"...χαῖρε, πῖον ὄρος καὶ τετυρωμένον ἐν Πνεύματι"
- Thread starter Dimitri
- Start date
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Τό πῖον εἶναι τό οὐδέτερο τοῦ ἐπιθέτου ὁ,ἡ πίων, πού σημαίνει: παχύς, λιπαρός.
Ὡς ἐπιθετικός προσδιορισμός, ἐδῶ, τοῦ ὄρους δηλώνει τό δασύ, πυκνό, ἀδιαπέραστο, παρθένο δάσος.
Οἱ θεοφόροι Πατέρες καί ἱεροί ἑρμηνευτές σ᾿ αὐτή τήν μεταφορική εἰκόνα εἶδαν τήν Παρθενία τῆς Θεοτόκου.
Ἡ εἰκόνα προέρχεται ἀπό τήν ᾠδή τοῦ προφήτου Ἀββακούμ, δ΄ ᾠδή τοῦ Ὄρθρου, στίχ. 3 «Ὁ Θεὸς ἀπὸ Θαιμάν ἤξει, καὶ ὁ ἅγιος ἐξ ὄρους κατασκίου δασέος».
Ὑμνολογική ἀποτύπωση στίς δ΄ ᾠδές τῶν Καταβασιῶν, ἰδιαίτερα τῶν Χριστουγέννων.
ᾨδὴ δ'.
Ῥάβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἱεσσαί, καὶ ἄνθος ἐξ αὐτῆς Χριστέ, ἐκ τῆς Παρθένου ἀνεβλάστησας, ἐξ ὄρους ὁ αἰνετός, κατασκίου δασέος· ἦλθες σαρκωθεὶς ἐξ ἀπειράνδρου, ὁ ἄυλος καὶ Θεός. Δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε.Γένους βροτείου, τὴν ἀνάπλασιν πάλαι,
ᾌδων Προφήτης, Ἀββακούμ, προμηνύει,
Ἰδεῖν ἀφράστως, ἀξιωθεὶς τὸν τύπον·
Νέον βρέφος γάρ, ἐξ ὄρους τῆς Παρθένου,
Ἐξῆλθε λαῶν, εἰς ἀνάπλασιν Λόγος.
ᾌδων Προφήτης, Ἀββακούμ, προμηνύει,
Ἰδεῖν ἀφράστως, ἀξιωθεὶς τὸν τύπον·
Νέον βρέφος γάρ, ἐξ ὄρους τῆς Παρθένου,
Ἐξῆλθε λαῶν, εἰς ἀνάπλασιν Λόγος.
Τό τετυρωμένον ὄρος εἶναι ἐπίσης τό πηκτό/σκληρό/ἀδιαπέραστο· ἀπό τό τυρῶ ἤ τυρεύω= πήζω γάλα καί κάνω τυρί.
«Ἐν Πνεύματι»· μέ τή δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔγιναν τά παραπάνω.
Σημ.:
1) Ἀπό τό ἐπίθετο πίων προέρχεται καί ἡ πιότητα. Σέ μιά εὐχή τοῦ Γάμου εὐχόμαστε στό ζευγάρι «ἐν γήρει πίονι καταντῆσαι».
2) Ἀπό τό ῥῆμα τυρεύω ἤ τυρῶ παράγεται καί ἡ λέξη τυρεία, πού εἶναι κανονικός (ἐκ τῶν ἱερῶν κανόνων) καί νομικός ὅρος παραβάσεως, ἐπειδή τό τυρεύω μεταφορικά σημαίνει ταράσσω, ἀνακατώνω, ἀλλά καί μηχανεύομαι δόλιες πράξεις.
Last edited:
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Σήμερα διεπίστωσα ὅτι τό «Χαῖρε, πῖον ὄρος καὶ τετυρωμένον ἐν Πνεύματι» τοῦ α΄ τροπαρίου τῆς δ΄ ᾠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου (Ποίημα Ἰωσήφ τοῦ Ὑμνογράφου) εἶναι εἰλημμένο/παρμένο ἀπό τόν 67 (ξζ΄) Ψαλμό τοῦ Δαυΐδ, στίχος 16: «ὄρος τοῦ Θεοῦ, ὄρος πῖον, ὄρος τετυρωμένον, ὄρος πῖον.»
Ὁ Τρεμπέλας ἑρμηνεύει: «Τό ὄρος τοῦ Θεοῦ, τό ὄρος τῆς Σιών εἶναι παχύ καί εὔφορον, καί ἀφθόνους παρέχει εὐλογίας· εἶναι ὄρος πηκτόν καί ἀσαλεύτως θεμελιωμένον, ὡς ὁ πηγμένος καί στερεοποιημένος τυρός, εἶναι ὄρος παχύ.»
Ὁ ἱερός Ὑμνογράφος εἶδε σ᾿ αὐτόν τόν ψαλμικό στίχο τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί Ἀειπάρθενο Μαρία σέ συνάρτηση μέ τήν περί ὄρους ἑρμηνεία, πού δίδουν οἱ θεοφόροι Πατέρες, ὅπως εἴδαμε.
Τόν ψαλμικό αὐτό στίχο, ἀλλά καί τήν ᾠδή τοῦ προφήτου Ἀββακούμ, χρησιμοποίησε καί ὁ ᾿Ιωσήφ Βρυένιος σ᾿ ἕνα Ἐγκώμιό του γιά τήν Πόλη, λίγα χρόνια πρίν τήν Ἄλωση, τό ὁποῖο βρίσκω ἀρκετά ἐνδιαφέρον:
«῞Οτι ἡ μεγαλούπολις αὕτη καὶ Πόλις πασῶν τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον πόλεων καὶ πολυώνυμος ἐστὶ Πόλις καὶ μεγαλώνυμος· Πόλις γὰρ ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως Θεοῦ, περὶ ἧς δεδοξασμένα λελάληται καὶ ἀξιάκουστα ἤκουσται. Πόλις βασίλισσα αὕτη, τῇ τοῦ κόσμου δεσποίνῃ τῇ Θεοτόκῳ ἐκ πρώτης ἀνατεθεῖσα καταβολῆς. ἑπτάλοφος Πόλις καὶ Βυζαντὶς καὶ Κωνσταντινούπολις καὶ πόλις κρατίστη τοῦ κραταιοῦ καὶ ἁγίου ἡμῶν αὐτοκράτορος. Πόλις τῆς οἰκουμένης τὸ ἄγαλμα, τῆς καλλονῆς ἡ ἑστία, τὸ πρόσκαιρον τῆς τρυφῆς χωρίον, ἡ ξένη θέα πασῶν χαρίτων, τοῦ ἡμετέρου γένους τὸ ἔδαφος, τὸ τῶν ἀγαθῶν πρυτανεῖον, ὁμόροις τὸ θέλγητρον, καὶ ἀλλογενέσιν ἡδύτατον λάλημα· Πόλις ἁγία καὶ μητρόπολις πιστή, νέα τε ῾Ρώμη καὶ νέα ῾Ιερουσαλὴμ ἡ αὐτή· γῆ ἀγαθὴ καὶ καλὴ γῆ ῥέουσα μέλι καὶ γάλα, καὶ πηγὴ παντοδαπῶν ἀγαθῶν· ὄρος τετυρωμένον καὶ πῖον· ὄρος δασὺ καὶ κατάσκιον, ὄρος ἅγιον, ἐν ᾧ ὁ τῶν ὅλων Θεὸς κατοικεῖν ᾑρετίσατο· κοινὴ πατρὶς καὶ μήτηρ καὶ τροφὸς τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.»
Ὁ Τρεμπέλας ἑρμηνεύει: «Τό ὄρος τοῦ Θεοῦ, τό ὄρος τῆς Σιών εἶναι παχύ καί εὔφορον, καί ἀφθόνους παρέχει εὐλογίας· εἶναι ὄρος πηκτόν καί ἀσαλεύτως θεμελιωμένον, ὡς ὁ πηγμένος καί στερεοποιημένος τυρός, εἶναι ὄρος παχύ.»
Ὁ ἱερός Ὑμνογράφος εἶδε σ᾿ αὐτόν τόν ψαλμικό στίχο τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί Ἀειπάρθενο Μαρία σέ συνάρτηση μέ τήν περί ὄρους ἑρμηνεία, πού δίδουν οἱ θεοφόροι Πατέρες, ὅπως εἴδαμε.
Τόν ψαλμικό αὐτό στίχο, ἀλλά καί τήν ᾠδή τοῦ προφήτου Ἀββακούμ, χρησιμοποίησε καί ὁ ᾿Ιωσήφ Βρυένιος σ᾿ ἕνα Ἐγκώμιό του γιά τήν Πόλη, λίγα χρόνια πρίν τήν Ἄλωση, τό ὁποῖο βρίσκω ἀρκετά ἐνδιαφέρον:
«῞Οτι ἡ μεγαλούπολις αὕτη καὶ Πόλις πασῶν τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον πόλεων καὶ πολυώνυμος ἐστὶ Πόλις καὶ μεγαλώνυμος· Πόλις γὰρ ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως Θεοῦ, περὶ ἧς δεδοξασμένα λελάληται καὶ ἀξιάκουστα ἤκουσται. Πόλις βασίλισσα αὕτη, τῇ τοῦ κόσμου δεσποίνῃ τῇ Θεοτόκῳ ἐκ πρώτης ἀνατεθεῖσα καταβολῆς. ἑπτάλοφος Πόλις καὶ Βυζαντὶς καὶ Κωνσταντινούπολις καὶ πόλις κρατίστη τοῦ κραταιοῦ καὶ ἁγίου ἡμῶν αὐτοκράτορος. Πόλις τῆς οἰκουμένης τὸ ἄγαλμα, τῆς καλλονῆς ἡ ἑστία, τὸ πρόσκαιρον τῆς τρυφῆς χωρίον, ἡ ξένη θέα πασῶν χαρίτων, τοῦ ἡμετέρου γένους τὸ ἔδαφος, τὸ τῶν ἀγαθῶν πρυτανεῖον, ὁμόροις τὸ θέλγητρον, καὶ ἀλλογενέσιν ἡδύτατον λάλημα· Πόλις ἁγία καὶ μητρόπολις πιστή, νέα τε ῾Ρώμη καὶ νέα ῾Ιερουσαλὴμ ἡ αὐτή· γῆ ἀγαθὴ καὶ καλὴ γῆ ῥέουσα μέλι καὶ γάλα, καὶ πηγὴ παντοδαπῶν ἀγαθῶν· ὄρος τετυρωμένον καὶ πῖον· ὄρος δασὺ καὶ κατάσκιον, ὄρος ἅγιον, ἐν ᾧ ὁ τῶν ὅλων Θεὸς κατοικεῖν ᾑρετίσατο· κοινὴ πατρὶς καὶ μήτηρ καὶ τροφὸς τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.»
Last edited:
Last edited: