Σχετικά με την κατάληξη του ασματικού της δοξολογίας

S

Stathis

Ευστάθιος Μεντζάς
Επειδη δεν φαινεται να εχει τεθεί κάπου αλλού κανω την εξης ερώτηση.

Η κατάληξη του ασματικού της δοξολογίας εναι τελικη προς παυσιν;
Διότι απ΄ οτι γνωριζω καταληξεις προς παυσιν κανουμε όταν αρχιζει καποια εκφωνηση. Στην περιπτωση εδω, ακολουθει το 'σημερον σωτηρια' τις Κυριακες ή το απολυτίκιο του αγιου τις καθημερινες.
Εξαιρεση εχουμε όταν γινεται αρτοκλασία που ξεκινα εκφωνηση ο ιερεας.
Πάντως, το αναστασιματάριο εχει μονο τελικες (μονο) καταληξεις.

Ευχαριστω
 
Stathis said:
Επειδη δεν φαινεται να εχει τεθεί κάπου αλλού κανω την εξης ερώτηση.

Η κατάληξη του ασματικού της δοξολογίας εναι τελικη προς παυσιν;
Διότι απ΄ οτι γνωριζω καταληξεις προς παυσιν κανουμε όταν αρχιζει καποια εκφωνηση. Στην περιπτωση εδω, ακολουθει το 'σημερον σωτηρια' τις Κυριακες ή το απολυτίκιο του αγιου τις καθημερινες.
Εξαιρεση εχουμε όταν γινεται αρτοκλασία που ξεκινα εκφωνηση ο ιερεας.
Πάντως, το αναστασιματάριο εχει μονο τελικες (μονο) καταληξεις.

Ευχαριστω
Click to expand...

Επειδή αλλάζει πιθανόν ο ήχος ώστε να ψαλλούν τα τροπάρια- απολυτίκια ή τα "Σήμερον σωτηρία" ('ήχος δ' μαλ. χρωμ.) ή "Αναστάς εκ του μνήματος" (ήχος β') τα οποία σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθούν ως μέρος της Δοξολογίας (έχει συζητηθεί σε άλλο θέμα αυτό)

Σημειώνω ότι κατ' ακρίβειαν λέγονται απολυτίκια τις μνήμες των αγίων μετά του θεοτοκίου (ή μετά προεορτίου ή της εορτής εάν είναι προεόρτια ή μεθέορτα)
 
dkalpakidis said:
Επειδή αλλάζει πιθανόν ο ήχος ώστε να ψαλλούν τα τροπάρια- απολυτίκια ή τα "Σήμερον σωτηρία" ('ήχος δ' μαλ. χρωμ.) ή "Αναστάς εκ του μνήματος" (ήχος β') τα οποία σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθούν ως μέρος της Δοξολογίας (έχει συζητηθεί σε άλλο θέμα αυτό)

Σημειώνω ότι κατ' ακρίβειαν λέγονται απολυτίκια τις μνήμες των αγίων μετά του θεοτοκίου (ή μετά προεορτίου ή της εορτής εάν είναι προεόρτια ή μεθέορτα)
Click to expand...

Αγαπητε, Δημητρη,
Με συγχωρεις, αλλά δεν κατάλαβα ποια ειναι η αποψή σου τελικά.
Κανουμε ή δεν κανουμε καταληξη τελικη (προς παυσιν); οταν ακολουθεί απολυτικιο (οποιοδηποτε. δεν ειναι το απολυτικιο το θεμα μας)
ή αυτο εξαρτάται απο τον ηχο του απολυτικίου;

Ευχαριστω
 
Stathis said:
Αγαπητε, Δημητρη,
Με συγχωρεις, αλλά δεν κατάλαβα ποια ειναι η αποψή σου τελικά.
Κανουμε ή δεν κανουμε καταληξη τελικη (προς παυσιν); οταν ακολουθεί απολυτικιο (οποιοδηποτε. δεν ειναι το απολυτικιο το θεμα μας)
ή αυτο εξαρτάται απο τον ηχο του απολυτικίου;

Ευχαριστω
Click to expand...

Συγγνώμη ζητώ εγώ διότι δεν έγραψα ξεκάθαρα αυτό που έπρεπε.
Προσπάθησα να δικαιολογήσω τον λόγο που υπάρχει η κατάληξη στο ασματικόν των Δοξολογιών τόσο των αργών όσο και των συντομων.
Φυσικά και θεωρώ δεδομένο ότι κάνουμε τελική κατάληξη ανεξάρτητα από τον ήχο του απολυτικίου αφού έστω και στον ίδιο ήχο μπορεί να έχουμε άλλες βάσεις.
Παράδειγμα τί σχέση έχει π.χ. το απολυτίκιον σε α' ήχο
με την αργή Δοξολογία Ιακώβου σε α' ή του Μπερεκέτη σε α';
 
Μήπως επειδή μετά την δοξολογία ακολουθεί η εκτενή του ιερέως?η οποία σήμερα λέγεται μυστικώς την ώρα της δοξολογίας και έτσι λέμε κατ ευθείαν τα απολυτίκια?
 
dkalpakidis said:
Συγγνώμη ζητώ εγώ διότι δεν έγραψα ξεκάθαρα αυτό που έπρεπε.
Προσπάθησα να δικαιολογήσω τον λόγο που υπάρχει η κατάληξη στο ασματικόν των Δοξολογιών τόσο των αργών όσο και των συντομων.
Φυσικά και θεωρώ δεδομένο ότι κάνουμε τελική κατάληξη ανεξάρτητα από τον ήχο του απολυτικίου αφού έστω και στον ίδιο ήχο μπορεί να έχουμε άλλες βάσεις.
Παράδειγμα τί σχέση έχει π.χ. το απολυτίκιον σε α' ήχο
με την αργή Δοξολογία Ιακώβου σε α' ή του Μπερεκέτη σε α';
Click to expand...

Να ρωτήσω κατι αλλο, αφελώς...
Στην λειτουργια μετά τη μικρη εισοδο που λεμε διαφορα απολυτικια και το κοντακιο, αυτά δεν ειναι κατ' ανάγκην στον ιδιο ηχο. Κανουμε τελικη κατάληξη στο καθενα;
 
Hristakis said:
Μήπως επειδή μετά την δοξολογία ακολουθεί η εκτενή του ιερέως?η οποία σήμερα λέγεται μυστικώς την ώρα της δοξολογίας και έτσι λέμε κατ ευθείαν τα απολυτίκια?
Click to expand...

Κατι τετοιο ειχα στο μυαλο μου απο την αρχη.(εκφωνηση ιερεως)

Τωρα ομως που δεν λεγεται δυνατα, πρεπει να κανουμε καταληξη;
 
Stathis said:
Να ρωτήσω κατι αλλο, αφελώς...
Στην λειτουργια μετά τη μικρη εισοδο που λεμε διαφορα απολυτικια και το κοντακιο, αυτά δεν ειναι κατ' ανάγκην στον ιδιο ηχο. Κανουμε τελικη κατάληξη στο καθενα;
Click to expand...

Σε ευχαριστώ για την ερώτησή σου.
Βοηθάς έτσι να γίνει ένας ουσιαστικός διαλογος.

Είπα και ενωρίτερα ότι κάνω μια σκέψη γιατί κάνουμε τελική κατάληξη.
Έγραψα και για τον ήχο αλλά όχι μόνο για αυτόν.
'Εγραψα και για το είδος κατ' ουσίαν.

Επειδή η Δοξολογία είτε αργή είτε σύντομη ανήκει στο Παπαδικόν μέλος
(στο σύντομον μέλος χρησιμοποιεί χαρακτηριστικά του συντόμου ειρμολογικού μέλους για αυτό καταχρηστικώς αποκαλούνται και Δοξολογίαι ειρμολογικαι).
και τα Απολυτίκια στο Ειρμολογικόν μέλος, εάν η Δοξολογία ψαλλεί αργή δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αρμονία μεταξύ Δοξολογίας και Απολυτικίου.

Τελική κατάληξη πάντως έχουν και αρκετά Εωθινά Δοξαστικά του Ιακώβου του Πρωτοψάλτου. Και εκεί έχουμε αλλαγή από το παλαιό στιχηράριον σε Ειρμολογικόν του β' ήχου.

Στην περίπτωση όμως των Απολυτικίων έχουμε ολόκληρη ενότητα από τροπάρια του ίδιου είδους και ενότητα τρίτου αντιφώνου.
Στην περίπτωση που εξετάσαμε με την Δοξολογία έχουμε από την μία Δοξολογία (ένα μέρος της ακολουθίας) και απολυτίκια (άλλο μέρος της ακολουθίας).

Ελπίζω να βοήθησα αρκετά, τονίζοντας ότι κάνω υποθέσεις στο όλο θέμα

Φιλικά
Δημήτριος Καλπακίδης
 
Hristakis said:
Μήπως επειδή μετά την δοξολογία ακολουθεί η εκτενή του ιερέως?η οποία σήμερα λέγεται μυστικώς την ώρα της δοξολογίας και έτσι λέμε κατ ευθείαν τα απολυτίκια?
Click to expand...

Δεν είναι ακριβές αυτό. Όταν προβλέπεται Μεγάλη Δοξολογία, λέγονται τα Απολυτίκια ευθύς μετά το Ασματικόν της Δοξολογίας. Ακολουθεί η Εκτενής, τα Πληρωτικά, "Στερεώσαι" [, η Α' Ώρα] και η Απόλυσις του Όρθρου .
 
Stathis said:
Κατι τετοιο ειχα στο μυαλο μου απο την αρχη.(εκφωνηση ιερεως)

Τωρα ομως που δεν λεγεται δυνατα, πρεπει να κανουμε καταληξη;
Click to expand...
Μάλλον όχι...αφού πλέον δεν λέγεται αυτή η εκτενής στην θέση της δεν υπάρχει λόγος...
 
dkalpakidis said:
Δεν είναι ακριβές αυτό. Όταν προβλέπεται Μεγάλη Δοξολογία, λέγονται τα Απολυτίκια ευθύς μετά το Ασματικόν της Δοξολογίας. Ακολουθεί η Εκτενής, τα Πληρωτικά, "Στερεώσαι" [, η Α' Ώρα] και η Απόλυσις του Όρθρου .
Click to expand...
Στις μνήμες αγίων λέγονται πάλι εκεί τα απολυτίκια? η μετά τα πληρωτικά?
 
Hristakis said:
Στις μνήμες αγίων λέγονται πάλι εκεί τα απολυτίκια? η μετά τα πληρωτικά?
Click to expand...

Εφ' όσον ψάλλεται Δοξολογία Μεγάλη λέγονται ευθύς μετά το Ασματικόν κατά την τάξη που ανέφερα.

Εφ' όσον είναι καθημερινή δεν υπάρχει Δοξολογία Μεγάλη αλλά η Μικρά χύμα.
Λέγονται τα Πληρωτικά, τα Απόστιχα, "Αγαθόν το εξομολογείσθαι", Τρισάγιον, κλπ. Απολυτίκια, η Εκτενής, "Στερεώσαι", [η Α' ώρα] και η απόλυσις.
 
Δείτε πάντως ότι τα Απολυτίκια λέγονται πάντα μετά το Τρισάγιον ειτε ψάλλεται Δοξολογία είτε λέγεται η Μικρά, όπως γίνεται και στον Εσπερινό μετά το "Νυν απολύεις" κλπ
 
Πολύ καλή ἐρώτηση !!! Συγχαρητήρια στόν θέσαντα !!!
Πολύ σύντομα καί προοιμιακά θά ἀπαντήσω, γιατί θά ἀπαντήσουν καί ἄλλοι μέ περισσότερα στοιχεῖα.

[Παρενθετικά νά πῶ ὅτι τό τρισάγιο ὅσο κι ἄν εἶναι συνυφασμένο μέ τήν δοξολογία, δέν ἀνήκει στή δοξολογία. Ἡ δοξολογία τελειώνει μέ τό «τοῖς γινώσκουσί σε.» (πρβλ. Συμβολή τ. 19, σελ. 30-32). Αὐτό φαίνεται στήν καθημερινή χῦμα δοξολογία, ὅπου ἀκολουθεῖ τό «Καταξίωσον». Στόν ᾀσματικό ὄρθρο μάλιστα μεταξύ τοῦ «τοῖς γινώσκουσί σε.» καί τοῦ «Καταξίωσον» παρεμβάλλεται ἡ ἐκτενής (ὅπως στόν ἑσπερινό) καί μετά τό «Καταξίωσον» λέγωνται τά πληρωτικά.]

1) Τό ἐπιχείρημα τῆς ἐναλλαγῆς τῶν ἤχων εἶναι λογικοφανές, ἀλλ᾿ ἀνίσχυρο.
2) Ἐκεῖ στήν ἀρχαία ἀλλά καί σύγχρονη πράξη κάτι παρεμβάλλεται πού δικαιολογεῖ τήν κατάληξη.
3) Σήμερα, ἐκτός ἀπό τήν ἀρτοκλασία (πού εἶναι παράτυπη στόν ὄρθρο) παρεμβάλλεται τό «Σοφία· ὀρθοί» τῶν τελετῶν ὑψώσεως καί προσκυνήσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ. Ἐπίσης παρεμβάλλεται ἡ εἴσοδος τοῦ Εὐαγγελίου, σήμερα Ἐπιταφίου, στόν ὄρθρο τοῦ Μ. Σαββάτου.
4) Παλαιά εἴχαμε εἴσοδο τοῦ Εὐαγγελίου γιά τό Εὐαγγέλιο τοῦ ὄρθρου, προκείμενο κλπ.

Συνεπῶς καλῶς ὑπάρχει ἡ κατάληξη. Ὅταν δέν χρειάζεται νά τροποποιεῖται ἄν δύνασθε τό μουσικό κείμενο.
Αὐτά τά λίγα πρός τό παρόν γιατί βιάζεσθε καί δέν μποροῦσα νά ἀπαντήσω νωρίτερα γιατί μᾶς εἶχαν κόψει τό ρεῦμα.
 
dkalpakidis said:
Τελική κατάληξη πάντως έχουν και αρκετά Εωθινά Δοξαστικά του Ιακώβου του Πρωτοψάλτου.
Δημήτριος Καλπακίδης
Click to expand...

Συμπληρωματικά ἀναφέρω τήν εἰς τό τέλος τῆς δοξολογίας τάξιν τῶν χειροθεσιῶν Ἀναγνώστου/Ψάλτου καί Ὑποδιακόνου, μάλιστα δέ τό α΄ μέρος τῆς χειροτονίας Ἐπισκόπου (ἐν ὄψει τῶν νέων ἐκλογῶν τό θυμήθηκα).
Νά ἐξετασθεῖ ὅμως καί ἡ πρακτική τῶν μελοποιῶν, ὅπως γράφει ὁ Δημήτριος γιά τά Ἐωθινά.
 
Last edited:
dkalpakidis said:
Δείτε πάντως ότι τα Απολυτίκια λέγονται πάντα μετά το Τρισάγιον ειτε ψάλλεται Δοξολογία είτε λέγεται η Μικρά, όπως γίνεται και στον Εσπερινό μετά το "Νυν απολύεις" κλπ
Click to expand...

Αν δεν κάνω λάθος, είτε ψάλλεται είτε όχι, ονομάζεται Μεγάλη Δοξολογία. Η μικρή είναι το "Δόξα Πατρί... Καί νύν...".

Είναι σωστό αυτό??
 
kostaeri said:
Αν δεν κάνω λάθος, είτε ψάλλεται είτε όχι, ονομάζεται Μεγάλη Δοξολογία. Η μικρή είναι το "Δόξα Πατρί... Καί νύν...".
Είναι σωστό αυτό??
Click to expand...
Ἔχετε δίκιο γιά τό Η μικρή είναι το "Δόξα Πατρί... Καί νύν...".
Αὐτή πού ψάλλεται μετά τούς αἴνους τίς Κυριακές καί ὅποτε προβλέπεται ἀπό τό τυπικό ἀναφέρεται ὡς Μεγάλη Δοξολογία καί αὐτή εἶναι μόνον ἡ Μεγάλη.
Ἡ ἄλλη εἶναι Δοξολογία καί ἀναφέρεται ὡς καθημερινή χῦμα δοξολογία.
Δέστε λίγο παραπάνω.
 
π. Μάξιμος said:
Πολύ καλή ἐρώτηση !!! Συγχαρητήρια στόν θέσαντα !!!
Click to expand...

Πάτερ, ευλογείτε και ευχαριστω!
Την ειχα καιρο την απορία και ετσι την εθεσα...

π. Μάξιμος said:

Συνεπῶς καλῶς ὑπάρχει ἡ κατάληξη. Ὅταν δέν χρειάζεται νά τροποποιεῖται ἄν δύνασθε τό μουσικό κείμενο.
Click to expand...

Μάλλον προς αυτη την κατευθυνση πρεπει να κατευθυνθουμε, πιστευω.

Επίσης, θα θελα να ευχαριστησω και το Δημήτρη (Καλπακίδη) και το Χριστάκη για τη βοηθεια που προσεφεραν στη συζητηση.
 
π. Μάξιμος;9468 said:
...Στόν ᾀσματικό ὄρθρο μάλιστα μεταξύ τοῦ «τοῖς γινώσκουσί σε.» καί τοῦ «Καταξίωσον» παρεμβάλλεται ἡ ἐκτενής (ὅπως στόν ἑσπερινό) καί μετά τό «Καταξίωσον» λέγωνται τά πληρωτικά...
Click to expand...

Πού το βρήκατε αυτό; Μπορείτε σας παρακαλώ να αναφέρετε την πηγή; Με ενδιαφέρει πολύ.
Ευχαριστώ!
 
Last edited:
You must log in or register to reply here.
Back
Top