15. Μουσικὰ Κοιμήσεως. Θεαρχίω νεύματι [Σακελλαρίδου]

[Κων/νος Βαγενάς]

Μετά από πολύ κόπο (λόγω και της ετοιμασίας των Φυλλαδίων του Όρθρου που έρχονται κι αυτά) το "Θεαρχίω νεύματι" του Ιω. Σακελλαρίδη ορθογραφημένο και διορθωμένο (βλ. κάτω), όπως το είχα υποσχεθεί. Άλλωστε, δεν θα μπορούσα να αντισταθώ στην πρό(σ)κληση!

Υπάρχει, όπως φαίνεται στα συνημμένα, ένα δύσκολο μάλλον παράδοξο σημείο στον Βαρύ, στην αρχή η μαρτυρία του Ζω είναι λ και μετά η κανονική. Για λόγους διευκόλυνσης και με τις πολύτιμες υποδείξεις του "Τυπικάρη" (πιο κάτω) βάζω στον Ζω την κανονική του μαρτυρία.

Τα υπόλοιπα είναι τα γνωστά (ο Α΄ ήχος επί του Πα). Ακόμα όμως, ότι κινείται πάνω σε μία κλίμακα, και με βάση τον κάθε φθόγγο (όπως έχει) δομεί τους ήχους - σε αντίθεση δηλ. με κάποια άλλα όπου π.χ. ο Κε του πλ. α΄ γίνεται Δι του β΄(εδώ ο Δι είναι πάντα Δι) κλπ. Πάντως πιστεύω ότι είναι αρκετά δύσκολο κομμάτι και ως προς τη δομή και (συνακόλουθα) ως προς την εκτέλεση (τουλάχιστον για
μένα)

 

[π. Μάξιμος]

Νά σοῦ πῶ τήν «ἁμαρτία» μου, ἐφ᾿ ὅσον καθυστεροῦσες νά τό ἀναβάσεις, πίστευα ὅτι θά εἶδες τό «παράδοξο» στόν βαρύ καί θά τό ἀνέβαλες καί καλά θά ἔκανες.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐγώ στό ἄλλο θέμα μιλοῦσα μέ βάση αὐτό γιά τήν ἔναρξη καί ἐναλλαγή τῶν ἤχων, κυρίων τοῦ πλ. α΄ ἀπό τόν α΄. Ἡ ἀλήθεια ἐπίσης εἶναι ὅτι δέν τό εἶχα δεῖ ὅλο, παρά μόνον στά γρήγορα, περίπου μέχρι τόν πλ. β΄, καί εἶναι ἕνα κομμάτι πού δέν ἔτυχε νά τό ἀκούσω ἐκτελούμενο. Ὅταν χθές τό πρωί τό εἶδα ὅλο, ἔκανα τή σκέψη αὐτήν πού προέγραψα.
Ὁ Σακελλαρίδης παραδόξως ἀρέσκεται στό βαρύ διατονικό· καί τόν χρησιμοποιεῖ σέ ἐναλλαγές πού βλέπουμε στό Σήμερον κρεμᾶται καί στό Ἐξέδυσάν με. Καί ναί μέν π.χ. στό χερουβικό τοῦ πλ. β΄ εἶναι θεμιτό καί ἁρμόζον, ἀλλά σέ στιχηραρικά δοξαστικά δέν ξέρω ἄν γίνεται. Ὑπάρχουν συνθέσεις π.χ. σέ βαρύ διατονικό γιά τό Μή τῆς φθορᾶς ἤ τούς μακαρισμούς τοῦ βαρέος (ἤ ἄλλα), ἀλλά εἶναι μεμονωμένα κομμάτια. (Ὁπότε κακῶς διόρθωσες· δέν εἶναι τοῦ ἐκδότη, ἀλλά ἡ βούληση τοῦ συνθέτη.)
Ἡ δυσκολία εἶναι προφανής, ὅπως καί σέ ἄλλα δοξαστικά του (π.χ. Μυσταγωγῶν σου Κύριε, Φθάσαντες πιστοί), πού ἀπαιτεῖται μεγάλη ἔκταση φωνῆς καί εὐστροφία. Τελικά (ὅπως ἔχει λεχθεῖ) κάθε μελουργός κανόνιζε σύμφωνα μέ τή δική του φωνή.

Τελικά, ἀφενός διεπιστώσαμε ὅτι καί διαφορετικές συνθέσεις ὑπάρχουν (πρβλ. Ἰωάννου Τραπεζουντίου ἤ Μανασσῆ Παπαθεοδώρου), ἀλλά καί ἀφετέρου καί ἡ συνήθως γνωστή (ὅπως τήν ἄκουσα καί ἀπό Στανίτσα - Τζανάκο) χρειάζεται πολύ προσοχή καί τέχνη· τή στιγμή μάλιστα πού ἐμπλέκονται δύο ψάλτες καί συνήθως μέ ὄχι σωστή βάση ξεκινήματος καί μέ ψιλοανέβασμα σταδιακό, τό ἀποτέλεσμα εἶναι οἰκτρό πρός τόν πλ. δ΄, ὅπου συνήθως ὁ ἀριστερός πνίγεται, γιά νά μήν πῶ κάτι ἄλλο (δέν ἀναφέρομαι στήν ἄριστη ἐκτέλεση Στανίτσα - Τζανάκου· πρός Θεοῦ· ἀναφέρομαι στά συνήθως γινόμενα) .

Εὐχαριστοῦμε Κωνσταντῖνε!

 

[Τυπικάρης]

Η αλήθεια είναι ότι με δυσκόλεψε πολύ, κυρίως στον Βαρύ. Το μπέρδεμα ξεκίνησε απ' το γεγονός ότι, όπως θα δείτε και στο συνημμένο, ο εκδότης (και επιμένω σ' αυτό) βάζει φθορά του Βαρέως απλού διατονικού επί του Ζω, ενώ δυο γραμμές πιο κάτω η μαρτυρία του κάτω Ζω αλλά και η πορεία του μέλους δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Ζω (και ο Βου) πρέπει να είναι ύφεση. Στο τέλος - χωρίς κάποια παρεμβολή φθοράς (!) - η μαρτυρία είναι η κανονική του Βαρέως στον Ζω.
Γι' αυτούς τους λόγους, έβαλα στην αρχή ύφεση στον άνω Ζω (και στον Βου) ώστε να βγει ο Βαρύς με Ζω (και Βου) ύφεση (που έχει στην πραγματικότητα διαστήματα γ΄) και, έπειτα έβαλα στον Δι τη διατονική του μαρτυρία ώστε να κατέβει σαν απλός διατονικός Βαρύς επί του Ζω.

Αδελφέ μου, νομίζω ότι σφάλλεις εδώ.
Δες την μουσική φράση "των βροτών" είναι καθαρή βαρέως επταφώνου διατονικού.
Έπειτα, συνηθίζεται από λάθος σε πολλά τυπογραφημένα κείμενα να μπαίνει το "λάμδα" του Βου και στον ζω τον διατονικό.
Η πορεία του μέλους είναι βαρέως επταφώνου, πρώτου και βαρέως στον ζω. Άσε το κείμενο ως έχει, σωστά έχει.

Υ.Γ. Να με συγχωρείς αλλά στο δικό σου κείμενο βάζεις εναρμόνια φθορά στον ζω΄ αλλά οι μαρτυρίες σου είναι διατονικές στον ζω΄ αλλά και στον ζω είναι λάθος. Οι σωστές είναι εκείνο το 22 κατω από τον Γα τον διατονικό, και οι δύο ζω (ζω΄, ζω) με ύφεση αυτές θέλουν. Αποδυκνείεις ο ίδιος πόσο εύκολο είναι να γίνει τυπογραφικό λάθος κατά την συγγραφή. (το λάμβα στον κάτω ζω που είπα πριν)

Χαίρε.

 

[Τυπικάρης]

Νά σοῦ πῶ τήν «ἁμαρτία» μου, ἐφ᾿ ὅσον καθυστεροῦσες νά τό ἀναβάσεις, πίστευα ὅτι θά εἶδες τό «παράδοξο» στόν βαρύ καί θά τό ἀνέβαλες καί καλά θά ἔκανες.

απ:
Δεν υπαρχει καποιο παραδοξο σεβαστε μου πατερα το εξηγω πιο πριν

ἀλλά σέ στιχηραρικά δοξαστικά δέν ξέρω ἄν γίνεται

απ:
ανοιξτε πατερα μου το Αναστασιματαριο του Ιωαννου και θα δειτε το ''Μητηρ μεν'' του βαρεως και σε διατονικο εκ του ζω

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Αδελφέ μου, νομίζω ότι σφάλλεις εδώ.
Δες την μουσική φράση "των βροτών" είναι καθαρή βαρέως επταφώνου διατονικού.
Έπειτα, συνηθίζεται από λάθος σε πολλά τυπογραφημένα κείμενα να μπαίνει το "λάμδα" του Βου και στον ζω τον διατονικό.
Η πορεία του μέλους είναι βαρέως επταφώνου, πρώτου και βαρέως στον ζω. Άσε το κείμενο ως έχει, σωστά έχει.

Υ.Γ. Να με συγχωρείς αλλά στο δικό σου κείμενο βάζεις εναρμόνια φθορά στον ζω΄ αλλά οι μαρτυρίες σου είναι διατονικές στον ζω΄ αλλά και στον ζω είναι λάθος. Οι σωστές είναι εκείνο το 22 κατω από τον Γα τον διατονικό, και οι δύο ζω (ζω΄, ζω) με ύφεση αυτές θέλουν. Αποδυκνείεις ο ίδιος πόσο εύκολο είναι να γίνει τυπογραφικό λάθος κατά την συγγραφή. (το λάμβα στον κάτω ζω που είπα πριν)

Χαίρε.

Αν το "λάμδα" στον Ζω συνηθίζεται και είναι "σωστό" τότε δεν υπάρχει λόγος αλλαγής, έχετε δίκιο. Κι εγώ με τις μαρτυρίες χτες αργά το βράδυδεν τα πήγα καλά. Θα το διορθώσω λοιπόν, αλλά θα βάλω στον Ζω την κανονική του μαρτυρία για να μην μπερδευόμαστε.

(Ὁπότε κακῶς διόρθωσες· δέν εἶναι τοῦ ἐκδότη, ἀλλά ἡ βούληση τοῦ συνθέτη.)

Εννούσα ότι αν υπάρχει ανακολουθία και λάθος είναι του εκδότη.

 

[Τυπικάρης]

...ἀλλά σέ στιχηραρικά δοξαστικά δέν ξέρω ἄν γίνεται.

μπορείτε να δείτε πατέρα Μάξιμε στο Αναστασιματάριο το Μήτηρ μεν σε βαρύ στον Γα και αμέσως μετά στον ζω. ευχαριστώ.

 

[dkalpakidis]

μπορείτε να δείτε πατέρα Μάξιμε στο Αναστασιματάριο το Μήτηρ μεν σε βαρύ στον Γα και αμέσως μετά στον ζω. ευχαριστώ.

Αναστασιματάριον του Ιωάννου [μάλλον δική του σύνθεση].
Γιατί το παλαιότερο ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ στην νέα μέθοδο που εκδόθηκε το 1820 έχει μόνο εκ του ΓΑ.

Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να υπάρχει ολόκληρη σειρά από στιχηρά αναστάσιμα σε "πρωτόβαρυ" Πέτρου Λαμπαδαρίου.
Κάτι είχε αναφέρει ο καθηγητής κ. Εμμανουήλ Γιαννόπουλος

 

[dkalpakidis]

Αν το "λάμδα".

λέγετος=λγ

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Ξανανέβηκε διορθωμένο στο πρώτο μήνυμα με τις κατάλληλες υποδείξεις.

ΥΓ. Τυπικάρη καλώς ήρθες κιόλας!

 

[Τυπικάρης]

ΥΓ. Τυπικάρη καλώς ήρθες κιόλας!

Σας ευχαριστώ, καλώς σας βρήκα.

 

[V_Zacharis]

...όλα τα περίμενα, αλλά ότι θα έβλεπα να έχει ο Σακελλαρίδης φράση μπεστενγκιάρ σε κομμάτι του (και ταύτη άξιον γέρας), ομολογουμένως δεν το περίμενα...

Υ.Γ.
Όχι ότι έχω εντρυφήσει και στο έργο του Σακελλαρίδη πάντως...

 

[Τάσος Μπόκος]

Ὁ Σακελλαρίδης παραδόξως ἀρέσκεται στό βαρύ διατονικό· καί τόν χρησιμοποιεῖ σέ ἐναλλαγές πού βλέπουμε στό Σήμερον κρεμᾶται καί στό Ἐξέδυσάν με. Καί ναί μέν π.χ. στό χερουβικό τοῦ πλ. β΄ εἶναι θεμιτό καί ἁρμόζον, ἀλλά σέ στιχηραρικά δοξαστικά δέν ξέρω ἄν γίνεται. Ὑπάρχουν συνθέσεις π.χ. σέ βαρύ διατονικό γιά τό Μή τῆς φθορᾶς ἤ τούς μακαρισμούς τοῦ βαρέος (ἤ ἄλλα), ἀλλά εἶναι μεμονωμένα κομμάτια.

Και ο Φαρλέκας ορισμένες φορές σε δοξαστικά του πλ.β' χρησιμοποιεί γραμμές διατονικού βαρύ.

 

[dimskrekas]

Και ο Φαρλέκας ορισμένες φορές σε δοξαστικά του πλ.β' χρησιμοποιεί γραμμές διατονικού βαρύ.

Πράγματι, και πιθανόν να είναι αγαπητή θέση σε Μικρασιάτες. Τα ίδια και σε γραμμές Νικολάου Γεωργίου ( Πρωτοψάλτου Σμύρνης).

Δ.

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Θα ήθελα να θυμίσω ξανά αυτό το ενδιαφέρον θέμα.

Μετά από 2 χρόνια (!!!) η οπτική μου γι' αυτό το Δοξαστικό έχει αλλάξει άρδην, καθώς έχει αλλάξει και γενικά η οπτική μου και οι γνώσεις μου για τους ήχους.

Εκτός από το μέλος που είναι πολύ ενδιαφέρον με θέσεις πιο εκτεταμένες απ' τις συνηθισμένες και αλλαγές αρκετά απαιτητικές, κυρίως στο Βαρύ, φαίνεται μια προσπάθεια του συνθέτη να φτιάξει ένα μέλος που να ανταποκρίνεται περισσότερο στην νέα μέθοδο-αντίληψη για την οκτωηχία, σε αντίθεση με παλαιότερες συνθέσεις. Αυτό δηλαδή που έλεγε ο π. Μάξιμος, ότι ο πρώτος είναι στην βάση του, στον Πα, στην πραγματικότητα είναι λάθος, δεν είναι στη βάση του, η βάση του "πραγματικού" α΄ (κυρίου) ήχου είναι ο Κε. (Και πιστεύω ότι και η βάση των στιχηραρικών μελών του α΄ πρέπει να είναι στο Σολ-Λα, ψηλά όπως όλοι οι κύριοι ήχοι. Βέβαια, όταν έχεις προσόμοια στους Αίνους, τι Πασαπνοάριο θα πεις και σε τι βάση). Και συνεχίζει το μέλος δομημένο πάνω στους φθόγγους της κλίμακας που δεν αλλάζουν "ταυτότητα", ο Γα είναι πάντα Γα, ο Δι Δι κ.ο.κ. Και συμβατικά ο β΄ ήχος χτίζεται στον Δι, ο γ΄ στον Γα κ.ο.κ.

Δεν ξέρω κατά πόσο η λογική αυτή είναι νεώτερης "κοπής". Ίσως, και όχι λόγω συνήθειας, προτιμώ την λογική του Πέτρου διότι είναι πιο κοντά στην παλιά οπτική. Ειδικά για τον α΄, που είναι από τα λίγα κομμάτια στα οποία διατηρείται στη θέση του και μάλιστα σε άμεση επαφή με τον πλάγιό του. Πάντως το εν λόγω Δοξαστικό του Σακελλαρίδη παραμένει αξιοπρόσεκτο και επειδή το μέλος του είναι δομημένο έτσι όπως είναι και λόγω της ταυτότητας του δημιουργού του.

ΥΓ. Πόσα λάθη έχει το κείμενο, Θεέ μου, και τότε δεν ήξερα τίποτα. Μ' αρέσει που λέω και για "διόρθωση"!

 

[π. Μάξιμος]

Ἐπίσης ἔνα ἀπό τά ἀπολεσθέντα μηνύματα, ἡ —ἐνδιαφέρουσα καί γιά τήν ἱστορία— ἐκτέλεση τῆς σύνθεσης Ἰ. Θ. Σακελλαρίδου ἀπό Ἀντρέα Παντελίδη καί Κωνσταντῖνο Βαγενᾶ.