14. «[Μυστικῶς/Μυστικὸς] εἶ Θεοτόκε παράδεισος»

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἐρωτήθηκα γιά τίς δύο ἐκδοχές [Μυστικῶς/Μυστικὸς] πού ἀπαντῶνται, καί νά σᾶς πῶ τήν ἀλήθεια δέν τό εἶχα προσέξει, καί μήν σᾶς πῶ ὅτι στό μάτι μου, μοῦ πήγαινε καί μέ τό ὠμέγα.

Στίς περισσότερες ἐκδόσεις συναντᾶται ὡς ἐπίθετο «Μυστικὸς» (ἐπί τοῦ οὐσιαστικοῦ «παράδεισος»), ἀλλά συναντᾶται (ἱστοσελίδα π. Leo καί προφανῶς Μηναῖα Φωτός) καί ὡς ἐπίρρημα «Μυστικῶς» (ἐπί τοῦ ρήματος «εἶ»).

Ἔχω τή γνώμη ὅτι καί τά δύο στέκουν.

Σχετικό θέμα ἐπί τοῦ αὐτοῦ εἱρμοῦ/καταβασίας: «δι’ οὗ νῦν ὑψουμένου»

Ἐπί τοῦ τῆς ζ΄: «πύρ [βρόμιον/βρόμεον]».

Τό «προφυτούργηται» ὅμως ἐδῶ καί στά ἑπόμενα, δέν εὐσταθεῖ ἐπ᾿ οὐδενί γραμματικῶς (δηλ. δέν ὑπάρχει τέτοιος τύπος).

 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τον προσεγγίζουν όμως (και κατά την αρχαιότητά τους) πολύ περισσότερο από μας.
Εἶναι πολύ ἀμφίβολο αὐτό, ὅπως ἔχει τονιστεῖ ἀπό εἰδικούς. Κάτι εἶχε γράψει στά λατινικά ὁ Σκρέκας, μοῦ τό ἔχει διαβεβαιώσει δέ αὐτό ὁ Διονύσιος καί κάπου ὑπάρχει σχετική ἀναφορά καί στό φόρουμ ἐπ᾿ αὐτοῦ.


 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Κων/νος Βαγενάς;84777 said:
Τον προσεγγίζουν όμως (και κατά την αρχαιότητά τους) πολύ περισσότερο από μας.

Όχι απαραίτητα.
Υ.Γ. Πρόλαβε κι απάντησε ο π. Μάξιμος εμπεριστατωμένα
 
Last edited:

Κων/νος Βαγενάς

Κωνσταντίνος
Και στους δύο:

Όχι απαραίτητα, αλλά σε τελική ανάλυση μελατάμε τις πηγές γι' αυτόν τον λόγο. Άλλωστε, στα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων κλασσικών, για μία λέξη που απαντά σε διαφορετικούς τύπους σε διάφορα χφφ., ισχυρός τύπος θεωρείται ο συχνότερος σε συνάρτηση με τον αρχαιότερο (η διαδικασία, βέβαια, είναι πολύ πιο πολύπλοκη). Πάντως σίγουρα δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι εμείς είμαστε πιο κοντά στον ποιητή.
 
Το ποια μορφή έγραψε ο ποιητής δεν το γνωρίζω (πώς θα μπορούσα άλλωστε;) αλλά παραθέτω τα εξής:

Το χφ. Ms. Lesbiacus Leimonos 10 (Χαρτώο Μηναίο Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, του έτους 1419, γραμμένο στο μεγαλύτερο μέρος του από τoν Ιωάννη Χιονόπουλο), το μηναίο Σεπτεμβρίου Πάνου Θεοδοσίου (1808) αλλά και οι εκδόσεις 1843, 1852, 1863 από το τυπογραφείο του Φοίνικος επιστασίᾳ Βαρθολομαίου, έχουν όλες "Μυστικός".
Μόνο στο ειρμολόγιο του Πέτρου Πελοποννησίου (1825) και Ιωάννου πρωτοψάλτου (1903), και δή στο Ειρμολόγιο καταβασιών, συνάντησα "Μυστικῶς"· στο Ειρμολόγιο του Πέτρου Βυζαντίου γράφεται "Μυστικός".
Κοιτάξτε και το συνημμένο (κυρίως την υποσημείωση).

Θεωρώ (προσωπική γνώμη) ότι η αξιοπιστία του γραπτού κειμένου υπερισχύει του μουσικού, καθώς και στο μουσικό κείμενο δε συναντάται αποκλειστικά η μορφή "Μυστικῶς", αλλά και αυτή των μηναίων "Μυστικός". Υποθέτω δηλαδή ότι είναι τυπογραφικό λάθος.
 

Attachments

  • ANTHOLOGIA GRAECA CARMINUM CHRISTIANORUM.jpg
    280.6 KB · Views: 18

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μανουήλ δομέστικος;84787 said:
Το ποια μορφή έγραψε ο ποιητής δεν το γνωρίζω (πώς θα μπορούσα άλλωστε;) αλλά παραθέτω τα εξής:

Το χφ. Ms. Lesbiacus Leimonos 10 (Χαρτώο Μηναίο Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, του έτους 1419, γραμμένο στο μεγαλύτερο μέρος του από τoν Ιωάννη Χιονόπουλο), το μηναίο Σεπτεμβρίου Πάνου Θεοδοσίου (1808) αλλά και οι εκδόσεις 1843, 1852, 1863 από το τυπογραφείο του Φοίνικος επιστασίᾳ Βαρθολομαίου, έχουν όλες "Μυστικός".
Μόνο στο ειρμολόγιο του Πέτρου Πελοποννησίου (1825) και Ιωάννου πρωτοψάλτου (1903), και δή στο Ειρμολόγιο καταβασιών, συνάντησα "Μυστικῶς"· στο Ειρμολόγιο του Πέτρου Βυζαντίου γράφεται "Μυστικός".
Κοιτάξτε και το συνημμένο (κυρίως την υποσημείωση).

Θεωρώ (προσωπική γνώμη) ότι η αξιοπιστία του γραπτού κειμένου υπερισχύει του μουσικού, καθώς και στο μουσικό κείμενο δε συναντάται αποκλειστικά η μορφή "Μυστικῶς", αλλά και αυτή των μηναίων "Μυστικός". Υποθέτω δηλαδή ότι είναι τυπογραφικό λάθος.
Ὄντως ἔτσι εἶναι. Κι ἐγώ ἔγραψα ὅτι ἔτσι περισσότερο συναντᾶται, προσεγγίζοντας τήν ἀποκλειστικότητα συμπληρώνω. Ἡ ἐρώτηση μοῦ ἐτέθη, βλέποντάς το κάποιος στά λειτουργικά κείμενα τοῦ π. Leo. Καί ἐξ αὐτῶν στά μηναῖα Φωτός; Ἄς μᾶς πεῖ κάποιος. Δέν τά ἔχω.
Δέν νομίζω ὅτι εἶναι τυπογραφικό λάθος. Μᾶλλον ἐπηρεασμός ἀπό τό «μυστικῶς εἰκονίζοντες» καί τό «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς» καί τήν δεύτερη ἑρμηνεία, πού «σηκώνει». Γι᾿ αὐτό καί τό μάτι μέ ξεγέλασε ὅπως ἔγραψα. Δέν εἶχα συμπληρώσει τά μουσικά βιβλία ὄντως.
Καί γιά νά ἠρεμήσει ὁ Βαγενᾶς, καί ὁ Σακελλαρίδης Μυστικὸς τό ἔχει.

ΥΓ. Νά συμπληρώσουμε καί τό Εορτοδρόμιον - Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου (Venice 1836) (σ. 82 τοῦ pdf) καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγίου ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ὁ μυστικός καί νοητός Παράδεισος.


 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«Μυστικός» (χφφ. Λειμῶνος 262 εἱρμολόγιο ιβ’ –ιγ’ αἰ. φ. 155r, 10 μηναῖο Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 1419 φφ. 14v, 74v, 107v, 3 μηναῖο Αὐγούστου ιε’ αἰ. φφ. 174r, 207r, 377v, Μάθημα Γερ. Χαλκεοπούλου (ιε’ αἰ. βλ. Γρ. Στάθη Οἱ ἀναγραμματισμοὶ σ. 168), μηναῖα Σεπτεμβρίου 1740 σσ. 15, 72, 110, Αὐγούστου 1795 σσ. 11, 41, Ἀνθολόγιον 1776 σσ. 19, 32, 48, 457, 468, Εἱρμολόγιον Π. Βυζαντίου ἔκδ. 1825 σ. 145, Τυπικὸν Κωνσταντίνου 1838 σ. 5, ΤΜΕ 1888 σσ. 67, 75, 305, 312).


«Μυστικῶς» (χφ. Σίμωνος πέτρας 1 μηναῖο Αὐγούστου ιf’ αἰ. φφ. 154r, 267v, Εἱρμολόγιον Π. Λαμπαδαρίου ἔκδ. 1825 σσ. 122, 278 (καταβασία Χουρμουζίου)).
 
Top