Θέλω να ρωτήσω τους ασχολούμενους με το Πατριαρχικό άκουσμα (οι ηχογραφήσεις είναι στο θέμα Πατριαρχικοί) να μου λύσει μια απορία ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ένας δεν υπάρχει;
Για ποιον λόγο ο Στανίτσας δεν τα έλεγε αυτά στο Πατριαρχείο;
Αναμένω τις απαντήσεις όλων.
ΠΡΟΣΟΧΗ. Η ερώτηση-απορία μου ΔΕΝ είναι γιατί ο Στανίτσας λέει αυτά που λέει αλλά γιατί δεν τα είπε ποτέ στο Πατριαρχείο.
Επίσης, για ποιον λόγο σε όσους αρέσουν τα Τριάδι μέσα στο Πατριαρχείο αρέσουν και αυτά εκτός από αυτό, παρόλο που τα μεν διαφέρουν από τα δε όσο ένα παγάκι της κατάψυξης από ένα παγόβουνο στους πόλους.
Μα την απάντηση την έχει δώσει ο ίδιος ο Στανίτσας στη γνωστή του συνέντευξη, ότι στο Πατριαρχείο "αυτή ήταν η τάξη", "20 χρόνια το ίδιο εωθινό", "στάνταρ πράγματα". Από την άλλη, δεν ξέρω αν διαφέρουν τόσο τα Τριάδι του Πατριαρχείου από τα εξωτερικά: έχω ακούσει λ.χ. από το Στανίτσα ιδιαίτερα εκτενές Τριάδι σε χερουβικό άγια στο Πατριαρχείο και πολύ υψηλές φωνητικές απαιτήσεις.
Το ερώτημα είναι άλλο:
είναι το Πατριαρχείο πρότυπο μίμησης ακριβώς ως έχει; Εγώ θα έλεγα καταρχήν ότι
το πατριαρχικό ύφος είναι και παραδοσιακό, το παραδοσιακό όμως δεν είναι πάντα πατριαρχικό. Απόδειξη περί αυτού το αγαπημένο σου (και εμού) παραδοσιακό αγιορείτικο ύφος του Φιρφιρή, των Δανιηλαίων, των Θωμάδων (εγώ ψηφίζω Δανιήλ, το έχω πει). Άλλη απόδειξη το ότι ο Στανίτσας, πριν πάει στον Πατριαρχικό ναό, έκανε μαθήματα προκειμένου να μάθει το στυλ. Το ίδιο μου είχε επιβεβαιώσει και ο άρχων Εμμανουηλίδης (ότι δηλ. χρειαζόταν κάποια προσαρμογή προκειμένου να ψάλει κανείς μέσα στο Πατριαρχείο) και τον είχα ρωτήσει τότε ποια η διαφορά του πολίτικου από το πατριαρχικό ύφος και μου είχε πει ότι τους εκτός πατριαρχείου τους έλεγαν "εξωτερικούς" (π.χ. Μαγούρης) και ότι όντως είχε διαφορά. Στην επιμονή μου να τη συγκεκριμενοποιήσει μου είπε "άκου και θα καταλάβεις". Η διαφορά δεν ήταν μόνο στην επιλογή των μαθημάτων, αλλά και στον τρόπο που λέγονταν αυτά. Όμως το πολίτικο ύφος, "εξωτερικό" του πατριαρχικού, είναι και αυτό παραδοσιακό.
Αν λοιπόν τελικά θεωρηθεί κάτι πρότυπο από το Πατριαρχείο, αυτό είναι
το πνεύμα του Πατριαρχείου. Γιατί αν πάμε στο γράμμα, θα έχουμε πολλά προβλήματα: ήδη από την περίφημη πατριαρχική εγκύκλιο στις αρχές του αιώνα (του 20ου εννοώ) που όριζε τα μαθήματα που θα λέγονται, δεν περιλαμβάνονται πολλά μαθήματα που σήμερα θεωρούνται κλασσικά (όπως τα κοινωνικά του Ιωάννου και του Φωκαέα, όπως έχω γράψει
εδώ). Ή σήμερα λ.χ. ο άρχοντας Αστέρης λέει το "Αιωνία η μνήμη" σε πλ. α' και όχι σε γ'. Ή στο Πατριαρχείο (ιδιαίτερα παλιά) είναι γνωστό ότι έψαλαν από στήθους χωρίς βιβλίο!
Γνώμη μου λοιπόν είναι ότι ο Στανίτσας κράτησε το πνεύμα του Πατριαρχείου σε ό,τι αφορά τα ψαλτικά, δηλ. το
ύφος (γιατί η μίμηση της πατριαρχικής τάξης ή του τυπικού δεν είναι δική του δουλειά, αλλά του ναού). Τα νεώτερα μαθήματα (λειτουργικά, χερουβικό κ.ά.) προσωπικά
δεν με ενοχλούν καθόλου, από τη στιγμή που το ύφος μένει αμετάβλητο. Όπως είπε ωραία κι ο Σκρέκας, ακόμα και στο Άγιο Όρος, ακόμα κι από τους πιο παραδοσιακούς ψάλτες, ακούμε νεώτερα μαθήματα (Φιλανθίδη κατά κόρον, ακόμα και χερουβικά Καραμάνη). Μπορείς όμως να πεις ότι ο τρόπος που τα λένε δε μυρίζει Όρος, δε μυρίζει παράδοση;;
Για το άλλο σου μήνυμα που επιθυμείς απάντηση, θα γράψω κι εγώ άλλο.