π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Ἀνοίγω αὐτό τό θέμα στό Τυπικό γενικά, γιατί δέν ξέρω ἄν αὐτά πού θά ἀναφέρω ἀνήκουν στήν Τάξη χορῶν, στήν Ἀρχιερατική χοροστασία ἤ στίς Ἑορτές καί εἰδικές περιπτώσεις.
Κάτι διαφορετικό πρέπει νά συμβαίνει ἀπό τά συνήθη μέ τήν καταβασία Χριστός γεννᾶται τῆς α΄ ᾠδῆς τῶν καταβασιῶν τῶν Χριστουγέννων, πού ξεκινᾶ ἠ ψαλμωδία τους κατά τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου.
Στό ναό μου μοῦ εἶπαν ὅτι ὑπῆρχε παράδοση νά τήν ψάλλει ὁ προεξάρχων ἱερεύς ἀπό τῆς Ὡραίας Πύλης, θυμιάζοντας παραλλήλως. Αὐτό κάνω ἀπό 20ετίας.
Κάπου τελευταῖα διάβασα (βοηθεῖστέ με ποῦ, ἄν ξέρετε) ὅτι ὁ χοροστατῶν ἀρχιερεύς αὐτήν τήν ἡμέρα τήν λέει ἀπό τό μέσον τοῦ σολέα καί ὄχι ἀπό τοῦ θρόνου. Σήμερα πού τόν διάκο μας τόν εἶχαν καλέσει στόν πανηγυρίζοντα ναό τῆς Χρυσοσπηλιώτισσας, μοῦ εἶπε ὅτι ὁ ἀρχιερεύς πρίν ἀνέβει στόν θρόνο, πῆγε μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τοῦ τέμπλου καί τήν ἔψαλε καί μετά ἀνέβηκε στόν θρόνο.
Ἐδῶ διαβάσαμε σήμερα ὅτι οἱ ψάλτες ἔψαλαν σήμερα (ἑορτή τῶν Εἰσοδίων) τίς καταβασίες στό κέντρο τοῦ ναοῦ, ὄχι ὡς συνήθεια ὅλου τοῦ χρόνου (ὅπως γίνεται ἀλλοῦ) ἀλλά γιά κάτι ξεχωριστό αὐτῆς τῆς ἡμέρας.
Θά ἤθελα νά μᾶς πληροφορήσετε γιά τίς κατά τούς ναούς σας καί κατά τόπους παραδόσεις καί συνήθειες σ᾿ αὐτό τό θέμα. Ἄν ὄντως ὑπάρχουν καί γνωρίζετε ὅτι κάπως διαφορετικά —ἀπό πλευρᾶς τάξεως ψαλτῶν, ἱερέων ἤ ἀρχιερέων— ξεκινοῦν οἱ καταβασίες τῶν Χριστουγέννων κατά τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου. Μ᾿ ἐνδιαφέρει γιατί κάνω κάτι πού βρῆκα καί δέν ξέρω ἄν γίνεται κι ἀλλοῦ ἤ πῶς ἀκριβῶς γίνεται. Δίνει πάντως μιά διαφορετικότητα στήν ἡμέρα καί σηματοδοτεῖ τό πλησίασμα τῶν Χριστουγέννων.
Οἱ ὁποιεσδήποτε κατακρίσεις ἐπ᾿ αὐτοῦ τοῦ ἔθους δεκτές· ἀλλά νά εἶναι οὐσιαστικές. Γιά τό θέμα ἄν ψάλλουν οἱ ἱερεῖς ἤ ἀρχιερεῖς τό ἔχουμε ἀναλύσει σέ ἄλλα θέματα. Ἐκτός ἐκείνων πού ἔχουν γραφεῖ περί τοῦ χοροῦ τῶν ἱερέων ἤ τοῦ προεστῶτος τοῦ χοροῦ χορο-στατοῦντος ἀρχιερέως, διάβαζα καί στήν διατριβή τῆς Σπυράκου, ὅτι μετά τήν κατάργηση τῶν πολλῶν διαφορετικῶν ρόλων ἀτόμων τῶν διαφόρων χορῶν καί τή συρρίκνωση αὐτῶν σέ δύο μόνον χορούς κατά τήν μοναστική πλέον τάξη, κάποιες ἁρμοδιότητες πῆρε καί ὁ ἀρχιερεύς ἤ ὁ προεξάρχων ἱερεύς. Σᾶς θυμίζω μόνον ὅτι τό Κοντάκιον-Ἀκάθιστος Ὕμνος ἀνῆκε στόν δομέστικο καί στούς χορούς καί περιῆλθε στούς ἱερεῖς ἤ ἀρχιερεῖς. Μ᾿ αὐτά θέλω νά πῶ, ὅτι μήν περιοριστεῖτε στό ὅτι δέν πρέπει νά ψάλλουν οἱ ἱερεῖς ἤ οἱ ἀρχιερεῖς (παράδοση πατριαρικοῦ ναοῦ γιά τίς καταβασίες), ἀλλά νά μᾶς πεῖτε ἄν ἰσχύει κάτι διαφορετικό γι᾿ αὐτήν τήν ἡμέρα σχετικά μέ τό Χριστός γεννᾶται εἴτε θά ψαλεῖ ἀπό ψάλτη, χορό, χορούς εἴτε ἀπό ἱερέα ἤ ἀρχιερέα.
Εὐχαριστῶ.
Last edited:
Κάποια στιγμή θα επανέλθω για τον Δημ. Βουλγαράκη εκτενέστερα.