Χορός με Μαϊστορα, Πρωτοψάλτη, Τυπικάριο, Αναγνώστες...

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Από άλλο μήνυμά μου ανοίγω νέο θέμα σχετικά με την πρόταση του καθηγητή Γρ. Στάθη σχετικά με την τάξη των Ψαλτικών χορών.

"Πέμπτο. ισχύς του Βυζαντινού Τελετουργικού (Γ' Νεαρά Ιουστινιανού και εξής) με όλους τους οφφικιάλλους στους Χορούς, δηλαδή, Μαίστορα, α' ψάλτη, λαμπαδάριο, δομεστίκους, αναγνώστες, κανονάρχους, μονοφωνάρηδες και καλοφωνάρηδες, και βέβαια και παιδιά και απαραιτήτως Τυπικάρη - Εκκλησιάρχη, όπως ακόμα και τώρα σώζεται στον Άγιον Όρος. θα υπάρχει έτσι η με μέτρο και πάντως έυκαιρη εναλλαγή των μονοφωνάρηδων και του χορού των ψαλτών. Ο Τυπικάρης - Εκκλησιάρχης αποτελεί εγγύηση για την ομαλή και ορθή εκτέλεση των ακολουθιών πάντοτε. Με την φροντίδα του θα αναρτάται και θα κυκλοφορείται το πρόγραμμα της κάθε ακολουθίας με αναγραφή των συγκεκριμένων συνθέσεων, για μιάν εύκαιρη μουσική παιδαγωγία. για παράδειγμα "Δοξολογία,ήχος α', μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου (πέθανε το 1800) - Χεουβικό, ήχος τρίτος, μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου (πέθανε τα Χριστούγεννα του 1821)" κ.τ.λ."
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Τέτοιοι χοροί που θα υπάρχουν; σε κάθε ενορία ή στους κατά τόπους καθεδρικούς ναούς μεγάλων μητροπολιτικών περιφερειών; Ωραία αυτά που λέει ο καθηγητής για "πρόγραμμα" των ψαλλομένων (σε ναούς των παπικών και προτεσταντών υπάρχει κάτι ανάλογο. Θυμάμαι κεντρικοί παπικοί ναοί στο Λονδίνο να δημοσιεύουν τέτοιες λεπτομέρειες στον ημερήσιο τύπο του Σαββάτου π.χ. Gloria του Palestrina, Credo του τάδε κλπ.)
Ωραία επίσης αυτά για μεγάλους χορούς. Απλά τα τελευταία δέκα χρόνια έκανα πολλές λειτουργίες (και όρθρους) τελείως μόνος (ούτε ο λειτουργός ιερέας δεν έβγαινε να βοηθήσει) :( Άσε που τις καθημερινές πάντα είχα το άγχος μην καθυστερήσω πολύ στην κύρια εργασία μου. Γνωρίζω πολλούς συνοικιακούς ναούς που έχουν μόνον δύο ψάλτες και κανέναν άλλον στο αναλόγιο. Οι πολυμελείς χοροί των βυζαντινών χρόνων πώς θα δημιουργηθούν; Αν βέβαια μετατραπούμε σε προσωπικό πλήρους απασχολήσεως (full time) το θέμα αλλάζει... Συγγνώμη αν ακούγομαι κάπως απογοητευμένος αλλά έτσι είμαι... :eek:
 

teofilos3

Γεώργιος Παλιούρας
Συμφωνώ πλήρως με τον κ. Σόμαλη.Ετσι όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα τα πράματα ούτε συζήτηση γιά Μαiστορες και τα τοιαύτα.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Συμφωνώ οτι σε μία τυπική ενορία με 2-3 ψάλτες δεν είναι εφαρμόσιμα αυτά. Αλλά μεγάλες μητροπόλεις π.χ. Αθηνών που έχουν 10-15 ψάλτες σε κάθε ψαλτήρι, γιατί όχι;

Και ακόμα και αν δεν υπάρχουν Μαίστορες, πόσο δύσκολο είναι να υπάρχει ένας (έστω άμουσος) Τυπικάρης-Εκκλησιάρχης; Πόσο δύσκολο είναι να μαζευτούν 2-3 παιδιά αναγνώστες/κανονάρχες; Άτυποι ισοκράτες υπάρχουν ήδη σε πολλές ενορίες.

Σχετικά με το πρόγραμμα των ψαλλομένων το βρίσκω λιγάκι παράξενο και όντως και εμένα μου θύμισε τις Αγγλικανικές εκκλησίες του Λονδίνου. Καλύτερα θα ήταν να αναρτάται το πρόγραμμα στην ιστοσελίδα της ενορίας και όποιος θέλει το κοιτάει. Αλλά νομίζω οτι αυτά είναι ψιλά γράμματα.
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Και ακόμα και αν δεν υπάρχουν Μαίστορες, πόσο δύσκολο είναι να υπάρχει ένας (έστω άμουσος) Τυπικάρης-Εκκλησιάρχης; Πόσο δύσκολο είναι να μαζευτούν 2-3 παιδιά αναγνώστες/κανονάρχες; Άτυποι ισοκράτες υπάρχουν ήδη σε πολλές ενορίες.

Πόσο καιρό λείπεις από την Ελλάδα Δημήτρη;:p:p:p
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Ο Αγγελόπουλος στην Αγ. Ειρήνη θυμάμαι και δομέστικο(υς) είχε και ισοκράτες και ενίοτε παιδιά κανονάρχες. Δεν θυμάμαι αν είχε και Τυπικάρη. Γιατί λέτε οτι είναι ανεφάρμοστα;

ΟΚ, λείπω πολλά χρόνια... αυτό θα είναι. :d
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Ο Αγγελόπουλος στην Αγ. Ειρήνη θυμάμαι και δομέστικο(υς) είχε και ισοκράτες και ενίοτε παιδιά κανονάρχες. Δεν θυμάμαι αν είχε και Τυπικάρη. Γιατί λέτε οτι είναι ανεφάρμοστα;
Άλλο ρώτησα εγώ...:p
ΟΚ, λείπω πολλά χρόνια... αυτό θα είναι. :d
Μάλλον!;)
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
O κ. Αγγελόπουλος είναι full-time μουσικοδιδάσκαλος και ψάλτης (αν δεν κάνω λάθος) ενώ οι περισσότεροι από εμάς έχουν και άλλη κύρια ασχολία. Δυστυχώς στις μεγαλουπόλεις ένας ψάλτης μπορεί να μένει σε άλλο προάστειο, να εργάζεται σε άλλο προάστειο και να ψάλλει σε άλλο προάστειο (συνέβη σε εμένα). Συνεπώς ο χρόνος για κατάρτιση και εκγύμναση χορωδίας κλπ. είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί. Συμφωνώ ότι σε κεντρικούς ναούς αυτά είναι εφαρμόσιμα και εκεί χρειάζονται χοροί με καλή προετοιμασία.
Αν και αυτό είναι ολίγον εκτός θέματος, θα αναφέρω το περιστατικό για να διαπιστώσετε ότι συχνά οι εφημέριοι των ναὠν είναι εκτός τόπου και χρόνου: όταν εξέφρασα στον εφημέριο του ναού που υπηρετούσα τις δυσκολίες που αντιμετώπιζα όταν το εργασιακό μου ωράριο συγκρουόταν με το ψαλτικό, συνέταξε μια επιστολή που μου ζήτησε να παραδώσω στο ΔΣ της εταιρείας. Η επιστολή αυτή ζητούσε να με διευκολύνουν στην εκτέλεση των ψαλτικών μου καθηκόντων και να μου παρέχουν σχετικές άδειες:eek: Φυσικά την παρέδωσα στον καταστροφέα εγγρἀφων ώστε να μην απολυθὠ πάραυτα! :D
 

ieropsaltis

Δημήτρης Πετρόπουλος
κ. Σόμαλη,

Σας καταλαβαίνω απόλυτα. Σε άλλη περιοχή μένω αλλού είναι η ενορία και αλλού (στην άλλη άκρη) η εργασία μου. 'Άντε να σε καταλάβουν και που να πεις τον πόνο σου:)..στον εργοδότη ή στον Ιερέα. 'Όταν έχεις full time δουλεία και οικογένεια είναι πολύ δύσκολο να αφιερώσεις τον απαιτούμενο χρόνο (σύσταση χορωδίας κτλ.)για το ψαλτήρι. Ίσως κάποια στιγμή θα έπρεπε η επίσημη Εκκλησία να δει σοβαρά το θέμα και να καθιερώσει κάποιο μισθολόγιο για όλους τους ψάλτες, ούτως ώστε να μπορέσουν να αφιερωθούν ψυχή τε και σώματι στο λειτούργημα τους. Άλλα ξέρω πως αυτό είναι ενα μεγάλο κεφάλαιο που για να ανοίξει ουσιαστικά χρειάζεται συστρατευση όλων μας αφού η συντριπτική πλειψήφια των Ιερέων δεν αναγνωρίζει στο ελάχιστο την θέση του ψάλτη μέσα στην Εκκλησία.
Την δουλεία τους να κάνουν και ας είναι και "αλεξιπτωστής" στον χώρο της εκκλησίας. Ίσως εν τέλει γινόμαστε και γραφικοί με το να θέλουμε χορώδιες πνευμάτικο και μουσίκο υπόβαθρο και άλλα ψιλά γράμματα για τους σημερινούς priests- managers. Η "τελική γραμμή" και το κέρδος είναι το ζητούμενο άλλωστε.

Υ.Γ. Αν μάθουν και οι αλλοδαποί να διαβάζουν μας βλέπω στα αζήτητα:p.
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Και σε μένα άρεσε πολύ ο όρος "priests-managers" :D:D:D
Δυστυχώς όμως ενώ ο εφημέριος καλείται να παίξει ρόλο διοικητικό και επιχειρηματικό (με την καλή έννοια!) δεν έχει τέτοια προσόντα και δεν γίνεται καμία επένδυση. Στην εταιρεία που εργάζομαι ως μάνατζερ συγκεκριμένου τμήματος το οργάνωσα όπως πίστευα καλύτερα, φυσικά σε συννενόηση με το Δ.Σ. Σε κάποια ενορία επειδή όσο πιο ευγενικά μπορούσα περιόρισα ένα ευσεβή και κατά τα άλλα αξιέπαινο νέο στο να μην ψάλλει αλλά να κάνει μόνον αναγνώσεις άκουσα το εξής αμίμητο "δώστου να ψάλλει κανένα τροπάριο να πάρει ευλογία" :eek: Για να απαντήσω και εγώ "Και εμένα να με αφήσει ο αγιογράφος να κάνω καμία πινελιά να πάρω ευλογία!":mad:
Ο καλός ψάλτης είναι 1ης κατηγορίας "επένδυση" για μια ενορία, πόσο μάλλον μια καλή χορωδία! :) Μπορεί ένας ευλαβής ερασιτέχνης να προσφέρει δωρεάν αλλά ίσως αυτό να γίνει μπούμεραγκ: η κακοφωνία και η προχειρότητα θα ωθήσουν το εκκλησίασμα σε άλλο ναό όπου θα υπάρχει καλύτερος ψάλτης (γνωρίζω τέτοια περιστατικά). Αυτά τα ολίγα. Σήμερα έκλεισα 12ωρο στο γραφείο και είμαι ετοιμόρροπος!
 
Από άλλο μήνυμά μου ανοίγω νέο θέμα σχετικά με την πρόταση του καθηγητή Γρ. Στάθη σχετικά με την τάξη των Ψαλτικών χορών.

"Πέμπτο. ισχύς του Βυζαντινού Τελετουργικού (Γ' Νεαρά Ιουστινιανού και εξής) με όλους τους οφφικιάλλους στους Χορούς, δηλαδή, Μαίστορα, α' ψάλτη, λαμπαδάριο, δομεστίκους, αναγνώστες, κανονάρχους, μονοφωνάρηδες και καλοφωνάρηδες, και βέβαια και παιδιά και απαραιτήτως Τυπικάρη - Εκκλησιάρχη, όπως ακόμα και τώρα σώζεται στον Άγιον Όρος. θα υπάρχει έτσι η με μέτρο και πάντως έυκαιρη εναλλαγή των μονοφωνάρηδων και του χορού των ψαλτών. Ο Τυπικάρης - Εκκλησιάρχης αποτελεί εγγύηση για την ομαλή και ορθή εκτέλεση των ακολουθιών πάντοτε. Με την φροντίδα του θα αναρτάται και θα κυκλοφορείται το πρόγραμμα της κάθε ακολουθίας με αναγραφή των συγκεκριμένων συνθέσεων, για μιάν εύκαιρη μουσική παιδαγωγία. για παράδειγμα "Δοξολογία,ήχος α', μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου (πέθανε το 1800) - Χεουβικό, ήχος τρίτος, μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου (πέθανε τα Χριστούγεννα του 1821)" κ.τ.λ."

Πράγματι, είναι πολύ σωστά όλα αυτά, αλλά πολλοί έχουν τις αντιρρήσεις τους και τις αμφιβολίες ότι μπορούν να γίνουν. Όμως το βασικό είναι ότι εξαρτάται από τον α' ψάλτη η πραγματοποίησή τους ή όχι και από τη διάθεση που έχει.
Δόξα τω Θεώ, εμείς στο αναλόγιό μας (που είναι ένα παρεκκλήσι, ούτε καν ενοριακός ναός), έχουμε και τον τυπικάριό μας, και δύο παιδιά με πολλή όρεξη, και κάποιον που κανοναρχεί (ενίοτε βέβαια), αλλά και δύο δομεστίκους. Και οι ακολουθίες είναι πάντα ευχάριστες, κυλάνε ωραία, δεν κουράζουν, και ευχαριστούν κι εμάς τους ίδιους.
Όλα λοιπόν εξαρτώνται από τη διάθεση. Τουλάχιστον αυτό πιστεύω εγώ.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Από άλλο μήνυμά μου ανοίγω νέο θέμα σχετικά με την πρόταση του καθηγητή Γρ. Στάθη σχετικά με την τάξη των Ψαλτικών χορών.

"Πέμπτο. ισχύς του Βυζαντινού Τελετουργικού (Γ' Νεαρά Ιουστινιανού και εξής) με όλους τους οφφικιάλλους στους Χορούς, δηλαδή, Μαίστορα, α' ψάλτη, λαμπαδάριο, δομεστίκους, αναγνώστες, κανονάρχους, μονοφωνάρηδες και καλοφωνάρηδες, και βέβαια και παιδιά και απαραιτήτως Τυπικάρη - Εκκλησιάρχη, όπως ακόμα και τώρα σώζεται στον Άγιον Όρος.

Ο μαΐστωρ ποιος είναι, ο ψάλτης με το κόκκινο ράσο; :D

«Εκ των δύο αυτών όρων ο μεν διδάσκαλος της μουσικής δύναται να αποδοθη εις όλους τους γνωστούς μελοποιούς της Βυζαντινής Μουσικής και φυσικώς κατά πρώτον λόγον εις τους πλέον πεφημισμενους εξ αυτών, ο όρος δε μαΐστωρ αποδίδεται μόνον εις ορισμένους μουσικούς και πρώτιστα εις Ιωάννην Κουκουζέλην Παπαδόπουλον. Ως εκ σπουδαιότητος του Κουκουζέλη διά την Βυζαντινήν Μουσικήν, ο όρος μαΐστωρ προσλαμβάνει ίδιον περιεχόμενον και αποτελεί την κορωνίδα των μουσικών τίτλων. Άλλοι μελοποιοί με τον χαρακτηρισμόν μαΐστωρ είναι γνωστοί εκ των χειρογράφων, κατά την όψιμην βυζαντινήν περίοδον (1200-1453) οι Ιωάννης Κάλλιστος ο μαΐστωρ, Μανουήλ Αργυρόπουλος ο μαΐστωρ, Μανουήλ Χρυσάφης ο μαΐστωρ, κα.» (Γρ. Θ. Στάθη, Οι αναγραμματισμοί και τα μαθήματα της Βυζαντινής μελοποιΐας, σελ. 29.)
 
Top