duodim
Δημήτρης Δημητρακόπουλος
Κατόπιν προτροπής του Δημητρή (μήνυμα 3-3-08), ανοίγω νέο θέμα για τον Γ.Βινάκη, ελπίζοντας ότι θα γίνει αφορμή, ώστε να μάθομε πολλά πράγματα γι'αυτόν τον μεγάλο ψάλτη. Αρχικά, δίνω ένα βιογραφικό του από γραπτές πηγές και προφορική παράδοση στη Χίο. Στο τέλος επισυνάπτω ένα δείγμα σύνθεσης του Βινάκη με γραφή Γ.Γεμέλου.
Έψαλε σε αρκετούς ναούς της Κωνσταντινούπολης και για πολλά χρόνια στον ναό του Αγίου Ιωάννη των Χίων στο Γαλατά. Οι Χιώτες, φιλακόλουθοι και φιλόμουσοι, τον προσκαλούν να έλθει στη Χίο και εκείνος δέχεται την πρόσκληση. Έρχεται στο νησί, λίγο μετά την απελευθέρωση του (1912) , τον Σεπτέμβριο του 1913 και αναλαμβάνει πρωτοψάλτης στον Μητροπολιτικό Ναό των Αγίων Βικτώρων, διαδεχόμενος ουσιαστικά τον μουσικότατο Ιωάννη (Γιάγκο) Καββάδα (πρωτοψάλτης 1863-1895), αφού στο μεσοδιάστημα 1895-1913 δεν βρέθηκε άλλος αντάξιος να τον διαδεχθεί.
Ο Βινάκης, άφησε εποχή στη Χίο. Μέχρι και σήμερα κυκλοφορούν στη Χίο διηγήσεις γεγονότων από τη μακρόχρονη και λαμπρή του σταδιοδρομία. Εκφράσεις όπως, «φωνή αγγελική», «μουσική ιδιοφυία», «ανεπανάληπτη τέχνη», ακούμε, μέχρι και σήμερα, από υπέργηρους συμπολίτες που είχαν την τύχη τότε να τον ακούσουν. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως άξιος λαμπαδάριος του Βινάκη, στα 25 χρόνια παρουσίας του στο πρώτο ψαλτήρι του νησιού, στάθηκε ο καλλίφωνος και μουσικότατος Αντώνιος Μανάρας.
Ανεξάντλητος σε μουσική έμπνευση, διατηρώντας το Πολίτικο ύφος, μελοποίησε σε μουσικές συνθέσεις Εωθινά, Δοξαστικά, Χερουβικά, Λειτουργικά και πολλά άλλα. Δίδαξε την ψαλτική σε πολλούς Χιώτες και μη, μετέπειτα πρωτοψάλτες και μουσικοδιδασκάλους. Δημήτριος Κουτσαρδάκης (διάδοχός του στο Μητροπ. Ναό 1940-1948), Νικόλαος Χατζησταμάτης (μετέπειτα λαμπαδαρ. στο Μ.Ναό 1942-1947 και στη συνέχεια πρψ 1948-1981), Λεωνίδας Σφήκας, Γεώργιος Γέμελος, Αδελφοί Δημητριάδη και πολλοί άλλοι ήταν μαθητές του Βινάκη.
Πέθανε στη Χίο τον Οκτώβριο του 1939.
Το περιοδικό «Εθνομάρτυς Πλάτων Ο Χίου» στο φύλλο της 30ης Οκτ. 1939, μεταξύ άλλων, γράφει για τον Βινάκη « Η σταδιοδρομία του δεν είναι τοιαύτη απλού ιεροψάλτου. Ο Βινάκης υπήρξεν ερμηνευτής της Β. Εκκλησιαστικής μας μουσικής εκ των κορυφαίων, ως αυτή απεδίδετο αρτίως εις Κωνσταντινούπολιν…Η αναπαραγωγή δεν είναι πλέον ικανοποιητική, οι δε ολίγοι εναπομείναντες πιθανόν να έχουν πολλά προσόντα, αλλά δεν είναι της δυνάμεως εκείνων, των οποίων τελευταίος ο Βινάκης κατήλθε πρότινος είς τον τάφον…»
Ο Βινάκης άφησε πολλά μαθήματα, προσφέροντάς τα σε μαθητές του. Δυστυχώς, το έργο του δεν έχει εκδοθεί συνολικά. Κάποιες συνθέσεις του περιλαμβάνονται σε διάφορες μουσικές συλλογές. Ορισμένοι, προχώρησαν σε συντμήσεις και διασκευές τους. Ένα σημαντικό μέρος του έργου του, με πιστή καταγραφή και σωστή ορθογραφία έχει διασώσει σε χειρόγραφη μορφή, ο αείμνηστος Γεώργιος Γέμελος. Είθε, κάποτε, το έργο αυτό να δημοσιευθεί εις κοινήν ωφέλειαν.
Η φωνή του, δυστυχώς, δεν έχει καταγραφεί.
Γεώργιος Βινάκης
Ονομαστός πρωτοψάλτης και μουσικοδιδάσκαλος. Γεννήθηκε στην Αφθόνη του Μαρμαρά το 1865. Σε μικρή ακόμη ηλικία, λόγω εξαιρετικού φωνητικού τάλαντου, τον πρόσεξε ο Γεώργιος Ραιδεστηνός (πρωτοψάλτης της Μ. Εκκλησίας 1871-1876) και τον επέλεξε για μαθητή του. Εκτιμώντας στη συνέχεια και τη μουσική του ιδιοφυία, έβλεπε στο πρόσωπό του τον αντάξιο διάδοχο του. Μάλιστα, ο Βινάκης έγινε και γαμπρός του Ραιδεστηνού.Έψαλε σε αρκετούς ναούς της Κωνσταντινούπολης και για πολλά χρόνια στον ναό του Αγίου Ιωάννη των Χίων στο Γαλατά. Οι Χιώτες, φιλακόλουθοι και φιλόμουσοι, τον προσκαλούν να έλθει στη Χίο και εκείνος δέχεται την πρόσκληση. Έρχεται στο νησί, λίγο μετά την απελευθέρωση του (1912) , τον Σεπτέμβριο του 1913 και αναλαμβάνει πρωτοψάλτης στον Μητροπολιτικό Ναό των Αγίων Βικτώρων, διαδεχόμενος ουσιαστικά τον μουσικότατο Ιωάννη (Γιάγκο) Καββάδα (πρωτοψάλτης 1863-1895), αφού στο μεσοδιάστημα 1895-1913 δεν βρέθηκε άλλος αντάξιος να τον διαδεχθεί.
Ο Βινάκης, άφησε εποχή στη Χίο. Μέχρι και σήμερα κυκλοφορούν στη Χίο διηγήσεις γεγονότων από τη μακρόχρονη και λαμπρή του σταδιοδρομία. Εκφράσεις όπως, «φωνή αγγελική», «μουσική ιδιοφυία», «ανεπανάληπτη τέχνη», ακούμε, μέχρι και σήμερα, από υπέργηρους συμπολίτες που είχαν την τύχη τότε να τον ακούσουν. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως άξιος λαμπαδάριος του Βινάκη, στα 25 χρόνια παρουσίας του στο πρώτο ψαλτήρι του νησιού, στάθηκε ο καλλίφωνος και μουσικότατος Αντώνιος Μανάρας.
Ανεξάντλητος σε μουσική έμπνευση, διατηρώντας το Πολίτικο ύφος, μελοποίησε σε μουσικές συνθέσεις Εωθινά, Δοξαστικά, Χερουβικά, Λειτουργικά και πολλά άλλα. Δίδαξε την ψαλτική σε πολλούς Χιώτες και μη, μετέπειτα πρωτοψάλτες και μουσικοδιδασκάλους. Δημήτριος Κουτσαρδάκης (διάδοχός του στο Μητροπ. Ναό 1940-1948), Νικόλαος Χατζησταμάτης (μετέπειτα λαμπαδαρ. στο Μ.Ναό 1942-1947 και στη συνέχεια πρψ 1948-1981), Λεωνίδας Σφήκας, Γεώργιος Γέμελος, Αδελφοί Δημητριάδη και πολλοί άλλοι ήταν μαθητές του Βινάκη.
Πέθανε στη Χίο τον Οκτώβριο του 1939.
Το περιοδικό «Εθνομάρτυς Πλάτων Ο Χίου» στο φύλλο της 30ης Οκτ. 1939, μεταξύ άλλων, γράφει για τον Βινάκη « Η σταδιοδρομία του δεν είναι τοιαύτη απλού ιεροψάλτου. Ο Βινάκης υπήρξεν ερμηνευτής της Β. Εκκλησιαστικής μας μουσικής εκ των κορυφαίων, ως αυτή απεδίδετο αρτίως εις Κωνσταντινούπολιν…Η αναπαραγωγή δεν είναι πλέον ικανοποιητική, οι δε ολίγοι εναπομείναντες πιθανόν να έχουν πολλά προσόντα, αλλά δεν είναι της δυνάμεως εκείνων, των οποίων τελευταίος ο Βινάκης κατήλθε πρότινος είς τον τάφον…»
Ο Βινάκης άφησε πολλά μαθήματα, προσφέροντάς τα σε μαθητές του. Δυστυχώς, το έργο του δεν έχει εκδοθεί συνολικά. Κάποιες συνθέσεις του περιλαμβάνονται σε διάφορες μουσικές συλλογές. Ορισμένοι, προχώρησαν σε συντμήσεις και διασκευές τους. Ένα σημαντικό μέρος του έργου του, με πιστή καταγραφή και σωστή ορθογραφία έχει διασώσει σε χειρόγραφη μορφή, ο αείμνηστος Γεώργιος Γέμελος. Είθε, κάποτε, το έργο αυτό να δημοσιευθεί εις κοινήν ωφέλειαν.
Η φωνή του, δυστυχώς, δεν έχει καταγραφεί.
Δ.Π. Δημητρακόπουλος