Επειδή γίνεται λόγος για 'αυθεντικότητα', 'γνησιότητα', 'ΠΑΡΑΔΟΣΗ' (με όλα κεφαλαία), και 'σωστές πρακτικές' στη μουσική μας με εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα, παραθέτω τα παρακάτω δύο παραδείγματα προς ανάλυση.
Το πρώτο από την επιλεγόμενη 'παραδοσιακή' ή και 'πατριαρχική' (σωστή) πλευρά
Την δεύτερη από την επιλεγόμενη 'πλανεμένη' και 'αντί-παραδοσιακή' (λανθασμένη) πλευρά
Δεν πρόκειται να συγκρίνουμε εδώ το μέλος και την ερμηνεία από την άριστη χορωδία με τον άριστο ψάλτη, γιατί πάντα, κατά την γνώμη μου, η άριστη χορωδία έχει πλουσιότερη έκφραση και στην ηχογράφηση και από ζωντανά, προπαντός σε κοινωνικό. Ας σταθούμε μόνο στο ισοκράτημα - ούτε έλξεις, ούτε αναλύσεις, ούτε στο ρυθμό, ούτε στην χρονική αγωγή, ούτε στα διαστήματα, ούτε στο 'φρασάρισμα', ούτε στο 'ύφος'.
Συγκρίνοντας τα δύο, το πρώτο αποδεικνύει μια άγνοια του μέλους, μη γνωρίζοντας ακριβώς που αρχίζουν και που τελειώνουν οι μουσικές φράσεις. Μη γνωρίζοντας, π.χ. ποτέ είναι πρώτος, τέταρτος λέγετος, πλάγιος του τέταρτου, άγια κτλ. Αντιθέτως το ίσο υπογραμμίζει μικρό-διφωνίες (Γα-Κε) και περιμένει καθυστερημένα μέχρι το μέλος επιβάλλει την αλλαγή με το ζόρι. Αλλάζει αδικαιολόγητα εκεί που δεν γίνεται αλλαγή του ήχου (η αλλαγή του τετραχόρδου) και παραμένει καθυστερημένο ας έχει αλλάξει η μουσική φράσει και το μέλος δείχνει άλλο φθόγγο.
Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε κάλλιστα να κάναμε το ίσο λιγάκι διαφορετικό από το δεύτερο και ακόμα να ήταν σωστό και καλό. Αλλά το πρώτο είναι τέλειος off σε τόσα σημεία που χρειάζεται σοβαρή διόρθωση. Το μεγαλύτερο 'έγκλημα' του πρώτου είναι να κρατάει ΒΟΥ από το 3:21 μέχρι το 3:42. Πάνω από 20 δευτερόλεπτα σε εντελώς λάθος ισοκράτημα!!! Τέταρτος λέγετος είναι εκεί? Στην πασίγνωστη παπαδικη γραμμή του πλαγίου τετάρτου??? Κύριε Ελέησον! Το μέλος φωνάζει πλάγιος του τετάρτου τόσο και τόσο και τόσο, και μετά επιτέλους (!!!!) στο 'ψο' πέφτη το ίσον στο Νη?? Τι πράματα είναι αυτά?? Αυτά τα ίσα θα δεχόταν ο Ναυπλιώτης και ο Στανίτσας και ο Πρίγγος? Εάν ναι, τότε κάτι ήξερε παραπάνω ο Καράς. Δεν είναι θέμα προσώπων, αλλά μουσικής ορθόπραξίας.
Δεν πέφτη στο ΠΑ το ίσον όπως θα έπρεπε στις καταλήξεις 'ποτήριον', 'κυρίου', και 'επικαλέσομαι'. Αλλά ακόμη χειρότερα, στο "και το" στο 4:04 κάθετε στο Νη το ίσο για να τονίσει την επταφωνία στο επάνω Νη. Και μετά στη μέση της νέας φράσεις στο 4:11 γυρίζει στο Δι έτσι αυθόρμητα. Πολλή αργά φίλοι μου. Η νέα φράση χωρίστηκε χωρίς λόγο αφού απ την αρχή της είχε γυρίσει στο Αγία. Τι μουσική κρίση είναι αυτή?? Ποια γνώση και αίσθηση των ήχων αναδεικνύει και εκφράζει? Επειδή έτσι το ακούσαμε, σώνει και καλά είναι σωστό? Ναι, φίλοι μου, η ΕΛ.ΒΥ.Χ. και εδώ δείχνει την πραγματική επεξεργασία της μουσικής, και όχι απλώς την παπαγγελία και άιντε έτσι στα γρήγορα είμαστε 'παραδοσιακοί', 'γνήσιοι', και σούπα μούπες. Που είναι η θεραπεία της μουσικής που λέτε?
Από το 1:42 - 1:51 έχουμε λέγετο εκεί? Αφού το μέλος ήταν σε πρώτο μια χαρά. Αλλάζει στο λέγετο απλά για να γυρίσει πάλι άμεσος στο πρώτο? Δεν νομίζω. Αφού όλος πρώτος είναι εκεί!! Μόνο αυτό δείχνει!! Αλλάζουμε τα ίσα έτσι για να τα αλλάξουμε? Ετσιθελίστικα και για γούστο? Δεν ακούστηκε καθόλου λέγετος εκεί ας ήταν το ίσο στο Βου. Με μυωπία βλέπετε τις φράσεις? Για να δούμε με τη ακρίβεια και μαεστρία χειρίζεται η ΕΛ.ΒΥ.Χ. όλες τις λεπτομέρειες.
Στο 'Αλληλούια' στο τέλος από το 8:03 μέχρι το 8:10 τι γίνεται εκεί? Έχουμε Τρίτο ήχο? Από που και ως που? Όπως και στο 2:25, στο 3:19, και στο 5:00? Ομορφούλες και αρμονικότατες οι διφωνούλες σας σε όλα τα σημεία. Με αυτό τον τρόπο κάνουμε ισοκράτημα όμως? Κενές θερμίδες συνεχώς? 'Παράδοση' είναι αυτή και αυθεντία?
Όλα αυτά τα βλέπουμε MONO όταν το συγκρίνουμε με το όντως επεξεργασμένο δεύτερο παράδειγμα. Το τελικό μελικό αποτέλεσμα του πρώτου παραδείγματος δίνει μια αίσθηση ότι το ίσον είναι αυθαίρετο, τυχαίο, ξεκάρφωτο, και μακριά από το μέλος. Η δεύτερη μουσική εκφράζει μια μελίκη σιγουριά και το στενό πάντρεμα του ίσο στο μέλος. Το ίσον κατανοεί το μέλος βαθειά και απόλυτα σε κάθε σημείο.
Ολόκληρες σελίδες θα μπορούσαν να γραφτούν περνώντας φράση - φράση αποκαλύπτοντας τις στιγμές αλλαγών με ακρίβεια. Αλλά δεν έχω την τεχνολογία για να δείξω τα σημεία που αναγκαστικά γίνεται αλλαγή στο μέλος.
Υπάρχει επαγγελματίας της ψαλτικής μαθημένος με τον πρώτο τρόπο που το δεύτερο παράδειγμα δεν ανοίγει νέες και πιο σωστές αντιλήψεις του μέλους και κατά συνέπεια του ισοκρατήματος? Υπάρχει αμφιβολία ποια πρακτική είναι πιό ορθη και σωστή και πιο αποτέλεσμα είναι καλύτερο?
Ti τεράστια διάφορα κάνει το σωστό ίσον για να ακουστεί σωστά η κάθε φράση και ο κάθε ήχος.
Το πρώτο παράδειγμα παράφωνο δεν είναι, κακόφωνο δεν είναι. Ούτε 'πλανεμένο', ούτε 'αιρετικό', ούτε 'αντί-παραδοσιακό' είναι. Οι μεγάλες κρίσεις και οι μεγάλες καταδίκες και τα μεγάλα λόγια είναι για άλλους πιο μεγάλους που έχουν επικές αφηγήσεις στο νου και στη φαντασία. Αρκετά λάθος και φτηνό πάντως είναι. Και έχει απελπιστική ανάγκη σοβαρών διορθώσεων. Χωρίς αμφιβολία.
. . .
Το πρώτο από την επιλεγόμενη 'παραδοσιακή' ή και 'πατριαρχική' (σωστή) πλευρά
Την δεύτερη από την επιλεγόμενη 'πλανεμένη' και 'αντί-παραδοσιακή' (λανθασμένη) πλευρά
Δεν πρόκειται να συγκρίνουμε εδώ το μέλος και την ερμηνεία από την άριστη χορωδία με τον άριστο ψάλτη, γιατί πάντα, κατά την γνώμη μου, η άριστη χορωδία έχει πλουσιότερη έκφραση και στην ηχογράφηση και από ζωντανά, προπαντός σε κοινωνικό. Ας σταθούμε μόνο στο ισοκράτημα - ούτε έλξεις, ούτε αναλύσεις, ούτε στο ρυθμό, ούτε στην χρονική αγωγή, ούτε στα διαστήματα, ούτε στο 'φρασάρισμα', ούτε στο 'ύφος'.
Συγκρίνοντας τα δύο, το πρώτο αποδεικνύει μια άγνοια του μέλους, μη γνωρίζοντας ακριβώς που αρχίζουν και που τελειώνουν οι μουσικές φράσεις. Μη γνωρίζοντας, π.χ. ποτέ είναι πρώτος, τέταρτος λέγετος, πλάγιος του τέταρτου, άγια κτλ. Αντιθέτως το ίσο υπογραμμίζει μικρό-διφωνίες (Γα-Κε) και περιμένει καθυστερημένα μέχρι το μέλος επιβάλλει την αλλαγή με το ζόρι. Αλλάζει αδικαιολόγητα εκεί που δεν γίνεται αλλαγή του ήχου (η αλλαγή του τετραχόρδου) και παραμένει καθυστερημένο ας έχει αλλάξει η μουσική φράσει και το μέλος δείχνει άλλο φθόγγο.
Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε κάλλιστα να κάναμε το ίσο λιγάκι διαφορετικό από το δεύτερο και ακόμα να ήταν σωστό και καλό. Αλλά το πρώτο είναι τέλειος off σε τόσα σημεία που χρειάζεται σοβαρή διόρθωση. Το μεγαλύτερο 'έγκλημα' του πρώτου είναι να κρατάει ΒΟΥ από το 3:21 μέχρι το 3:42. Πάνω από 20 δευτερόλεπτα σε εντελώς λάθος ισοκράτημα!!! Τέταρτος λέγετος είναι εκεί? Στην πασίγνωστη παπαδικη γραμμή του πλαγίου τετάρτου??? Κύριε Ελέησον! Το μέλος φωνάζει πλάγιος του τετάρτου τόσο και τόσο και τόσο, και μετά επιτέλους (!!!!) στο 'ψο' πέφτη το ίσον στο Νη?? Τι πράματα είναι αυτά?? Αυτά τα ίσα θα δεχόταν ο Ναυπλιώτης και ο Στανίτσας και ο Πρίγγος? Εάν ναι, τότε κάτι ήξερε παραπάνω ο Καράς. Δεν είναι θέμα προσώπων, αλλά μουσικής ορθόπραξίας.
Δεν πέφτη στο ΠΑ το ίσον όπως θα έπρεπε στις καταλήξεις 'ποτήριον', 'κυρίου', και 'επικαλέσομαι'. Αλλά ακόμη χειρότερα, στο "και το" στο 4:04 κάθετε στο Νη το ίσο για να τονίσει την επταφωνία στο επάνω Νη. Και μετά στη μέση της νέας φράσεις στο 4:11 γυρίζει στο Δι έτσι αυθόρμητα. Πολλή αργά φίλοι μου. Η νέα φράση χωρίστηκε χωρίς λόγο αφού απ την αρχή της είχε γυρίσει στο Αγία. Τι μουσική κρίση είναι αυτή?? Ποια γνώση και αίσθηση των ήχων αναδεικνύει και εκφράζει? Επειδή έτσι το ακούσαμε, σώνει και καλά είναι σωστό? Ναι, φίλοι μου, η ΕΛ.ΒΥ.Χ. και εδώ δείχνει την πραγματική επεξεργασία της μουσικής, και όχι απλώς την παπαγγελία και άιντε έτσι στα γρήγορα είμαστε 'παραδοσιακοί', 'γνήσιοι', και σούπα μούπες. Που είναι η θεραπεία της μουσικής που λέτε?
Από το 1:42 - 1:51 έχουμε λέγετο εκεί? Αφού το μέλος ήταν σε πρώτο μια χαρά. Αλλάζει στο λέγετο απλά για να γυρίσει πάλι άμεσος στο πρώτο? Δεν νομίζω. Αφού όλος πρώτος είναι εκεί!! Μόνο αυτό δείχνει!! Αλλάζουμε τα ίσα έτσι για να τα αλλάξουμε? Ετσιθελίστικα και για γούστο? Δεν ακούστηκε καθόλου λέγετος εκεί ας ήταν το ίσο στο Βου. Με μυωπία βλέπετε τις φράσεις? Για να δούμε με τη ακρίβεια και μαεστρία χειρίζεται η ΕΛ.ΒΥ.Χ. όλες τις λεπτομέρειες.
Στο 'Αλληλούια' στο τέλος από το 8:03 μέχρι το 8:10 τι γίνεται εκεί? Έχουμε Τρίτο ήχο? Από που και ως που? Όπως και στο 2:25, στο 3:19, και στο 5:00? Ομορφούλες και αρμονικότατες οι διφωνούλες σας σε όλα τα σημεία. Με αυτό τον τρόπο κάνουμε ισοκράτημα όμως? Κενές θερμίδες συνεχώς? 'Παράδοση' είναι αυτή και αυθεντία?
Όλα αυτά τα βλέπουμε MONO όταν το συγκρίνουμε με το όντως επεξεργασμένο δεύτερο παράδειγμα. Το τελικό μελικό αποτέλεσμα του πρώτου παραδείγματος δίνει μια αίσθηση ότι το ίσον είναι αυθαίρετο, τυχαίο, ξεκάρφωτο, και μακριά από το μέλος. Η δεύτερη μουσική εκφράζει μια μελίκη σιγουριά και το στενό πάντρεμα του ίσο στο μέλος. Το ίσον κατανοεί το μέλος βαθειά και απόλυτα σε κάθε σημείο.
Ολόκληρες σελίδες θα μπορούσαν να γραφτούν περνώντας φράση - φράση αποκαλύπτοντας τις στιγμές αλλαγών με ακρίβεια. Αλλά δεν έχω την τεχνολογία για να δείξω τα σημεία που αναγκαστικά γίνεται αλλαγή στο μέλος.
Υπάρχει επαγγελματίας της ψαλτικής μαθημένος με τον πρώτο τρόπο που το δεύτερο παράδειγμα δεν ανοίγει νέες και πιο σωστές αντιλήψεις του μέλους και κατά συνέπεια του ισοκρατήματος? Υπάρχει αμφιβολία ποια πρακτική είναι πιό ορθη και σωστή και πιο αποτέλεσμα είναι καλύτερο?
Ti τεράστια διάφορα κάνει το σωστό ίσον για να ακουστεί σωστά η κάθε φράση και ο κάθε ήχος.
Το πρώτο παράδειγμα παράφωνο δεν είναι, κακόφωνο δεν είναι. Ούτε 'πλανεμένο', ούτε 'αιρετικό', ούτε 'αντί-παραδοσιακό' είναι. Οι μεγάλες κρίσεις και οι μεγάλες καταδίκες και τα μεγάλα λόγια είναι για άλλους πιο μεγάλους που έχουν επικές αφηγήσεις στο νου και στη φαντασία. Αρκετά λάθος και φτηνό πάντως είναι. Και έχει απελπιστική ανάγκη σοβαρών διορθώσεων. Χωρίς αμφιβολία.
. . .
