Το Άξιον εστί το συνηθισμένο σε ήχο β' πόσο παλιό είναι; Δε θυμάμαι πού αλλά διάβασα ότι κατά τις αρχές του 19ου αιώνα έγινε διαγωνισμός από το Πατριαρχείο για να καθιερωθεί ένα άξιον εστί. Ο Γρηγόριος Πρωτοψάλτης έγραψε μία σειρά σε όλους τους ήχους και τελικά το δικό του του β' ήχου προκρίθηκε ως το μελωδικότερο και παραδοσιακότερο συγχρόνως. Ισχύει αυτό;
Το ερώτημά μου δεν είναι ιστορικό για να 'χαμε να λέγαμε. Το μεγαλυνάριο της Θεοτόκου είναι όντως παρένθετο στην ευχή της αναφοράς, σε σημείο που δεν έχει καμία σχέση με τα λεγόμενα και τελούμενα, γνωστοί ιστορικοί λόγοι συνέτειναν στην καθιέρωσή του. Γι' αυτό εγώ προτιμώ να λέω ή το συνηθισμένο ή άλλα 3-4 απλά και σύντομα (πλ.δ΄ συνηθισμένο, α'-δ' Γρηγορίου, γ'-δ' Φωκαέως). Μία φορά μου έτυχε σε ένα χωριό που ήμουν επισκέπτης και μου ζητήθηκε και το έψαλα σε πλ δ' ειρμολογικό εκ του Γα (όπως το ψέλνουμε στος Παρακλήσεις). Φυσικά στη συνέχεια ο ιερέας συνέχισε την ευχή "... του αγίου ενδόξου Προδρόμου...". Μου άρεσε πάρα πολύ και το βρήκα πολύ σωστό.
Από πότε άρχισαν να υπάρχουν "Άξιον εστί..." σε αργό ειρμολογικό μέλος;
ΥΓ Σύμφωνα με όσα θυμάμαι για την ιστορία του "άξιον εστί", αυτή συνέβη περίπου το δέκατο αιώνα. Αμέσως με αυτοκρατορική διαταγή δόθηκε εντολή σε όλη την αυτοκρατορία να μπει το γνωστό μεγαλυνάριο μπροστά από το "την τιμιωτέραν..." Αυτό όμως νομίζω αφορούσε τον ειρμό της ενάτης, τυπικό που έχει παραμείνει ως και σήμερα όταν δεν ψάλλονται καταβασίες.
Από πότε όμως μπήκε στη Θ. Λειτουργία; Πιο πριν φαντάζομαι δεν παρενεβάλλετο τίποτε σε εκείνο το σημείο. Δεν υπήρχε δηλαδή ο ειρμός "την τιμιωτέραν...", ώστε να προστεθεί από μπροστά και το "άξιον εστίν...".
Το ερώτημά μου δεν είναι ιστορικό για να 'χαμε να λέγαμε. Το μεγαλυνάριο της Θεοτόκου είναι όντως παρένθετο στην ευχή της αναφοράς, σε σημείο που δεν έχει καμία σχέση με τα λεγόμενα και τελούμενα, γνωστοί ιστορικοί λόγοι συνέτειναν στην καθιέρωσή του. Γι' αυτό εγώ προτιμώ να λέω ή το συνηθισμένο ή άλλα 3-4 απλά και σύντομα (πλ.δ΄ συνηθισμένο, α'-δ' Γρηγορίου, γ'-δ' Φωκαέως). Μία φορά μου έτυχε σε ένα χωριό που ήμουν επισκέπτης και μου ζητήθηκε και το έψαλα σε πλ δ' ειρμολογικό εκ του Γα (όπως το ψέλνουμε στος Παρακλήσεις). Φυσικά στη συνέχεια ο ιερέας συνέχισε την ευχή "... του αγίου ενδόξου Προδρόμου...". Μου άρεσε πάρα πολύ και το βρήκα πολύ σωστό.
Από πότε άρχισαν να υπάρχουν "Άξιον εστί..." σε αργό ειρμολογικό μέλος;
ΥΓ Σύμφωνα με όσα θυμάμαι για την ιστορία του "άξιον εστί", αυτή συνέβη περίπου το δέκατο αιώνα. Αμέσως με αυτοκρατορική διαταγή δόθηκε εντολή σε όλη την αυτοκρατορία να μπει το γνωστό μεγαλυνάριο μπροστά από το "την τιμιωτέραν..." Αυτό όμως νομίζω αφορούσε τον ειρμό της ενάτης, τυπικό που έχει παραμείνει ως και σήμερα όταν δεν ψάλλονται καταβασίες.
Από πότε όμως μπήκε στη Θ. Λειτουργία; Πιο πριν φαντάζομαι δεν παρενεβάλλετο τίποτε σε εκείνο το σημείο. Δεν υπήρχε δηλαδή ο ειρμός "την τιμιωτέραν...", ώστε να προστεθεί από μπροστά και το "άξιον εστίν...".
