Κοινωνικόν Υπαπαντής

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Πιό είναι το κοινωνικόν της εορτής της Υπαπαντής; το σύνηθες κατά το ΤΜΕ "Ποτήριον σωτηρίου" ή κατά νεωτέρα τάξη "Εγνώρισε Κύριος το σωτήριον αυτού εναντίων πάντων των εθνών"; Πάντως στα παλαιά τυπικά υπάρχει το "Ποτήριον σωτηρίου" σε πολλές εορτές ακόμη και μή θεομητορικές. Είναι εμφανές ότι είναι αρχαιότατο το Κοινωνικό αυτό με θέμα την μετάληψη και όχι την εκάστοτε εορτή και προτιμήθηκε μάλλον για τον συμβολισμό: Η θεοτόκος Μαρία δέχεται ως ποτήριον το σώμα του Χριστού, και εμείς καλούμασθε να λάβουμε τον Χριστό από το Ποτήριον της ζωής. Το θέμα προκύπτει βέβαια και από την "ιδιαιτερότητα" των Εορτών Ευαγγελισμού και Υπαπαντής οι οποίες καλούνται και Δεσποτικοθεομητορικές (άν και κατά βάση είναι Θεομητορικές) και υπάρχει η τάση για συμπλήρωση των ακολουθιών από τα ελλείποντα. Έτσι "εφευρέθη" απόλυσις του Ευαγγελισμού- τα Αντίφωνα των δύο εορτών όπως και όλων των θεομητορικών είναι κατά πολύ νεώτερα [Τ.Κ. α' έκδοσις, "ει βούλει"]- και μερικοί προτιμούν (αφού κι ο Ευαγγελισμός έχει δικό του Κοινωνικόν) να ψάλλουν ως Κοινωνικόν το "Εγνώρισε Κύριος το σωτήριον αυτού εναντίων πάντων των εθνών. Αλληλούια." Προσωπικά δεν βρίσκω άστοχη πάντως την ψαλμωδία του νέου έστω αυτού Κοινωνικού χάριν ποικιλίας.
(Έχουμε κι άλλα παραδείγματα από την παράδοση που ένα Εισοδικόν έγινε Κοινωνικό. Την Κυριακή των Βαϊων!)
Για την Ιστορία αναφέρω ότι το Τ.Ε. (Ευεργέτιδος) θεωρεί την εορτή Δεσποτική, παραλείποντας εν Κυριακή την αναστάσιμη ακολουθία!!! αλλά ως κοινωνικόν έχει το "Ποτήριον σωτηρίου"
Δημήτριος Καλπακίδης
 
Last edited:

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Για να καταλάβουμε το θέμα του κοινωνικού θα πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουμε τι γιορτή είναι η υπαπαντή...Δεσποτική η Θεομητορική?...πάντως και εγώ "ποτήριον" λέγω...
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Θεομητορική όπως και ο Ευαγγελισμός.
Μετά έρχονται κατά σειρά:
Κοίμησις
Γενέθλιον
και τέλος Εισόδια. Οι οποίες τρίς τελευταίες εορτές διατηρούν κοινά στοιχεία σε πολλά. Κοινωνικά- εισοδικόν κλπ.
ενώ οι δύο πρώτες έχουν "δικό τους"
 
Last edited:

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Το κοινωνικό της Υπαπντής, απ οτι θυμάμαι, υπάρχει στον Πρωγάκη σε μέλος ενός μεταγενέστερου που όμως δεν τον θυμάμαι, και στην Πατριαρχική Λειτουργία Ιερόθεου σε μέλος του Πρίγγου.
 

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Το κοινωνικό στη συλλογή του Πρωγάκη είναι του Στεφάνου Κούτρα
 

Αθωνίτης

Παλαιό Μέλος
Στην Καλλίφωνο Αηδών έχει του Ονουφρίου Βυζαντίου(1872) "Εγνώρισε Κύριος" καλό αλλα για σόλο.
 

Στέλιος Σ.

Παλαιό Μέλος
Πιό είναι το κοινωνικόν της εορτής της Υπαπαντής; το σύνηθες κατά το ΤΜΕ "Ποτήριον σωτηρίου" ή κατά νεωτέρα τάξη "Εγνώρισε Κύριος το σωτήριον αυτού εναντίων πάντων των εθνών";

Επαναφέρω το πιο πάνω ερώτημα καθότι δεν έχει απαντηθεί (και η γιορτή πλησιάζει:)). Αν κάποιος γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες να μας διαφωτίσει. Ευχαριστώ
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Επαναφέρω το πιο πάνω ερώτημα καθότι δεν έχει απαντηθεί (και η γιορτή πλησιάζει:)). Αν κάποιος γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες να μας διαφωτίσει. Ευχαριστώ
Ἔχει ἀπαντηθεῖ μερικῶς, ἀπό τό 1ο μήνυμα καί στά ἄλλα, πού δέν βλέπεις, γιατί τά διέγραψαν οἱ ἀποστολεῖς των, κάτι πού δέν γίνεται πλέον.
Γιά τήν ἑορτή τῆς Ὑπαπαντῆς ὡρίσθηκε τόν 19ο αἰ. καί ἰδιαίτερο κοινωνικό, τό «᾿Εγνώρισε Κύριος τὸ σωτήριον αὐτοῦ ἐναντίον πάντων τῶν ἐθνῶν· ἀλληλούια», πού ἔγινε δεκτό σέ μοναστικά καί παραδοσιακά περιβάλλοντα, καθώς ἀναφέρεται στό χφ. τυπικό τῆς ἁγιορείτικης μονῆς Ἁγίου Παύλου καί στό χφ. τυπικό τοῦ Ἄγγελου Βουδούρη μέ τήν παρατήρηση ὅτι αὐτό ἐψάλλετο ἐπί τῆς ἐποχῆς Ἰακώβου Ναυπλιώτου.
Αὐτό τό κοινωνικό ὑπάρχει σέ πολλές μουσικές συλλογές τοῦ 20ου αἰ..
Ἐκτενές ἄρθρο περί αὐτοῦ δημοσιεύθηκε στήν Συμβολή, τ. 4 τοῦ 2004 σ. 38 κ.ἑ., καί ἀπό τοῦ 2007 ὁ ἐπιμελητής αὐτῆς τῆς (διακοπείσης) περιοδικῆς ἐκδόσεως κ. Διον. Μπιλάλης-Ἀνατολικιώτης καί συντάκτης τοῦ τυπικοῦ τῶν Διπτύχων τό μνημονεύει σέ ὑποσημείωση, φέτος δέ ἁπλῶς σέ παρένθεση ὡς ἐναλλακτική ὁδηγία.
Ὁπότε ἀναλόγως καί τῶν μουσικῶν συνθέσεων καί βιβλίων πού χρησιμοποιεῖτε, μπορεῖτε ἀκωλύτως καί οὐδόλως παρατύπως νά ψάλλετε τό ἰδιαίτερον αὐτό κοινωνικόν τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς.

 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ἔχει ἀπαντηθεῖ μερικῶς, ἀπό τό 1ο μήνυμα καί στά ἄλλα, πού δέν βλέπεις, γιατί τά διέγραψαν οἱ ἀποστολεῖς των, κάτι πού δέν γίνεται πλέον.
Γιά τήν ἑορτή τῆς Ὑπαπαντῆς ὡρίσθηκε τόν 19ο αἰ. καί ἰδιαίτερο κοινωνικό, τό «᾿Εγνώρισε Κύριος τὸ σωτήριον αὐτοῦ ἐναντίον πάντων τῶν ἐθνῶν· ἀλληλούια», πού ἔγινε δεκτό σέ μοναστικά καί παραδοσιακά περιβάλλοντα, καθώς ἀναφέρεται στό χφ. τυπικό τῆς ἁγιορείτικης μονῆς Ἁγίου Παύλου καί στό χφ. τυπικό τοῦ Ἄγγελου Βουδούρη μέ τήν παρατήρηση ὅτι αὐτό ἐψάλλετο ἐπί τῆς ἐποχῆς Ἰακώβου Ναυπλιώτου.
Αὐτό τό κοινωνικό ὑπάρχει σέ πολλές μουσικές συλλογές τοῦ 20ου αἰ..
Ἐκτενές ἄρθρο περί αὐτοῦ δημοσιεύθηκε στήν Συμβολή, τ. 4 τοῦ 2004 σ. 38 κ.ἑ., καί ἀπό τοῦ 2007 ὁ ἐπιμελητής αὐτῆς τῆς (διακοπείσης) περιοδικῆς ἐκδόσεως κ. Διον. Μπιλάλης-Ἀνατολικιώτης καί συντάκτης τοῦ τυπικοῦ τῶν Διπτύχων τό μνημονεύει σέ ὑποσημείωση, φέτος δέ ἁπλῶς σέ παρένθεση ὡς ἐναλλακτική ὁδηγία.
Ὁπότε ἀναλόγως καί τῶν μουσικῶν συνθέσεων καί βιβλίων πού χρησιμοποιεῖτε, μπορεῖτε ἀκωλύτως καί οὐδόλως παρατύπως νά ψάλλετε τό ἰδιαίτερον αὐτό κοινωνικόν τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς.

Δυστυχώς δεν έχω το 4ο Τεύχος της Συμβολής και δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες που υπάρχουν στο συγκεκριμένο άρθρο. Παρατηρώ στο Τυπικόν Ευεργέτιδος αλλά και στο Τυπικό Σωτήρος Μεσσήνης ότι ο στίχος αυτός αποτελεί το α' Προκείμενον του Ευαγγελίου Όρθρου αντί του σύνηθες "Μνησθήσομαι του ονόματός σου...". Η πληροφορία αυτή νομίζω είναι σημαντική και ενδεικτική ότι μπορεί ο στίχος αυτός χρησίμευε σε πολλά σημεία της ακολουθίας κι ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί κι ως Κοινωνικό.
 
T

Tzanakos_B

Guest
Ειχα κι εγω την γνωμην οτΙ Η Υπαπαντη του Κυριου ανηκει στις ακινητες δεσποτικες εορτες. Φετος την ημερα της εορτης ο ιερεας εξηγησε στο εκκλησιασμα οτι ειναι διπλη εορτη Δεσποτικοθεομητορικη και εξηγησε τους λογους που την θεωρουν ως τοιαυτην. Αν προσεξουμε το Απολυτικιον της εορτης '' Χαιρε Κεχαριτωμενη Θεοτοκε Παρθενεεκ σου γαρ ανετειλε ο ηλιος της δικαιοσυνης Χριστος ο Θεος ημων... κ.τ.λ. '' αρχιζει με το χαιρε προς την Θεοτοκον. Τα Απολυτικια συνηθως αναφερονται , περιληπτικα στην ουσια της Εορτης. !!! πιστευω οτι το θεμα ειναι καθαρα θεολογικον και ο ακαματος π. Μαξιμος ειναι ο πλεον αρμοδιος να μας εξηγησει.... Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Καὶ τὸ προκείμενο τοῦ ἀποστόλου εἶναι τὸ θεομητορικὸ τῆς Τετάρτης:

Προκείμενον. Ἦχος γ'

Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον καὶ ἠγαλλίασε τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ Σωτῆρί μου.

Στίχ. Ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ.
 
Top