14. Στίχος Συναξαρίου Ἀποστόλου Φιλίππου

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ζητῶ τήν ἑρμηνευτικήν συνδρομήν τῶν ἐπαϊόντων ἐπί τοῦ τρίτου στίχου τοῦ Συναξαρίου τοῦ Ἀποστόλου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου) καί συγκεκριμένως ἐπί τῆς λέξεως «κἀκκεφαλῆς».


Ἀρθεὶς Φίλιππος ἐκ ποδῶν ἐπὶ ξύλου,

Τὰ τῶν ποδῶν σοι νίπτρα Σῶτερ ἐκτίει.

Ἤρθης κἀκκεφαλῆς δεκάτῃ Φίλιππε τετάρτῃ.


Συναξαριστής - Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου στό ψιλούμενον ἄλφα ἔχει καί ὑπογεγραμμένη, ἤτοι «κᾀκκεφαλῆς»

Τό Μηναῖον τοῦ 1806 ἔχει δύο χωριστές λέξεις, οὕτω: «κᾀκ κεφαλῆς».

Τό Μηναῖον Βαρθολομαίου τό ἔχει «κακκεφαλῆς».


ΥΓ. Σημειωτέον ὅτι στά λειτουργικά κείμενα τοῦ π. Leo τό «ἐκτίει» ὑπάρχει ὡς «ἐκτίνει». Δέν γνωρίζω ἄν ἔτσι τό ἔχει τό Μηναῖον ΦΩΤΟΣ, ἀλλά εἶναι τό ἴδιο. Δέν (συ)ζητῶ ὅμως αὐτό.


 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
κακκεφαλής, αντί κατά κεφαλής σύμφωνα μ' αυτό

ΥΓ. Το ίδιο αναφέρεται και στους στίχους για τον Απόστολο Ανδρέα.
«Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει,
Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους.
Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.»
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
κακκεφαλής, αντί κατά κεφαλής σύμφωνα μ' αυτό

ΥΓ. Το ίδιο αναφέρεται και στους στίχους για τον Απόστολο Ανδρέα.
«Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει,
Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους.
Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.»
Σωστός.
Πᾶμε τώρα γιά τήν ὀρθή γραφή, σύμφωνα μέ ὅσα προϋπέδειξα.
Τό πήρατε ἀπό π. Leo. Πῶς εἶναι στίς 30 καί πῶς στίς 14.
Στό Μηναῖο Ἀ.Δ. καί στίς 30 μέ ψιλή στό ἄλφα.

 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Λοιπόν, γιά νά μήν τό «κουράζουμε» (ἐπειδή δέν βλέπω ἐνδιαφέρον), ὁ Βαρθολομαῖος τό ἔχει ὀρθῶς.
Ὡς μία λέξη γράφεται «κακκεφαλῆς» καί σημαίνει μέ τό κεφάλι πρός τά κάτω.
Σέ δύο λέξεις γράφεται «κὰκ κεφαλῆς», ὅπου παρ᾿ ἐπικοῖς ἡ πρόθεση κατά γίνεται κὰκ, πρό τοῦ κάππα καί τό κὰκ μετά γενικῆς σημαίνει ἐκ τῶν ἄνω πρός τά κάτω.
Παράδειγμα ἔστω καί ὁ ἐπικός τύπος τῆς μετοχῆς τοῦ ρήματος κατάκειμαι· κακκείοντες ἀντί κατακείοντες.

Τό κἀκ κατά κρᾶσιν σημαίνει: καὶ ἐκ· κάτι πού δέν στέκεται στήν προκειμένη περίπτωση. Πολλῷ δέ μᾶλλον δέν στέκεται τό «κᾀκκεφαλῆς» ἤ τό «κᾀκ κεφαλῆς».


 

Λοιπόν, γιά νά μήν τό «κουράζουμε» (ἐπειδή δέν βλέπω ἐνδιαφέρον), ὁ Βαρθολομαῖος τό ἔχει ὀρθῶς.
Ὡς μία λέξη γράφεται «κακκεφαλῆς» καί σημαίνει μέ τό κεφάλι πρός τά κάτω.
Σέ δύο λέξεις γράφεται «κὰκ κεφαλῆς», ὅπου παρ᾿ ἐπικοῖς ἡ πρόθεση κατά γίνεται κὰκ, πρό τοῦ κάππα καί τό κὰκ μετά γενικῆς σημαίνει ἐκ τῶν ἄνω πρός τά κάτω.
Παράδειγμα ἔστω καί ὁ ἐπικός τύπος τῆς μετοχῆς τοῦ ρήματος κατάκειμαι· κακκείοντες ἀντί κατακείοντες.

Τό κἀκ κατά κρᾶσιν σημαίνει: καὶ ἐκ· κάτι πού δέν στέκεται στήν προκειμένη περίπτωση. Πολλῷ δέ μᾶλλον δέν στέκεται τό «κᾀκκεφαλῆς» ἤ τό «κᾀκ κεφαλῆς».



Ορθότατα!
Παρόλο που ο Ι. Σταματάκος (ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ), θεωρεί ορθότερο τον χωρισμό του "κὰκ" από το "κεφαλῆς". Με την σημασία βέβαια όπως την αναφέρει ο π.Μάξιμος.
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Και στο λεξικό των Lidell-Scott η παρακάτω εξήγηση στο λήμμα «κατά»
 

Attachments

  • Κατά.jpg
    79.1 KB · Views: 7

domesticus

Lupus non curat numerum ovium


Σέ δύο λέξεις γράφεται «κὰκ κεφαλῆς», ὅπου παρ᾿ ἐπικοῖς ἡ πρόθεση κατά γίνεται κὰκ, πρό τοῦ κάππα καί τό κὰκ μετά γενικῆς σημαίνει ἐκ τῶν ἄνω πρός τά κάτω.
Παράδειγμα ἔστω καί ὁ ἐπικός τύπος τῆς μετοχῆς τοῦ ρήματος κατάκειμαι· κακκείοντες ἀντί κατακείοντες.


Σχετικὰ μὲ τὸ «κατά» στὴν ἐπικὴ διάλεκτο, ἀπὸ τὸν Ἰ. Πανταζίδη, Λεξικὸν Ὁμηρικόν, ἐν Ἀθήναις 1888, σ. 340.

Πάντα ὑπάρχει ἐνδιαφέρον στὰ θέματά σας, π. Μάξιμε
 

Attachments

  • Pantazidis.jpg
    237.1 KB · Views: 9
Top