Ἀκολουθία τοῦ νιπτῆρος

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Μετὰ τὴν λειτουργία τῆς Μεγάλης Πέμπτης, «μετὰ τὸ δειπνῆσαι, γίνεται ἡ ἀκολουθία τοῦ νιπτῆρος»



(χφφ. Εὐαγγελιάρια Μ. Λαύρας Α-86 η’ αἰ. φ. 162r, BL 27860 τέλη ι'-ἀρχές ια' αἰ. φ. 59r). Βλ. κατὰ πλάτος βίο ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Συκεώτου (+613) § 167 ἔκδ. A.-J. Festugiere Vie de Théodore de Sykéon Subsidia hagiographica 48 (1970) τ. 2, τυπικὸ ἁγίας Σοφίας ι’ αἰ. ἔκδ. J. Mateos τ. 2 σ. 72, χφφ. Σινὰ ΜΓ 5 τροπολόγιο θ’ αἰ., 284 πραξαπόστολος ι’ αἰ. φ. 74v, 760 τριῴδιο ια’ αἰ. φφ. 35r-37r, Μ. Λαύρας Δ-45 τριῴδιο ια’ αἰ. φ. 299r, τυπικὰ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 235, Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σσ. 225-227, Dmitrievskij τ. 1 σσ. 129-130, 547-549, 879-880, χφ. Σινὰ 52 ψαλτήριο ιγ’ αἰ. φφ. 211r-212v, ΤΑΣ κεφ. μβ’, Εὐχολόγιον τὸ Μέγα, ἐκδ. Ἀστὴρ σσ. 361-367, Τριῴδιον Αποστολικῆς Διακονίας 1960 σσ. 388-389)



«ἐν τῷ νάρθηκι»



(τυπικὸ ἁγίας Σοφίας ι’ αἰ. ἔκδ. J. Mateos τ. 2 σ. 72, χφ. Μ. Λαύρας Γ-67 στιχηράριο τέλη ι’-ἀρχὲς ια’ αἰ. φ. 38r, τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 225, ΤΑΣ κεφ. μβ’).



«Τῇ μέντοι ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ πέμπτῃ ὀφείλει γίνεσθαι παρὰ τῆς τιμιωτάτης καθηγουμένης ὁ νιπτὴρ ἐν τῷ τῆς ἐκκλησίας προνάῳ»



(τυπικὸ Μονῆς Κεχαριτωμένης Κωνσταντινουπόλεως μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1110-1116 ἔκδ. Patrologia Graeca τ. 127 στ. 1096D).



Στὰ ἰδιόμελα ψάλλονται μεσόστιχοι «Ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καὶ καθαρισθήσομαι...», «Καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοί...», «Μὴ ἀποῤῥίψῃς με ἀπὸ τοῦ...» Δόξα, Καὶ νῦν



(τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 225, χφ. Barb. gr. 350, τυπικὸ μονῆς ἁγίου Νικολάου τῶν Κασούλων τοῦ ἔτους 1205 φφ. 58v-59r).





«Μετὰ δὲ τὸ νίψαι πάντας καὶ αὐτὸν τὸν προεστώτα νίψασθαι ὑπὸ πάντων, ἀναγινώσκεται τὸ ἀκόλουθον» β' Εὐαγγέλιον



(χφ. Harley 5787 Εὐαγγελιάριο θ'-ι' αἰ. φ. 119r).



«...νίπτεται καὶ αὐτὸς ὁ ἀρχιερεὺς παρὰ τῶν νιψαμένων»



(χφ. ἁγ. Παντελεήμονος Ἄθῳ 68 πραξαπόστολος ια’ αἰ. (Dmitrievskij τ. 1 σ. 130 ὑποσ.)).





Εἴθε ἵνα μνημονεύωμεν ἀεὶ τοῦ ἱεροῦ νιπτῆρος ἐν τῇ πρὸς ἀλλήλους διακονίᾳ.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Ἡ ἀκολουθία τοῦ νιπτῆρος ἐπισυνάπτεται στὴν λειτουργία τῆς Μ. Πέμπτης μετὰ τὴν ἐκφώνηση «Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἁγιασμὸς ἡμῶν...»

(χφφ. Βατοπαιδίου 1488 στιχηράριο περὶ τὸ ἔτος 1050 φ. 84v, Φλωρεντίας Conv. Soppr. 24 (a.k.a. 2742; Plut. 42) ἐκλογάδιο ια’ αἰ. φ. 97r, τυπικὸ μονῆς ἁγίου Νικολάου τῶν Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 225, χφ. Barb. gr. 350 τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1205 φ. 58v).

Ἡ ὀπισθάμβωνος ἀπολυτικὴ εὐχὴ παραλείπεται. Δὲν λήγει ἡ ἀκολουθία.


Τὸ αὐτὸ γίνεται καὶ στὴν ἐπισύναψη τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ.
 
Top