Απόλυση - «Πάτερ άγιε ευλόγησον»

P

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Πότε πριν την απόλυση λέγεται το "πάτερ άγιε, ευλόγησον";

α) Στο εγκόλπιο του αναγνώστου το έχει πριν την οπισθάμβωνο ευχή. Στο Πατριαρχείο νομίζω δεν το λένε, ούτε το παλαιότερο εγκόλπιο το έλεγε. Ο Νεοχωρίτης και οι μαθητές του επίσης όχι (του Κυρίου δεηθώμεν. -Κύριε ελέησον). Η οπισθάμβωνος ευχή του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου έχει ως ρήματα "...σώσον... και ...ευλόγησον..." και διάφορα άλλα και μπορεί να θεψρηθεί ως ευλογία, αν και συνήθως ο ιερέας δεν ευλογεί το λαό, αφού είναι στραμμένος προς την εικόνα του Χριστού (αλήθεια, γιατί να μη στρέφεται προς τον Χριστό, στο άγιο ποτήριο πάνω στην Αγ. Τράπεζα;), (έχω δει ιερέα να ευλογεί το λαό στο σημείο αυτό).

β) Πριν την ευλογία του ιερέως "ευλογία Κυρίου..." ο ψάλτης δε λέει "πέτερ έγιε ευλόγησον" όπου θα ήταν η λογική του θέση. Μήπως η οπισθάμβωνος παρενεβλήθη αργότερα σε λάθος σημείο και έσπασε αυτή την ενότητα; (εκζήτηση ευλογίας-ευλογία ιερέως)

γ) Αυτό ισχύει σε όλες τις ακολουθίες. Γιατί στην απόλυση μετά το "Δόξα σοι Χριστέ..." ο αναγνώστηςλέει "Δόξα Και νυν, κύριε ελέησον (γ'), πάτερ άγιε, ευλόγησον"; Αφού η απόλυση δεν είναι ευλογία αλλά ικεσία-ευχή "...ελεήσαι και σώσαι ως αγαθός..."

Όλα αυτά βεβαίως εμφανίζονται στο τελευταίο καμμάτι, μετά το "Εν ειρήνη προέλθωμεν" και αφορούν νεότερες προσθήκες.
 

Δές ἐδῶ γιά τό λάθος πού πέρασε στό Ἐγκόλπιον, ἐνῶ δέν εἶναι ἔτσι στό Ἱερατικό, πού ἐμεῖς χρησιμοποιοῦμε.
Ἡ ὀπισθάμβωνος δέν ἔχει εὐλογία διά χειρός. Τό Σῶσον ὁ Θεός τόν λαόν σου... ἔχει. Εἶναι μιά μεταγενέστερη εὐλογία τῶν μεταλαβόντων. Δέν ὑπῆρχε παλιά, ὅπως καί τό Εἴδομεν τό φῶς... . Ἀμέσως εἶχε τό Πληρωθήτω... μετά τήν θ. κοινωνία.
Δίδω εὐλογία δέν σημαίνει μόνον τήν κίνηση μέ τό χέρι.


 
pransot said:
Πότε πριν την απόλυση λέγεται το "πάτερ άγιε, ευλόγησον";

α) Στο εγκόλπιο του αναγνώστου το έχει πριν την οπισθάμβωνο ευχή. Στο Πατριαρχείο νομίζω δεν το λένε, ούτε το παλαιότερο εγκόλπιο το έλεγε. Ο Νεοχωρίτης και οι μαθητές του επίσης όχι (του Κυρίου δεηθώμεν. -Κύριε ελέησον). Η οπισθάμβωνος ευχή του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου έχει ως ρήματα "...σώσον... και ...ευλόγησον..." και διάφορα άλλα και μπορεί να θεψρηθεί ως ευλογία, αν και συνήθως ο ιερέας δεν ευλογεί το λαό, αφού είναι στραμμένος προς την εικόνα του Χριστού (αλήθεια, γιατί να μη στρέφεται προς τον Χριστό, στο άγιο ποτήριο πάνω στην Αγ. Τράπεζα;), (έχω δει ιερέα να ευλογεί το λαό στο σημείο αυτό).

β) Πριν την ευλογία του ιερέως "ευλογία Κυρίου..." ο ψάλτης δε λέει "πέτερ έγιε ευλόγησον" όπου θα ήταν η λογική του θέση. Μήπως η οπισθάμβωνος παρενεβλήθη αργότερα σε λάθος σημείο και έσπασε αυτή την ενότητα; (εκζήτηση ευλογίας-ευλογία ιερέως)

γ) Αυτό ισχύει σε όλες τις ακολουθίες. Γιατί στην απόλυση μετά το "Δόξα σοι Χριστέ..." ο αναγνώστηςλέει "Δόξα Και νυν, κύριε ελέησον (γ'), πάτερ άγιε, ευλόγησον"; Αφού η απόλυση δεν είναι ευλογία αλλά ικεσία-ευχή "...ελεήσαι και σώσαι ως αγαθός..."
Click to expand...


Ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἀμάρτυρα καὶ ἀπαράδεκτα. Τὸ μόνο μαρτυρούμενο εἶναι τὸ Εὐλόγησον πρὸ τοῦ Ὁ ὤν εὐλογητός. Βλ. Συμβολὴ τ. 15 σ. 10.
 
Last edited:
pransot said:
α) Στο εγκόλπιο του αναγνώστου το έχει πριν την οπισθάμβωνο ευχή.
Click to expand...

π. Μάξιμος said:
Δές ἐδῶ γιά τό λάθος πού πέρασε στό Ἐγκόλπιον
Click to expand...

Το σημείο αυτό και εμένα μου προκαλεί πάντα μεγάλη απορία, διότι όλες οι απαντήσεις του χορού πριν την Οπισθάμβωνο Ευχή είναι καθαρά διακονικές παρακελεύσεις (δεν είμαι σίγουρος περί του όρου). Νομίζω ότι κακώς έχουν αποδοθεί στον χορό. (Για να το αποδείξω, [αν και δεν είμαι πρόχειρος αυτήν την στιγμή] επικαλούμαι τα λόγια του διακόνου στην ακολουθία της Προθέσεως, όπου εκεί λέγει μια λέξη, π.χ. Έπαρον, Στερέωσον κ.τλ. και ο ιερέας εκείνη την στιγμή λέγει μια φράση που έχει μέσα την σχετική έννοια.
 
Christos Kazilas said:
Το σημείο αυτό και εμένα μου προκαλεί πάντα μεγάλη απορία, διότι όλες οι απαντήσεις του χορού πριν την Οπισθάμβωνο Ευχή είναι καθαρά διακονικές παρακελεύσεις (δεν είμαι σίγουρος περί του όρου). Νομίζω ότι κακώς έχουν αποδοθεί στον χορό. (Για να το αποδείξω, [αν και δεν είμαι πρόχειρος αυτήν την στιγμή] επικαλούμαι τα λόγια του διακόνου στην ακολουθία της Προθέσεως, όπου εκεί λέγει μια λέξη, π.χ. Έπαρον, Στερέωσον κ.τλ. και ο ιερέας εκείνη την στιγμή λέγει μια φράση που έχει μέσα την σχετική έννοια.
Click to expand...
Τό Ἐν ὀνόματι Κυρίου, τό Κύριε, ἐλέησον, εἶναι διακονικές παρακελεύσεις;

MTheodorakis said:
Ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἀμάρτυρα καὶ ἀπαράδεκτα. Τὸ μόνο μαρτυρούμενο εἶναι τὸ Εὐλόγησον πρὸ τοῦ Ὁ ὤν εὐλογητός. Βλ. Συμβολὴ τ. 15 σ. 10.
Click to expand...
Τό Εὐλόγησον ὑπό τοῦ Ἀναγνώστου λέγεται ἐκτός πρό τῆς εὐλογίας Ὁ ὤν εὐλογητὸς καί πρό τῆς Ἀαρωνικῆς εὐλογίας Ὁ Θεὸς οἰκτιρήσαι ἡμᾶς, καὶ εὐλογήσαι ἡμᾶς... καθώς καί πρό τοῦ Δι᾿ εὐχῶν... πού τήν ἀντικαθιστᾶ στό Μ. Ἀπόδειπνο.


 
Last edited:
dkalpakidis said:
Εν ειρήνη προέλθωμεν
Εν ονόματι Κυρίου
Του Κυρίου δεηθώμεν
Κύριε ελέησον (γ΄). Πάτερ Άγιε, ευλόγησον.
Click to expand...
Ὁ εὐλογῶν τοὺς εὐλογοῦντας...


Τα έντονα είναι διακονικές παρακελεύσεις (δεν είμαι σίγουρος για την ορθότητα του όρου) που σχετίζονται με τα του ιερέως (πλάγια)
 
Last edited:
Christos Kazilas said:
Τα υπογραμμισμένα είναι διακονικές παρακελεύσεις (δεν είμαι σίγουρος για την ορθότητα του όρου)
Click to expand...
Δέν εἶναι. Εἶναι ἀπαντήσεις τοῦ λαοῦ. Νομίζω ἔγινε κατανοητό ἀπ᾿ ὅλα τά παραπάνω.

 
Christos Kazilas said:
Ὁ εὐλογῶν τοὺς εὐλογοῦντας...


Τα έντονα είναι διακονικές παρακελεύσεις (δεν είμαι σίγουρος για την ορθότητα του όρου) που σχετίζονται με τα του ιερέως (πλάγια)
Click to expand...
Τά ἔντονα, ἤτοι τό Ἐν ὀνόματι κυρίου καί τό Κύριε, ἐλέησον (καί τό ἐσφαλμένως ὅπως εἴπαμε λεγόμενο (γ΄) πάτερ ἄγιε εὐλόγησον ) εἶναι ἀπαντήσεις τοῦ λαοῦ.
Καί τά δύο πλάγια Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν καί Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν εἶναι διακονικές παρακελεύσεις λεγόμενες ὑπό τοῦ διακόνου καί ὄχι ὑπό τοῦ ἱερέως.​

 
Last edited:
Επειδή τελικά μπερδεύτηκα με τα παραπάνω, μήπως είναι δυνατόν να γραφτούν με τη σειρά τα λεγόμενα (κατά τον ορθό τύπο) και από ποιον ακριβώς λέγονται ;
Ευχαριστώ.
 

Πῶς νά μήν μπερδευτεῖτε ὅταν τίθεται ἐρώτημα ἐπί συγκεκριμένου καί μετά γίνεται «ἀνακατεμένος ὁ ἐρχόμενος»;

Τό θέμα εἶναι τί λέει ὁ λαός/χορός πρό τῆς ὀπισθαμβώνου εὐχῆς.

Ὁ διάκονος ἤ ὁ ἱερεύς: Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν.
Ὁ λαός/χορός: Ἐν ὀνόματι Κυρίου.
Ὁ διάκονος ἤ ὁ ἱερεύς: Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.
Ὁ λαός/χορός: Κύριε, ἐλέησον.​

Τά ὑπόλοιπα εἶναι «ἐκ τοῦ πονηροῦ». Ἔχουν συζητηθεῖ πολλάκις καί ὅσοι ἐνδιαφέρονται ἄς ψάξουν νά τά βροῦν στά οἰκεῖα θέματα.


 
MTheodorakis said:


Ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἀμάρτυρα καὶ ἀπαράδεκτα. Τὸ μόνο μαρτυρούμενο εἶναι τὸ Εὐλόγησον πρὸ τοῦ Ὁ ὤν εὐλογητός. Βλ. Συμβολὴ τ. 15 σ. 10.
Click to expand...

Όταν σκεφτόμουν την ερώτησή μου σκέφτηκα και το Ο ων ευλογητός. Αυτή η φράση τι πρόταση είναι. Είναι ακροτελεύτιο ευχής; Γιατί αλλιώς δε βγάζει νόημα, δεν έχει ρήμα και δεν εμπεριέχει ευλογία.
 


Ὁ τελικὸς ἱερατικὸς αὐτὸς στίχος πηγάζει ἀπὸ τὸ Β' Κορ. ια', 31 καὶ δηλώνει τὸ ἀξιύμνητον τοῦ Θεοῦ, ὅπως καὶ ὁ ὁμοίως ἐλλειπτικὸς ἐναρκτήριος «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς (Α' Πτ. α', 3) ἡμῶν πάντοτε...». Εἶναι ἱερατικὲς προτροπές, καθότι «Ἄξιον καὶ δίκαιον σὲ ὑμνεῖν, σὲ εὐλογεῖν, σοὶ εὐχαριστεῖν...».
 
pransot said:
Όταν σκεφτόμουν την ερώτησή μου σκέφτηκα και το Ο ων ευλογητός. Αυτή η φράση τι πρόταση είναι. Είναι ακροτελεύτιο ευχής; Γιατί αλλιώς δε βγάζει νόημα, δεν έχει ρήμα και δεν εμπεριέχει ευλογία.
Click to expand...
Δάσκαλέ μου,
Λυπᾶμαι, γιατί δέν διαβάζεις καλά αὐτά πού γράφω. Βέβαια χρειάζεται γι᾿ αὐτό μιά ἄλλη προσέγγιση, πέρα ἀπό τήν καλλιεργηθεῖσα πιετιστική ἔκφραση καί ἐνέργεια δυτικοῦ τύπου καί τόν ἄκρατο ὀρθολογισμό καί νοησιαρχία ἐπίσης τῆς Ἑσπερίας, στήν ὁποία ἀντιτάχθηκε ὁ σήμερον ἑορταζόμενος θεοφόρος καί πνευματοκίνητος ἅγιος Πατήρ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας Γρηγόριος, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ὁ Παλαμᾶς, ὀρθοτομήσας ἐν συνεχείᾳ τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί τῶν ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Μιά «εὐσέβεια» πού δυστυχῶς μᾶς ἔχει ἐμποτίσει καί καλλιεργεῖ τοιουτοτρόπως τήν συμπεριφορά μας, ἡ ὁποία χωρίς νά τό καταλαβαίνουμε πάσχει ὀρθοδόξως, προβαίνουσα σέ ἠθικολογία καί κατάκριση (σημ. δέν εἶναι προσωπικό τό μήνυμα· τεχνητή ἡ ἔναρξη).
Ἄν ἔχουμε γνωρίσει τήν ἀσκητική ὀρθοδοξία μας, τό ἦθος καί τό ὕφος αὐτῆς, πού πολλοί ἐδῶ ἔχουν γευθεῖ, καλλιεργηθέντες καί ἀπό τίς οἰκογένειές τους, ἀπό τούς πνευματικούς τους πατέρες, ἀλλά καί ἀπό τίς ἐπισκέψεις τους καί ἐπαφές τους μέ τούς ἄγρυπνους θεματοφύλακες αὐτῆς, μέ τά προπύργια τῆς Ὀρθοδοξίας, τίς ἱερές μας Μονές καί δή τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τό «εὐλόγησον» ἀντικαθιστᾶ τά πάντα στούς μεταξύ τους διαλόγους καί τό «εὐλογεῖτε» ὅλους τούς χαιρετισμούς. Ἡ δέ ἀπάντηση· «ὁ Κύριος».
Θά ἔχεις παρατηρήσει πῶς ἐδῶ στό φόρουμ, μέλη κατέχοντα αὐτήν τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική συμπεριφορά καί παιδεία, δημόσια (δέν ἀναφέρομαι στά πάμπολλα ΠΜ) μοῦ γράφουν: —Εὐλογεῖτε, —Τήν εὐχή, —Εὐλόγησον, —Τήν εὐχή σας. Κι ἐγώ ἀπαντῶ: —Ὁ Κύριος νά σέ εὐλογεῖ, —Τήν εὐχή τοῦ Κυρίου νά ἔχεις. Αὐτός εἶναι ὁ διάλογος πού προέρχεται μέσα ἀπό τήν ὀρθόδοξη λατρεία μας. Ἄγευστοι αὐτοῦ τοῦ ἤθους καί τῆς τάξεως, ἐκτρεπόμεθα ἀκουσίως σέ ἄκριτες γνωματεύσεις ὀρθολογισμοῦ καί λογικοκρατίας. Τόν ἱερέα τόν παρακαλᾶς νά σέ εὐλογήσει κι ἐκεῖνος σοῦ ἀπαντᾶ: —Ὁ Κύριος νά σέ εὐλογήσει, ὄχι ἐγώ. Γιατί ὁ ἱερεύς ξέρει ὅτι ὀρθοδόξως εἶναι ἀνάξιος, σοῦ βάζει μετάνοια, καί ποτέ δέν σοῦ λέει «Ἐγω σέ βαπτίζω, ἐγώ σέ μεταλαμβάνω, ἐγώ σέ στεφανώνω, ἐγώ σέ συγχωρῶ» (ὅπως στή Δύση) ἀλλά «Βαπτίζεται (ὑπό τοῦ Κυρίου), Στέφεται, Μεταλαμβάνει, Συγχώρησον ὁ Θεός τόν δοῦλον σου, Ὁ Θεός νά σέ συγχωρέσει» κ.ο.κ.. Αἰσθάνεται τήν ἀναξιότητά του, ἀλλά εἶναι βέβαιος ὅτι μεταφέρει διά τῆς ἱερωσύνης τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καί τήν παρέχει ἀδιαπραγμάτευτα.
Ἔτσι, λοιπόν, ὅταν ἡ τάξις τῶν ἀκολουθιῶν ἔχει κανονίσει σέ κάποια σημεῖα τήν ὑπό τοῦ ἀναγνώστου/ψάλτου —ἐξ ὀνόματος τοῦ δεομένου λαοῦ— τό· Εὐλόγησον, ἤτοι παράσχες τήν εὐλογία, δῶσε μας τήν εὐλογία, ὁ ἱερεύς ἀπαντᾶ α) μέ τόν τύπο τῆς τοῦ Ἀπ. Παύλου (Β΄ Κορ. ια΄, 31) «ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ οἶδεν, ὁ ὢν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας» (πρβλ. Ρωμ. θ΄, 5 «ὁ ὢν ἐπὶ πάντων θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.» καί Ρωμ. α΄, 25 «ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.») καί β) —πού δέν πρόσεξατε— μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἀαρών (Ἀριθ. ς΄, 24-26) «εὐλογήσαι σε Κύριος καὶ φυλάξαι σε· ἐπιφάναι Κύριος τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐπὶ σὲ καὶ ἐλεήσαι σε· ἐπάραι Κύριος τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐπὶ σὲ καὶ δώῃ σοι εἰρήνην», πού στίς ἀκολουθίες μας ἔχουν διαμορφωθεῖ μέ τήν γνωστή διατύπωση. Ἀπαντᾶ συνεπῶς ὁ ἱερεύς —κατά τάξιν— ὄχι μέ δικά του ἐφόδια, ἀλλά μεταφέροντας/παρέχοντας τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου, λέγοντας δηλαδή· —Ἐκεῖνος πού εἶναι εὐλογητός νά εὐλογήσει, ὄχι ἐγώ, Ἐκεῖνος νά σέ φυλάξει, νά σέ λυπηθεῖ, νά σέ ἐλεήσει. Ἔτσι ἀρχίζουν καί οἱ ἀκολουθίες, μέ τό «Εὐλογητός...» μετά τήν διακονική παρακέλευση «Εὐλόγησον δέσποτα» ἤ «Κύριε εὐλόγησον» τῶν ἀρχαίων λειτουργιῶν. Εἴχαμε δεῖ ὅτι αὐτό λεγόταν ἐνίοτε καί ἀπό τόν δομέστιχο ἤ τέλος πάντων ἀπό κάποιον τοῦ χοροῦ καί στό ᾀσματικό τυπικό. Ἄν εἶναι αὐτό ὑποτιμητικό γιά κάποιους, δηλαδή ἐξ ὀνόματος τοῦ λαοῦ νά ἐκζητήσουν εὐλογία, τότε τί νά πῶ... Θά πῶ· πού φτάσαμε καί τί ἀκοῦμε....
Σ᾿ αὐτό τό σημεῖο ἄς ἀναλάβουν ἄλλοι, ἰκανώτατοι, νά μᾶς ποῦν τίς σημασίες τοῦ ῥήματος εὐλογῶ, τό ὁποῖο τόσες φορές διαβάζετε στά λειτουργικά κείμενα καί δή ἁγιογραφικά/ψαλμικά, ἐγώ μόνον θά σέ παραπέμψω στήν πρώτη μου ἀπάντηση, πού ἔγραψα ὅτι «Δίδω εὐλογία δέν σημαίνει μόνον τήν κίνηση μέ τό χέρι», γιά νά συμπληρώσω ὅτι ποτέ στίς εὐλογίες μέ τό χέρι δέν ἔχουμε αἴτημα. Μόνος του λέει «Εἰρήνη πᾶσι» ἤ «Εὐλογία Κυρίου» κ.ἄ. ἀπαντῶντας ὁ λαός «Καὶ τῷ πνεύματί σου» κ.ὅ..
Τώρα πιστεύω νά ἔβγαλες νόημα τοῦ τί σημαίνει τό «Ὁ ὤν εὐλογητός...».

Πειράχτηκα πάρα πολύ μέ αὐτό ἐδῶ, πού δείχνει αὐτή τή νοοτροπία καί μάλιστα κάτι πού μοῦ θυμίζει τό «τί ἐμοὶ καὶ σοί» (Λουκ. η΄, 28). Ἄς γράψουν πάλι ἐκεῖνοι πού ξέρουν, πῶς χρησιμοποιεῖται καί τί σημαίνει ὁ ὅρος «ἅγιος» στήν Κ.Δ. καί στή λατρεία μας. Ἐκεῖ ἐγώ ἔκανα ἁπλῶς μιά νύξη. Δηλαδή θά πρέπει τή θεία λατρεία μας νά τήν κάνουμε ὑβριστική καί θά εὐχαριστιόντουσαν κάποιοι ἄν ἔλεγαν «Παλιοπαππά (γιά νά μήν γράψω τίποτε ἄλλο) εὐλόγησον»; Ἤδη γράψαμε κάποια πράγματα ἐδῶ γιά τό σημαίνει νά λέμε καλά λόγια, ἤγουν εὐλογίες/εὐχές/δεήσεις, γιά τούς πολιτικούς, στρατιωτικούς κ.λπ., πού σέ κάποιους φαινόντουσαν παράξενα. Τί ἔπρεπε νά δεόμεθα; «Ὑπέρ τῶν ἀντιχρίστων..., τῶν..., τῶν...», κ.ὅ. Ἐπιθυμοῦν κάποιοι νά μεταφέρουν πάθη στή θ. λατρεία μας; Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς θ. λατρείας μας; Καί πάλι ἀπό ποῦ νομιμοποιοῦνται καί ποιός τούς ἐξουσιοδοτεῖ; Ἔχουμε καταλάβει τό ρόλο μας; Εἶναι προσωπική μας ἡ λατρεία καί κατά τό δοκοῦν ἀποφαινόμεθα καί ἐνεργοῦμε;

Στά λειτουργικά μας βιβλία, λοιπόν, πρό αὐτῶν τῶν προαναφερθέντων εὐλογιῶν ὁ διαβαστής λέει· «Ἐν ὀνόματι Κυρίου εὐλόγησον, Πάτερ». Καί στήν ἔναρξη τοῦ Ὄρθρου πρό τοῦ «Δόξᾳ τῇ ἁγίᾳ...». Στή Θ. Λειτουργία, πού τελειώνει μέ τήν εὐλογία «Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν» καί ἀπάντηση λαοῦ «Ἐν ὀνόματι Κυρίου», ὅπως ἐπισημάνθηκε προστέθηκαν καί ἄλλες εὐλογίες, ὅπως τό «Σῶσον ὁ Θεός τόν λαόν σου...» (#2), τό «Εὐλογία Κυρίου...», καθώς καί ἄλλη μία (καθώς καί στίς ἄλλες ἀκολουθίες) πού ὀνομάστηκε «Εὐχή ἀπολύσεως», πού εἶναι ὅμως πάλι εὐλογία σχεδόν τοῦ ἴδιου τύπου «Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν... ἐλεήσαι καὶ σώσαι ἡμᾶς, ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος». Σ᾿ αὐτήν τήν τελευταία εὐλογία ἐπικράτησε (καθ᾿ ὅ μεταγενέστερη) τό «Πάτερ ἅγιε εὐλόγησον» ἴσως ἀπό τίς ἀρχιερατικές χοροστασίες «Δέσποτα ἅγιε εὐλόγησον». Στό Ὡρολόγιον καί στό τέλος τοῦ Μ. Ἀποδείπνου τῆς μοναστικῆς τάξεως διαβάζουμε: «Εἶθ᾿ οὕτω ποιήσας ὁ Προεστώς μετάνοιαν ἐπί γῆς, λέγει τοῖς ἀδελφοῖς. Εὐλογεῖτε, Πατέρες ἅγιοι, συγχωρήσατέ μοι τῷ ἀμαρτωλῷ. Καί οἱ ἀδελφοί. Ὁ Θεός συγχωρήσαι σοι, Πάτερ ἅγιε».

Ὅσοι ἑπομένως ντρέπονται ἤ αἰσθάνονται κάπως μέ αὐτά ἄς ἐξετασθοῦν μέ «τήν οἰκείαν κατάγνωσιν» κατά τόν ἅγιον Γρηγόριον τόν Παλαμᾶ. Βοήθειά μας!


 
πάτερ, ευλογείτε.
Πρώτ' απ' όλα θέλω να σας ευχαριστήσω γιατί το λίγο καιρό που είμαι μέλος του φόρουμ έχω μάθει πολλά και ωφεληθεί από την αγάπη σας και τα μηνύματά σας. Θέλω επίσης να σας ευχαριστήσω (όπως και κάποια άλλα αξιόλογα μέλη του φόρουμ, όμως δεν είναι της παρούσης) για το χρόνο που διαθέτετε και παρέχετε σε όλους μας τοποθετήσεις τόσο πλήρεις από επιστημονικής και κυρίως πνευματικής άποψης. Γνωρίζω ότι είναι κάτι αρκετά χρονοβόρο, η θυσία σας όμως αυτή πιάνει τόπο. Πολλές φορές αδυνατώ να τοποθετηθώ με τόση ακρίβεια και συνέπεια λόγω της πίεσης του χρόνου (φυσικά και ανεπαρκούς γνώσης της γλώσσας μας), και γι' αυτό εκτιμώ πολύ την προσφορά σας.
Ως προς το θέμα μας.
Εννοείται πως συμφωνώ ΑΠΟΛΥΤΑ με όλα όσα είπατε και αναλύσατε περί των ευλογιών. Αρχικά λυπήθηκα που παρεξηγήθηκα, στη συνέχεια όμως που διάβασα ολόκληρη την τοποθέτησή σας χάρηκα, γιατί σας έδωσα αφορμή για να τονίσετε αυτά τα τόσο σημαντικά ζητήματα για την εκκλησιαστική μας συνείδηση. Η ερώτησή μου ήταν περισσότερο γλωσσική παρά νοηματική, γεννήθηκε δε και από τις διάφορες πρακτικές που έχω δει στα θέματα αυτά του τυπικού. Ως προς την ουσία του θέματος ξανατονίζω πως με εκφράζετε απόλυτα.
Ως προς τον τύπο των διαφόρων λειτουργικών διατάξεων θεωρώ πως ασχολούμαστε με αυτές γνωρίζοντας πως επιτελούν το έργο τους μόνο και αν αποτελούν εικόνα της αντίστοιχης ουσίας, η οποία πρέπει να είναι η βασική μας επιδίωξη και δεν πρέπει να περεκκλίνουμε από αυτήν.
Μετά από όλα αυτά με όλη μου την καρδιά ζητώ την ευχή σας, γνωρίζοντας πως εσείς (όπως και κάθε ιερέας) θα μου δώσετε κάτι πολύ ανώτερο, τη χάρη του Θεού, ως αγωγός της χάριτος που είστε.

ΥΓ1 (Δεν ξέρω αν ξεφεύγει πολύ από το θέμα)
Αρκετοί ιερείς όταν προσπαθείς να πάρεις της ευχή τους τραβούν το χέρι τους. Όταν συνέβη μπροστά μου αυτό κάποτε ένα ευσεβής παππούς είπε στον ιερέα: "αυτό δε θα το ξανακάνεις. Αυτό δεν είναι δικό σου χέρι, είναι το χέρι του λαού" (με τη έννοια ότι δεν του ανήκει αλλά ως λειτουργό (λαός+έργο) οφείλει να αποτελεί σημείο της θεϊκής ευλογίας). Σε άλλη παρόμοια περίπτωση άλλος είχε ποει ότι το χέρι είναι του Θεού. "Τι νομίζεις, το δικό σου χέρι φιλώ; Φιλώ το χέρι σου επειδή είσαι παπάς και ζητώ την ευλογία του Θεού και όχι τη δική σου". Εμένα με καλύπτει αρκετά (δεν ξέρω αν είναι σωστό). Ο ιερέας δεν μπορεί, ας είναι και πολύ νεότερος του ευλογουμένου, να αρνείται το χάρισμά του. Αντίθετα ο μοναχός ίσω κι όλας επιβάλλεται, εκεί ίσως έχει να κάνει με ταπείνωση, στον ιερέα όχι.
ΥΓ2 Αν και έγραψα αρκετά, γράφω πάλι κυνηγημένος γιατί γράφω από το σχολείο σε κενό μου, μου κάηκε χθες ο υπολογιστής γαρ. Ελπίζω να μη χρειαστεί να λείψω από την παρέα του φόρουμ.
 
MTheodorakis said:


Ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἀμάρτυρα καὶ ἀπαράδεκτα. Τὸ μόνο μαρτυρούμενο εἶναι τὸ Εὐλόγησον πρὸ τοῦ Ὁ ὤν εὐλογητός. Βλ. Συμβολὴ τ. 15 σ. 10.
Click to expand...

Οπότε πώς γίνεται ορθώς η Απόλυσις;
 


Ὁ προεστὼς· Δόξα σοι ὁ θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.
Ὁ ἱερεὺς· Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς...
Τὸ «ὧν τὴν μνήμην ἐπιτελοῦμεν», ὡς διάταξη, δὲν λέγεται (ΤΑΣ κεφ. β’, Π. Τρεμπέλα Αἱ τρεῖς λειτουργίαι σ. 159, εὐχολόγιον J. Goar ἔκδ. α’ 1647, β’ 1730 σ. 8), ὅπως καὶ τὸ «...καὶ ἐλεήμων Θεὸς», ὡς μεταγενέστερο (Ἰ Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’ σ. 250, Π. Τρεμπέλα ὅπ. πρ. σσ. 159, 194, 221). ῾Η ἀπόλυση καὶ ἡ διανομὴ τοῦ ἀντιδώρου γίνονται «πρὸς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ (μεταξὺ τῶν προσκυνηταρίων)» (Ἰ Φουντούλη ὅπ. πρ. σσ. 249, 250, Μέγα Εὐχολόγιον ἐκδ. Ἀστὴρ σ. 118, Π. Τρεπέλα ὅπ πρ. σσ. 157, 220).
 
MTheodorakis said:

Ὁ προεστὼς· Δόξα σοι ὁ θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.
Ὁ ἱερεὺς· Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς...
Click to expand...

Το "Δόξα Και νυν" ανάμεσα στα του Προεστού και του Ιερέως;
Κάπου νομίζω λέει ο Φουντούλης ότι είναι ορθή η "απάντηση" αυτή του λαού επειδή χωρίζεται ο Στίχος "Δόξα σοι ο Θεός ημών, δόξα σοι" (β' πρόσωπο) και η ευχή "Χριστός ο αληθινός Θεός ημών" (γ' πρόσωπο).
Στα Κείμενα Λειτουργικής τα έχει και τα δύο με μικρή γραμματοσειρά ως μεταγενέστερα!
Οπότε καλύτερα να παραλείπεται το "Δόξα σοι ο Θεός..." όπως "πρότεινε" ο σοφός λειτουργιολόγος το οποίο μάλλον προβλήματα αρκετά δημιουργεί....
 
pransot said:
Ο ιερέας δεν μπορεί, ας είναι και πολύ νεότερος του ευλογουμένου, να αρνείται το χάρισμά του...
Click to expand...

Γνωστός -εν ζωή- Αγιορείτης Γέρων, (γνωρίζω τα στοιχεία του δεν τα δημοσιεύω για ευνόητους λόγους) εδιηγείτο το εξής:

" Όταν πρωτόχειροτονήθηκα και κάναμε την πρώτη Λειτουργία στην Καλύβη μας, βγήκα να πω το "Ειρήνη πάσι".
Μεταξύ του εκκλησιάσματος ήταν φυσικά κι ο άγιος Γεροντάς μου.
Μου ήρθε τότε λογισμός: "πώς εγώ ο ανάξιος τολμώ να λέω "Ειρήνη πάσι" και να ευλογώ το Γέροντα??? πού ακούστηκε να δίνω εγώ ο ευτελής ευλογία στο Γέροντά μου???"
και τότε άκουσα φωνή απ' το Πετραχείλι να μου λέει:
Δεν ευλογείς εσύ!!! ΕΓΩ ΕΥΛΟΓΩ!!!
 
dkalpakidis said:
Το "Δόξα Και νυν" ανάμεσα στα του Προεστού και του Ιερέως;
Κάπου νομίζω λέει ο Φουντούλης ότι είναι ορθή η "απάντηση" αυτή του λαού επειδή χωρίζεται ο Στίχος "Δόξα σοι ο Θεός ημών, δόξα σοι" (β' πρόσωπο) και η ευχή "Χριστός ο αληθινός Θεός ημών" (γ' πρόσωπο).
Στα Κείμενα Λειτουργικής τα έχει και τα δύο με μικρή γραμματοσειρά ως μεταγενέστερα!
Οπότε καλύτερα να παραλείπεται το "Δόξα σοι ο Θεός..." όπως "πρότεινε" ο σοφός λειτουργιολόγος το οποίο μάλλον προβλήματα αρκετά δημιουργεί....
Click to expand...


Στήν Εἰσαγωγή τό γράφει.
Καί ἐπειδή εἶναι λίγο δύσκολο πλέον νά παραλείπεται τό Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός... νά λέγεται καί τό Δόξα Πατρί...
Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση (τώρα τό πρόσεξα) ὅτι γιά τόν αὐτόν λόγον -γράφει- ὁ πολυχρονισμός τοῦ ἱερέως νά παρεμβάλλεται μεταξύ τῆς ἀπολύσεως καί τοῦ Δι᾿ εὐχῶν.

Υ.Γ. 1) Πάντως εἶναι ἡ μόνη φορά πού δικαιολογεῖται τό Δόξα σοι, Χριστὲ... γιατί ἐγώ ξέρω καί πάντα λέω Δόξα σοι, ὁ Θεὸς, ἡ ἐλπίς ἡμῶν, δόξα σοι. Βέβαια στό κείμενο μέ μικρά ἔτσι τό ἔχει.
2) Μπερδευτήκατε κ. Νεοκλῆ...


 
You must log in or register to reply here.
Back
Top