν τελείται πλέον Εσπερινή Θεία Λειτουργία την 25η Μαρτίου. Αυτό προβλέπεται κι από το ΣΤ, συνταχθέν υπό π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη.
 


Μήπως θὰ μπορούσαμε νὰ ἔχουμε τοὺς νόμους τῆς λειτουργικῆς τοῦ Baumstark;
Τώρα για τον λειτουργικό νόμο του Baumstark, την ισχύ του και τις εφαρμογές, το είχα διαβάσει στα μαθήματα Λειτουργικής του Ε. Θεοδώρου και στην αγγλική μετάφραση του έργου του (THE COMPARATIVE LITURGY).
 
Ἑσπέρας προκείμενον.

«Τῆς Ἐξόδου τὸ ἀνάγνωσμα.

Εἰσῆλθε Μωσῆς εἰς τὸ ὄρος τοῦ Θεοῦ Χωρήβ...


Προκείμενον. Ἦχος δ’.

Εὐαγγελίζεσθε ἡμέραν ἐξ ἡμέρας τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

Στίχος α’. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ ᾄσμα καινόν, ᾄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ.

Στίχος β’. Ἀναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὴν δόξαν αὐτοῦ, ἐν πᾶσι τοῖς λαοῖς τὰ θαυμάσια αὐτοῦ.



Παροιμιῶν τὸ ἀνάγνωσμα. Κύριος ἔκτισέ με ἀρχὴν ὁδῶν αὐτοῦ...»

(Dmitrievskij τ. 1 σ. 57, J. Mateos Le Typicon de la Grande Eglise τ. 1 σ. 254, χφφ. Plutei 09.15 προφητολόγιο τοῦ ἔτους 964 φ. 147v, Δρέσδης Α 104 πραξαπόστολος-τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας α’ ἥμισυ ια’ αἰ. ἔκδ. K. Akentiev 2007 σ. 104, Φλωρεντίας S. Marco 704 πραξαπόστολος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας ια’ αἰ. φ. 196r, ἁγ. Σάβα 247 προφητολόγιο ια’ αἰ. φ. 166r, Paris. gr. 1154 τυπικὸ ιβ’ αἰ. φ. 124r).



«Παροιμιῶν τὸ ἀνάγνωσμα

Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον...»

(Dmitrievskij τ. 1 σ. 57, J. Mateos Le Typicon de la Grande Eglise τ. 1 σ. 254, χφ. Barb. gr. 478 ἐκλογάδιο ι’ αἰ. φ. 288r, Φλωρεντίας S. Marco 704 πραξαπόστολος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας ια’ αἰ. φ. 196r, τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 198).
 
Back
Top