Συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Αγγελίδη από την Πειραϊκή Εκκλησία.

[Nikos L.]

Αν τα παρακάτω δεν ισχύουν,τότες μην ανησυχείτε για τα παραπάνω μέχρι εκεί όπου σταματήσατε...

δεν τα είδα.....
σταμάτησα εκεί που είπα....
ό,τι κ να γράφει... σωστό ή λάθος, δε με ενδιαφέρει καν να το δώ....
καληνύχτα...

 

[nikosthe]

Ήθελα να διαβάσω όλο το μηνυμά σας, αλλά δυστυχώς σταμάτησα εδώ...

Δεν μου προκαλεί έκπληξη, σε κάθε μήνυμά μου σταματάτε εκεί που θέλετε, οπότε είτε το διαβάσετε όλο είτε όχι, δεν έχει σημασία...

 

[alexchrys]

Χριστός Ανέστη!
Μερικές παρατηρήσεις, αν μου επιτρέπετε:

1) Δεν διάβασα/άκουσα κανονικά τη συνέντευξη, αλλά με μια (πολύ) γρήγορη ματιά που έριξα, να σταθώ σε κάτι σημαντικό που είπε ο κ. Αγγελίδης - αν το μεταφέρω σωστά - ότι με την έρευνα κλπ των Καρά-Αγγελόπουλου κλπ εμπλουτίστηκε το ρεπερτόριο των Βυζαντινών χορωδιών - νομίζω ότι ειδικά λέει ότι παλιότερα πχ όλες οι Χριστουγεννιάτικες συναυλίες βυζαντινής είχαν... ακριβώς τα ίδια κομμάτια! Θεωρώ ότι αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο που έχει προσφέρει η λεγόμενη και "γνωστή σχολή". Πολύ όμορφα κείμενα από τα βάθη των χρόνων, εκτελεσμένα για πρώτη φορά χορωδιακά. Ανεξάρτητα από τις υφολογικές διαφωνίες στην εκτέλεση, εκτιμά κανείς ακόμα περισσότερο τους παλαιούς συνθέτες και φυσικά τον εκπληκτικό πλούτο της μουσικής μας.

2) Εξακολουθώ να μην θέλω να πάρω μέρος σε αντιπαράθεση, αλλά θα πω κάτι που σκέφτομαι καιρό τώρα: νομίζω ότι με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα θέματα της "γνωστής σχολής" από τους αντιδρώντες και "αντιφρονούντες" με αυτήν, το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η προσθήκη και άλλων στο πλευρό της "γνωστής σχολής", ειδικά αυτών που θέλουν μια "ουδετερότητα".
Και κάτι ακόμα, όσο αστείο και αν φαίνεται: άνθρωποι οι οποίοι βάζουν τα μουσικά/μουσικολογικά σε τελείως δεύτερη μοίρα μπροστά στο αγαθό της συμψαλμωδίας (και σε άλλα... πνευματικά) έστω και υπό αντικρουόμενα ύφη, φοβάμαι ότι δυσανασχετούν πολύ με τις επιθέσεις αυτές και μοιραία οι φαινόμενοι ως αμυνόμενοι κερδίζουν συμπάθειες. Συνεπώς, ο στόχος για τον οποίο γίνεται ο τσακωμός (αν είναι το να παύσει ο κόσμος να ακολουθεί τη λαθεμένη πορεία της "γνωστής σχολής"), προφανώς ΔΕΝ επιτυγχάνεται.
Προσωπικά πείθομαι όλο και περισσότερο, πάντως, ότι ο στόχος σε αυτές τις συζητήσεις, όπως έχω ξαναπεί, παύει από κάποιο σημείο και μετά να είναι η ΑΛΗΘΕΙΑ και η ΠΑΡΑΔΟΣΗ και καταλήγει να είναι ο εκμηδενισμός του αντιπάλου (εκατέρωθεν).

3) Είμαι τελείως μα τελείως σίγουρος ότι οι μεγάλοι/αυθεντίες που υποστηρίζονται εκατέρωθεν (Καράς-Αγγελόπουλος-Αγγελίδης κλπ έναντι Στανίτσα-Πρίγγου-Ναυπλιώτη-Καραμάνη κλπ), δεν θα ήταν καθόλου χαρούμενοι με τον τρόπο και το επίπεδο επιχειρηματολογίας που χρησιμοποιείται για να υποστηριχθεί το ψάλσιμό τους και η διδασκαλία τους.

4) Και κάτι ακόμα για τον "Τρόπο", μιας που το θέμα αφορά τον κ. Αγγελίδη. Νομίζω ότι είναι μια χορωδία που κάνει μια αξιόλογη πραγματικά προσπάθεια. Έχει σαφώς μειωμένες εκτελεστικές υπερβολές σε σχέση με χορωδίες του ίδιου ύφους - επίσης έχει μικρή μέχρι τώρα διάρκεια ζωής, ώστε να μπορεί να κριθεί πολύ αυστηρά. Έχει και κάποιες πραγματικά πολύ καλές φωνές.
Νομίζω ότι χρόνο με το χρόνο βελτιώνεται. Μου αρέσει ο τρόπος που εκτελούν αργά μαθήματα, αλλά όπως αρκετές χορωδίες αυτού του ύφους είναι κάπως υπερβολική σε ειρμολογικά κλπ σύντομα.
Γενικά δεν έχει κάτι το φοβερά "ενοχλητικό" για το (δικό μου) αυτί, κάτι που να πω "δεν αντέχω με τίποτα να ακούω Τρόπο". Βέβαια έχει πολύ δρόμο για να αγγίξει το τέλειο, που κατ'εμέ είναι το παρακάτω, το οποίο και προτιμώ :



Ευχαριστώ για την υπομονή και τον κόπο να το διαβάσετε

 

[Θεόδωρος Αιτωλός]

'Ολα αυτά είναι δικές σου ερμηνείες και επεκτάσεις και δεν έχουν καμία σχέση μ' αυτά που εννοώ εγώ.
Οπότε
Γειά σου.

Θα παρακαλέσω τον φίλο του Ψαλτολογίου να δημοσιεύση παραθέτοντας εδώ
το προσωπικό μήνυμα που έστειλε και την απάντησή μου ,με αφορμή την παραπάνω παράθεσή μου

 

[Θεόδωρος Αιτωλός]

Είναι θέμα διαφορετικής αντίληψης πιστεύω κύριε Θεόδωρε. Το δικό μου μυαλό στο συγκεκριμένο μήνυμα του κυρίου καθηγητή δεν μπόρεσε να το ερμηνεύσει με το δικό σας τρόπο αλλά με εντελώς διαφορετικό, παρότι πέρα από το Ψαλτολόγιον δεν είχα ποτέ καμία προσωπική επαφή όπως εσείς με τον κ. Αρβανίτη. Αυτό που πιστεύω και το έχω ξαναγράψει είναι ότι οι σύγχρονες τουλάχιστον ψαλτικές διαφωνίες, στην πραγματικότητα δεν είναι ψαλτικές, με τίποτα μα με τίποτα ψαλτικές, αλλά οφείλονται στις ανθρώπινες αδυναμίες. Και να μην υπήρχε η ψαλτική θα είχαμε δημιουργήσει κάτι άλλο στο οποίο θα διαφωνούσαμε μεταξύ μας. Και αυτό αφορά όλους μας, όλους τους ανθρώπους, είτε το γράψουμε με πρώτο είτε με τρίτο πληθυντικό είτε όπως αλλιώς.
Προσωπικά δε θα μου έκανε εντύπωση στη θέση των κουστουμαρισμένων κυρίων του παρακάτω βίντεο να έβλεπα ψάλτες από τους πιο γνωστούς μέχρι τους πιο αγνώστους και τον εαυτό μου άλλοτε να ανήκει στη μία πλευρά των επιτιθέμενων άλλοτε στους αμυνόμενους.

​

Αυτό που για μένα έγραψε ο κύριος Αρβανίτης ή τουλάχιστον αυτό που κατάλαβα εγώ πως έγραψε είναι να προσπαθούμε όσο γίνεται σαν άνθρωποι να μειώνουμε τις μεταξύ μας διαφωνίες που δεν μας πάνε μπροστά. Αφορά όλου μας ανεξαιρέτως, εκφράζει ένα παράπονο και μια στεναχώρια που είμαι σίγουρος πως και εσείς κάποιες στιγμές έχετε νιώσει ακριβώς το ίδιο και καμία σχέση με την εξήγηση που εσείς δώσατε.
Το ίδιο διαφορετικά κατανόησα τη συνέντευξη του κ. Αγγελίδη σε σχέση με εσάς και όλα αυτά που γράφετε περί τελείων και αλάνθαστων μουσικών και όλα τα σχετικά.
Να είστε καλά.

Εχουμε ανταλλάξει παλιότερα προσωπικά μηνύματα.

Τιμώ την εργασία σου. Λυπάμαι που η προσπάθειά σου δεν μπορεί να συνεχισθεί.

Δεν με τιμά το βιντεάκι σου.

Δεν έχεις μελετήσει την παράθεσή μου όπως και οι υπόλοιποι συντασσόμενοι με σένα.

Απαντάς για λογαριασμό του Λαοσυνάκτη και αυτός σου βάζει thanks
την στιγμή που σε μένα , για λόγους που ο ίδιος γνωρίζει,και γνωρίζω, δεν μου απάντησε.

Δεν Δυναμιτίζω άλλο.

Επειδή γνωρίζω να ερμηνεύω στάσεις και θέσεις δεν συνεχίζω.

Μένω μόνον οτι με την ελπίδα οτι τα γραπτά μένουν στο Ψαλτολόγιον.

 

[Nikos L.]

είτε το διαβάσετε όλο είτε όχι, δεν έχει σημασία...

το καταλάβατε;;
οκ.

γιατί μέχρι τώρα από όλα τα μηνύματα του Ψ, είχα την εντύπωση πως ο καθένας παρέπεμπε αυτό που του έκανε εντύπωση (θετική ή αρνητική)....
τώρα, βέβαια, μόνο εγώ το εφαρμόζω, μάλλον..............................................................

 

[dimskrekas]

Εχω την αίσθηση ότι ο συνεντευξιαζόμενος παρακολουθεί το ψαλτολόγιον...μάλλον επισταμένως.

 

[Θεόδωρος Αιτωλός]

Θα παρακαλέσω τον φίλο του Ψαλτολογίου να δημοσιεύση παραθέτοντας εδώ
το προσωπικό μήνυμα που έστειλε και την απάντησή μου ,με αφορμή την παραπάνω παράθεσή μου

Ξαναγράφω

Παρακαλώ τους φίλους που μου έστειλαν προσωπικά μηνύματα για την επίμαχο παράθεσή μου
να τα δημοσιεύσουν εδώ

Ευχαριστώ

 

[greek487]

Χριστός Ανέστη!
Μερικές παρατηρήσεις, αν μου επιτρέπετε:

1) Δεν διάβασα/άκουσα κανονικά τη συνέντευξη, αλλά με μια (πολύ) γρήγορη ματιά που έριξα, να σταθώ σε κάτι σημαντικό που είπε ο κ. Αγγελίδης - αν το μεταφέρω σωστά - ότι με την έρευνα κλπ των Καρά-Αγγελόπουλου κλπ εμπλουτίστηκε το ρεπερτόριο των Βυζαντινών χορωδιών - νομίζω ότι ειδικά λέει ότι παλιότερα πχ όλες οι Χριστουγεννιάτικες συναυλίες βυζαντινής είχαν... ακριβώς τα ίδια κομμάτια! Θεωρώ ότι αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο που έχει προσφέρει η λεγόμενη και "γνωστή σχολή". Πολύ όμορφα κείμενα από τα βάθη των χρόνων, εκτελεσμένα για πρώτη φορά χορωδιακά. Ανεξάρτητα από τις υφολογικές διαφωνίες στην εκτέλεση, εκτιμά κανείς ακόμα περισσότερο τους παλαιούς συνθέτες και φυσικά τον εκπληκτικό πλούτο της μουσικής μας.

2) Εξακολουθώ να μην θέλω να πάρω μέρος σε αντιπαράθεση, αλλά θα πω κάτι που σκέφτομαι καιρό τώρα: νομίζω ότι με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα θέματα της "γνωστής σχολής" από τους αντιδρώντες και "αντιφρονούντες" με αυτήν, το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η προσθήκη και άλλων στο πλευρό της "γνωστής σχολής", ειδικά αυτών που θέλουν μια "ουδετερότητα".
Και κάτι ακόμα, όσο αστείο και αν φαίνεται: άνθρωποι οι οποίοι βάζουν τα μουσικά/μουσικολογικά σε τελείως δεύτερη μοίρα μπροστά στο αγαθό της συμψαλμωδίας (και σε άλλα... πνευματικά) έστω και υπό αντικρουόμενα ύφη, φοβάμαι ότι δυσανασχετούν πολύ με τις επιθέσεις αυτές και μοιραία οι φαινόμενοι ως αμυνόμενοι κερδίζουν συμπάθειες. Συνεπώς, ο στόχος για τον οποίο γίνεται ο τσακωμός (αν είναι το να παύσει ο κόσμος να ακολουθεί τη λαθεμένη πορεία της "γνωστής σχολής"), προφανώς ΔΕΝ επιτυγχάνεται.
Προσωπικά πείθομαι όλο και περισσότερο, πάντως, ότι ο στόχος σε αυτές τις συζητήσεις, όπως έχω ξαναπεί, παύει από κάποιο σημείο και μετά να είναι η ΑΛΗΘΕΙΑ και η ΠΑΡΑΔΟΣΗ και καταλήγει να είναι ο εκμηδενισμός του αντιπάλου (εκατέρωθεν).

3) Είμαι τελείως μα τελείως σίγουρος ότι οι μεγάλοι/αυθεντίες που υποστηρίζονται εκατέρωθεν (Καράς-Αγγελόπουλος-Αγγελίδης κλπ έναντι Στανίτσα-Πρίγγου-Ναυπλιώτη-Καραμάνη κλπ), δεν θα ήταν καθόλου χαρούμενοι με τον τρόπο και το επίπεδο επιχειρηματολογίας που χρησιμοποιείται για να υποστηριχθεί το ψάλσιμό τους και η διδασκαλία τους.

4) Και κάτι ακόμα για τον "Τρόπο", μιας που το θέμα αφορά τον κ. Αγγελίδη. Νομίζω ότι είναι μια χορωδία που κάνει μια αξιόλογη πραγματικά προσπάθεια. Έχει σαφώς μειωμένες εκτελεστικές υπερβολές σε σχέση με χορωδίες του ίδιου ύφους - επίσης έχει μικρή μέχρι τώρα διάρκεια ζωής, ώστε να μπορεί να κριθεί πολύ αυστηρά. Έχει και κάποιες πραγματικά πολύ καλές φωνές.
Νομίζω ότι χρόνο με το χρόνο βελτιώνεται. Μου αρέσει ο τρόπος που εκτελούν αργά μαθήματα, αλλά όπως αρκετές χορωδίες αυτού του ύφους είναι κάπως υπερβολική σε ειρμολογικά κλπ σύντομα.
Γενικά δεν έχει κάτι το φοβερά "ενοχλητικό" για το (δικό μου) αυτί, κάτι που να πω "δεν αντέχω με τίποτα να ακούω Τρόπο". Βέβαια έχει πολύ δρόμο για να αγγίξει το τέλειο, που κατ'εμέ είναι το παρακάτω, το οποίο και προτιμώ :



Ευχαριστώ για την υπομονή και τον κόπο να το διαβάσετε

Χαίρομαι να σας διαβάζω. Θεωρώ τα λόγια σας ωφέλιμα στην κοινότητα μας και εύχομαι να γράφετε ταχτικά.

Πάντα γεια,
Τάσος

Υ.Γ.

Εχω την αίσθηση ότι ο συνεντευξιαζόμενος παρακολουθεί το ψαλτολόγιον...μάλλον επισταμένως.

Καταλαβαίνω τον λόγο για την καχύποπτη εικασία και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάστηκε, αλλά και να μην ξέρει κανείς εάν είναι αλήθεια ή όχι (τόσο πολλή ενδιαφέρονται μερικοί), προσωπικά πιστεύω ότι ένα δημόσιο πρόσωπο που επιτελεί σπουδαίο έργο καλό θα έκανε να άκουγε και τις σχετικές γνώμες άλλων ανθρώπων.

 

[ybulbu]

Ας μη πω το όνομα του πρωτοψάλτη, αλλά όταν του ζήτησαν σε κάποια στιγμή σε μια ηχογράφηση, η οποία υπάρχει με το συνεχόμενο ΔΙ ισοκράτημα στο δεύτερο ήχο. Έτσι το λέω γιατί αξίζει το τι θα μας πει ακριβώς.[...] Στο ΔΙ λοιπόν του δευτέρου ήχου του λένε. Δάσκαλε, να κάνουμε ΔΙ. Γιατί του είχαν σημειώσει αλλαγές και τις έκανε βέβαια κι αυτός. Έτσι άλλαζε ΔΙ ΒΟΥ. Του λένε κάποια στιγμή. Δάσκαλε, να δοκιμάσουμε το ΔΙ; Και λέει το εξής συνταρακτικό: Μπράβο ρε παιδί μου. Το ακούει με το ΔΙ λοιπόν και λέει: μου θυμίσατε έτσι παιδί όταν ήμουνα στο Πατριαρχείο! Εγώ εκείνη την ώρα λοιπόν δεν ήμουν εκεί, αλλά θα τον ρώταγα. Θα του’λεγα βρε παιδί μου. Ωραία. Αφού βλέπεις λοιπόν ότι παιδί στο Πατριαρχείο έκανες αυτό, γιατί άλλαξες μετά; Και θα το συζητούσαμε βέβαια μουσικά έτσι; Με αυτό που λέγαμε τι ισοκράτημα θα μπορούσε να κρατήσει. Αυτό σαν παράδειγμα.
Αυτές ήταν οι εμπειρίες στην Κωνσταντινούπολη για να μη πούμε βέβαια και για άλλους ψάλτες που υπήρχαν στην εποχή εκείνη.

Τώρα που καταλάγιασαν τα πνεύματα και μπορούμε να κουβεντιάσουμε σε ηπιότερους τόνους, ήθελα να ρωτήσω λεπτομέρειες για αυτή την πληροφορία, η οποία πιστεύω πως είναι αξιόλογη στους ερευνητές και θιασώτες της πατριαρχικής παραδόσεως. Καταλαβαίνω, βέβαια, πως ο κ. Αγγελίδης θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του εν λόγω ψάλτη, ενδεχομένως για να μην τον εκθέσει που άλλαξε πρακτική (αν και δεν πιστεύω πως είναι κάτι απαραίτητα αρνητικό, και ο Στανίτσας άλλωστε εμπλούτισε το ισοκράτημα εκτός Πατριαρχείου λόγω των καλλιτεχνικών του ανησυχιών), όμως καλό θα ήταν να κατατεθεί πλήρης η μαρτυρία ώστε να αξιολογηθεί σωστά, βάσει της διαδρομής και της προσωπικότητας του ψάλτη και βάσει της συγκεκριμένης μελωδικής γραμμής. Δηλαδή, ποιος ήταν ο εν λόγω ψάλτης και σε ποιες θέσεις, σε ποιο μάθημα το ισοκράτημα στο Δι του θύμισε το Πατριαρχείο; Αν μπορεί κάποιος, ας του μεταφέρει την ερώτηση.

 

[Ηλίας Παπαδόπουλος]

Τώρα που καταλάγιασαν τα πνεύματα και μπορούμε να κουβεντιάσουμε σε ηπιότερους τόνους, ήθελα να ρωτήσω λεπτομέρειες για αυτή την πληροφορία, η οποία πιστεύω πως είναι αξιόλογη στους ερευνητές και θιασώτες της πατριαρχικής παραδόσεως. Καταλαβαίνω, βέβαια, πως ο κ. Αγγελίδης θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του εν λόγω ψάλτη, ενδεχομένως για να μην τον εκθέσει που άλλαξε πρακτική (αν και δεν πιστεύω πως είναι κάτι απαραίτητα αρνητικό, και ο Στανίτσας άλλωστε εμπλούτισε το ισοκράτημα εκτός Πατριαρχείου λόγω των καλλιτεχνικών του ανησυχιών), όμως καλό θα ήταν να κατατεθεί πλήρης η μαρτυρία ώστε να αξιολογηθεί σωστά, βάσει της διαδρομής και της προσωπικότητας του ψάλτη και βάσει της συγκεκριμένης μελωδικής γραμμής. Δηλαδή, ποιος ήταν ο εν λόγω ψάλτης και σε ποιες θέσεις, σε ποιο μάθημα το ισοκράτημα στο Δι του θύμισε το Πατριαρχείο; Αν μπορεί κάποιος, ας του μεταφέρει την ερώτηση.

Ίσως και ο κ. Χατζηγιακουμής είναι αυτήκοος μάρτυρας της εν εν λόγω μαρτυρίας.

 

[Sotres]

Τώρα που καταλάγιασαν τα πνεύματα και μπορούμε να κουβεντιάσουμε σε ηπιότερους τόνους, ήθελα να ρωτήσω λεπτομέρειες για αυτή την πληροφορία, η οποία πιστεύω πως είναι αξιόλογη στους ερευνητές και θιασώτες της πατριαρχικής παραδόσεως. Καταλαβαίνω, βέβαια, πως ο κ. Αγγελίδης θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του εν λόγω ψάλτη, ενδεχομένως για να μην τον εκθέσει που άλλαξε πρακτική (αν και δεν πιστεύω πως είναι κάτι απαραίτητα αρνητικό, και ο Στανίτσας άλλωστε εμπλούτισε το ισοκράτημα εκτός Πατριαρχείου λόγω των καλλιτεχνικών του ανησυχιών), όμως καλό θα ήταν να κατατεθεί πλήρης η μαρτυρία ώστε να αξιολογηθεί σωστά, βάσει της διαδρομής και της προσωπικότητας του ψάλτη και βάσει της συγκεκριμένης μελωδικής γραμμής. Δηλαδή, ποιος ήταν ο εν λόγω ψάλτης και σε ποιες θέσεις, σε ποιο μάθημα το ισοκράτημα στο Δι του θύμισε το Πατριαρχείο; Αν μπορεί κάποιος, ας του μεταφέρει την ερώτηση.

Μελετώντας ιστορικά και μορφολογικά στοιχεία περί του ισοκρατήματος (υπάρχει σχετικό άρθρο στο Ψ. από το 2007 και συντόμως πρώτα ο Θεός θα εκδοθεί και βιβλίο σχετικά με το ισοκράτημα και τη λειτουργία του σε όλα τα είδη της βυζαντινής μελοποιίας) γνώρισα προσωπικότητες από το χώρο της ψαλτικής μας τέχνης που μου ανέφεραν την πληροφορία αυτή. Ο Χατζημάρκος για παράδειγμα μου ανέφερε το 1999, όταν το επισκέφθηκα για συνέντευξη και να του δώσω το σχετικό ερωτηματολόγιο, ότι ο Πρίγγος του είχε αναφέρει ότι το ίσον δεν αλλάζει και ας καταλήγει το ισοκράτημα στο Βου. Επίσης, την ίδια χρονιά, όταν επισκέφθηκα τον μακαριστό Θεόδουλο Καλλίνικο στην Λευκωσία μου ανέφερε ότι ο δάσκαλός του Στυλιανός Ελευθεριάδης (Χουρμούζιος) όταν βρέθηκε στον Πατριαρχικό ναό και άκουσε τους ψάλτες των πατριαρχικών αναλογίων διαπίστωσε ότι το ισοκράτημα δεν άλλαζε και ας κατέληγε το μέλος στο Βου. Χαρακτηριστικό είναι και ένα μέλος (Το Θρηνώ και οδύρομαι) που δημοσίευσε ο Ελευθεριάδης στη Λευκωσία το 1922 όπου παρατηρούμε το ίσον να μην αλλάζει και ας κατέρχεται και καταλήγει το μέλος σε φθόγγο κάτω από το τονικό ύψος του φθόγγου του ισοκράτη. Θα ήταν καλό να σας ανεβάσω και το σχετικό απόσπασμα από τις συνεντεύξεις. Είναι βέβαια, δυστυχώς, στη διαδικασία της ψηφιοποίησης και θα αργήσω λίγο να τις αναρτήσω.

 

[ybulbu]

Ίσως και ο κ. Χατζηγιακουμής είναι αυτήκοος μάρτυρας της εν εν λόγω μαρτυρίας.

Σχετικά με την αναφορά του ονόματος του Χατζηγιακουμή, το δούλεψα λίγο στο μυαλό μου. Δεν ξέρω αν έχετε στοιχεία ότι πρόκειται για δική του ηχογράφηση ή αν εικάζετε κι εσείς. Πάντως, τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στις σειρές του και προέρχονται από την πατριαρχική αυλή είναι συγκεκριμένα: ο Θρασύβουλος Στανίτσας, που μόνος του παρασήμανε τα ισοκρατήματα στο Καλοφωνικό Ειρμολόγιο (και άρα δε στέκει η φράση «γιατί του είχαν σημειώσει αλλαγές») ενώ για το δίσκο της Εθνικής Τραπέζης εμπιστεύτηκε στα ισοκρατήματα το Βαλλή, ο Βασίλειος Εμμανουηλίδης, που ήδη μνημονεύτηκε ότι προτιμούσε το Δι και άρα δεν υπάρχει λόγος να ξαναναφέρεται παρακάτω, ο π. Παναγιώτης Τσινάρας και ο π. Γεώργιος Τσέτσης, που θαρρώ πως εκ των υστέρων και χωρίς τον έλεγχό τους μπήκαν τα ισοκρατήματα. Μάλλον σε ραδιοφωνική ηχογράφηση με παραπέμπει η μαρτυρία. Μιλώ πάντα με εικασίες, δεν ξέρω τίποτα. Αν κάποιος γνωρίζει και δε θέλει να γράψει δημόσια, ας με ενημερώσει με ΠΜ.

Ο Χατζημάρκος για παράδειγμα μου ανέφερε το 1999, όταν το επισκέφθηκα για συνέντευξη και να του δώσω το σχετικό ερωτηματολόγιο, ότι ο Πρίγγος του είχε αναφέρει ότι το ίσον δεν αλλάζει και ας καταλήγει το ισοκράτημα στο Βου. Επίσης, την ίδια χρονιά, όταν επισκέφθηκα τον μακαριστό Θεόδουλο Καλλίνικο στην Λευκωσία μου ανέφερε ότι ο δάσκαλός του Στυλιανός Ελευθεριάδης (Χουρμούζιος) όταν βρέθηκε στον Πατριαρχικό ναό και άκουσε τους ψάλτες των πατριαρχικών αναλογίων διαπίστωσε ότι το ισοκράτημα δεν άλλαζε και ας κατέληγε το μέλος στο Βου. Χαρακτηριστικό είναι και ένα μέλος (Το Θρηνώ και οδύρομαι) που δημοσίευσε ο Ελευθεριάδης στη Λευκωσία το 1922 όπου παρατηρούμε το ίσον να μην αλλάζει και ας κατέρχεται και καταλήγει το μέλος σε φθόγγο κάτω από το τονικό ύψος του φθόγγου του ισοκράτη. Θα ήταν καλό να σας ανεβάσω και το σχετικό απόσπασμα από τις συνεντεύξεις. Είναι βέβαια, δυστυχώς, στη διαδικασία της ψηφιοποίησης και θα αργήσω λίγο να τις αναρτήσω.

Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να ακούσουμε τα αντίστοιχα αποσπάσματα. Ειδικά για την ισοκρατηματική πρακτική του Πρίγγου ενδιαφέρομαι τα μέγιστα. Είναι εντυπωσιακό το σκέτο Πα που συνοδεύει τη μοναδική του επίσημη ηχογράφηση στο «Όσοι εις Χριστόν». Αξίζει ακόμη να ερευνηθεί και το ισοκράτημα κατά Παναγιωτίδη. Δεν ξέρω αν έχετε ερευνήσει. Εγώ θα το επιδιώξω σύντομα γιατί με ενδιαφέρει.