dkalpakidis
Dimitrios Kalpakidis
Πιό είναι το κοινωνικόν της εορτής της Υπαπαντής; το σύνηθες κατά το ΤΜΕ "Ποτήριον σωτηρίου" ή κατά νεωτέρα τάξη "Εγνώρισε Κύριος το σωτήριον αυτού εναντίων πάντων των εθνών"; Πάντως στα παλαιά τυπικά υπάρχει το "Ποτήριον σωτηρίου" σε πολλές εορτές ακόμη και μή θεομητορικές. Είναι εμφανές ότι είναι αρχαιότατο το Κοινωνικό αυτό με θέμα την μετάληψη και όχι την εκάστοτε εορτή και προτιμήθηκε μάλλον για τον συμβολισμό: Η θεοτόκος Μαρία δέχεται ως ποτήριον το σώμα του Χριστού, και εμείς καλούμασθε να λάβουμε τον Χριστό από το Ποτήριον της ζωής. Το θέμα προκύπτει βέβαια και από την "ιδιαιτερότητα" των Εορτών Ευαγγελισμού και Υπαπαντής οι οποίες καλούνται και Δεσποτικοθεομητορικές (άν και κατά βάση είναι Θεομητορικές) και υπάρχει η τάση για συμπλήρωση των ακολουθιών από τα ελλείποντα. Έτσι "εφευρέθη" απόλυσις του Ευαγγελισμού- τα Αντίφωνα των δύο εορτών όπως και όλων των θεομητορικών είναι κατά πολύ νεώτερα [Τ.Κ. α' έκδοσις, "ει βούλει"]- και μερικοί προτιμούν (αφού κι ο Ευαγγελισμός έχει δικό του Κοινωνικόν) να ψάλλουν ως Κοινωνικόν το "Εγνώρισε Κύριος το σωτήριον αυτού εναντίων πάντων των εθνών. Αλληλούια." Προσωπικά δεν βρίσκω άστοχη πάντως την ψαλμωδία του νέου έστω αυτού Κοινωνικού χάριν ποικιλίας.
(Έχουμε κι άλλα παραδείγματα από την παράδοση που ένα Εισοδικόν έγινε Κοινωνικό. Την Κυριακή των Βαϊων!)
Για την Ιστορία αναφέρω ότι το Τ.Ε. (Ευεργέτιδος) θεωρεί την εορτή Δεσποτική, παραλείποντας εν Κυριακή την αναστάσιμη ακολουθία!!! αλλά ως κοινωνικόν έχει το "Ποτήριον σωτηρίου"
Δημήτριος Καλπακίδης
(Έχουμε κι άλλα παραδείγματα από την παράδοση που ένα Εισοδικόν έγινε Κοινωνικό. Την Κυριακή των Βαϊων!)
Για την Ιστορία αναφέρω ότι το Τ.Ε. (Ευεργέτιδος) θεωρεί την εορτή Δεσποτική, παραλείποντας εν Κυριακή την αναστάσιμη ακολουθία!!! αλλά ως κοινωνικόν έχει το "Ποτήριον σωτηρίου"
Δημήτριος Καλπακίδης
Last edited: