Στιχολογία "Θου Κύριε"

[dkalpakidis]

[Αν και το Θέμα είναι γνωστό δεν το είδα κάπου ως χωριστό θέμα αν υπάρχει ας το ρυθμίσουν το θέμα οι κ. Συντονιστές]

Σε κάθε Εσπερινό ψάλλονται πλήρεις οι Ψαλμοί 140, 141, 129 και 116.
Αποκαλούνται Ψαλμοί του Λυχνικού.
Σημειώνω ότι δεν είναι ορθή η πρακτική να παραλείπονται οι Ψαλμοί αυτοί παρά μόνο την Διακαινήσιμο εβδομάδα κατά μία τάξη.
Στο παλαιό τυπικό της Μονής Σωτήρος Μεσσήνης αναγράφονται και εφύμνια όχι μόνο στους δύο πρώτους Στίχους αλλά σε όλους μέχρι την έναρξη των Τροπαρίων - εξελιγμένων εφυμνίων.

 

[π. Μάξιμος]

Στο παλαιό τυπικό της Μονής Σωτήρος Μεσσήνης αναγράφονται και εφύμνια όχι μόνο στους δύο πρώτους Στίχους αλλά σε όλους μέχρι την έναρξη των Τροπαρίων - εξελιγμένων εφυμνίων.

Πρόκειται περί ἀρχαϊκῶν ᾀσματικῶν στοιχείων τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ νυχθημέρου τῶν ὁποίων βαθύς γνώστης τυγχάνει ὁ κ. Ἰωάννης Ἀρβανίτης, μέ πλούσιο μελουργικό ἐπ᾿ αὐτῶν ἔργο (ἀπ᾿ ὅσο γνωρίζω), τοῦ ὁποίου εἴθε νά γίνουμε γνῶστες εὐρύτερον.
Ἄν καί νέοι (πρωτο)ψάλτες, ὅπως ἐσύ, εἰδικεύεστε στή σύνθεση ἀκολουθιῶν μέ τέτοια στοιχεῖα, κυρίως γιά «μύηση» τῶν μαθητῶν σας στή βαθύτερη γνώση τῆς ἐξελίξεως τῶν ἀκολουθιῶν, ἰδίᾳ τῶν βασικῶν, ἤτοι τοῦ ἑσπερινοῦ καί τοῦ ὄρθρου.

 

[π. Μάξιμος]

Σε κάθε Εσπερινό ψάλλονται πλήρεις οι Ψαλμοί 140, 141, 129 και 116.
Αποκαλούνται Ψαλμοί του Λυχνικού.
Σημειώνω ότι δεν είναι ορθή η πρακτική να παραλείπονται οι Ψαλμοί αυτοί παρά μόνο την Διακαινήσιμο εβδομάδα κατά μία τάξη.

Τό ΤΜΕ, σ. 8, γράφει: Ἐν δὲ τοῖς Ἑσπερινοῖς τῶν Μ. ἑορτῶν εἴθισται πρὸς συντομίαν νὰ παραλείπωνται οἱ στίχοι τοῦ Θοῦ Κύριε καὶ ἐφεξῆς, καὶ νά μεταβαίνει ὁ πρῶτος χορός εἰς τὸν στίχον τὸν ἁρμόδιον ἀναλόγως τῆς ποσότητος τῶν ἑπομένων στιχηρῶν.
Γιά τήν Διακαινήσιμο δέν ἀναφέρει. Αὐτό τό γράφει ὁ Ῥήγας (ΤΓΡ σ. 55) καί μᾶλλον εἶναι ἁγιορείτικη ἐπινόηση.
Οἱ ψάλτες μας εἶπαν τή στιχολογία στόν Ἑσπερινό τῆς Ἀγάπης, ἀλλά τούς εἶπα μᾶλλον νά μή τή λένε τή Διακαινήσιμο, γιά νά ἔχουμε μιά διαφοροποίηση ἀπό τόν ὑπόλοιπο χρόνο. Ἐπίσης καί στίς ἑσπερινές λειτουργίες τῆς Μ. Πέμπτης καί τοῦ Μ. Σαββάτου τούς εἶπα νά μήν ποῦν, χάριν συντομίας.

 

[dkalpakidis]

Οἱ ψάλτες μας εἶπαν τή στιχολογία στόν Ἑσπερινό τῆς Ἀγάπης, ἀλλά τούς εἶπα μᾶλλον νά μή τή λένε τή Διακαινήσιμο, γιά νά ἔχουμε μιά διαφοροποίηση ἀπό τόν ὑπόλοιπο χρόνο. Ἐπίσης καί στίς ἑσπερινές λειτουργίες τῆς Μ. Πέμπτης καί τοῦ Μ. Σαββάτου τούς εἶπα νά μήν ποῦν, χάριν συντομίας.

Κι εμείς - χάριν συντομίας και διαφοροποίησης- αυτό πράξαμε
(όπως και στους Αίνους).
Τα Σάββατα (Εσπερινούς), τις Κυριακές (Αίνοι) αλλά και στις Πανηγύρεις πάντως τα ψάλλουμε κανονικά.

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Δυστυχώς βλέπω ότι η κακή αυτή συνήθεια της παράληψης της στιχολογίας του ''Κύριε εκέκραξα'' κοντεύει να παγιωθεί σε πάρα πολλούς ναούς και δεν ξέρω γιατί δεν μπαίνει ένα τέλος σ' αυτήν την κατάσταση.

Θα ήθελα να ρωτήσω δύο πράγματα περί της στιχολογίας.
Όταν χοροστατεί σε Εσπερινό Σαββάτου ο Μητροπολίτης και ακολουθεί συνήθης Κυριακή, πρέπει να λέγεται η στιχολογία ή όχι;
Όταν ο Μητροπολίτης χοροστατεί σε ναό που πανηγυρίζει ο Άγιός του, η στιχολογία πρέπει να λέγεται ή όχι;

 

[karastamatis ioannis]

Δυστυχώς βλέπω ότι η κακή αυτή συνήθεια της παράληψης της στιχολογίας του ''Κύριε εκέκραξα'' κοντεύει να παγιωθεί σε πάρα πολλούς ναούς και δεν ξέρω γιατί δεν μπαίνει ένα τέλος σ' αυτήν την κατάσταση.

Θα ήθελα να ρωτήσω δύο πράγματα περί της στιχολογίας.
Όταν χοροστατεί σε Εσπερινό Σαββάτου ο Μητροπολίτης και ακολουθεί συνήθης Κυριακή, πρέπει να λέγεται η στιχολογία ή όχι;
Όταν ο Μητροπολίτης χοροστατεί σε ναό που πανηγυρίζει ο Άγιός του, η στιχολογία πρέπει να λέγεται ή όχι;

Η στιχολογια δεν εχει καμμια σχεχη με τη χοροστασια, και καταλιμπανεται σε εσπερινους δεσποτικων εορτων και μονο.

 

[dkalpakidis]

Η στιχολογια δεν εχει καμμια σχεχη με τη χοροστασια, και καταλιμπανεται σε εσπερινους δεσποτικων εορτων και μονο.

Να μή συγχαίουμε την στιχολογία του Ψαλτηρίου (τυχόν Κάθισμα ή το "Μακάριος ανήρ") με την στιχολογία "Θου Κύριε".
Η Στιχολογία των Ψαλμών του Λυχνικού ή των Αίνων δεν καταλιμπάνεται στις Δεσποτικές εορτές.

 

[karastamatis ioannis]

Να μή συγχαίουμε την στιχολογία του Ψαλτηρίου (τυχόν Κάθισμα ή το "Μακάριος ανήρ") με την στιχολογία "Θου Κύριε".
Η Στιχολογία των Ψαλμών του Λυχνικού ή των Αίνων δεν καταλιμπάνεται στις Δεσποτικές εορτές.

Δεν προκειται περι συγχυσεως. Η παραδοση αυτο απαιτει, και ειναι ξεκαθαρο!

 

[tsak77]

Η στιχολογια δεν εχει καμμια σχεχη με τη χοροστασια, και καταλιμπανεται σε εσπερινους δεσποτικων εορτων και μονο.

Κ. Καρασταμάτη, συμφωνώ με τη λογική του: "το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν" αλλά πολλές φορές χρειάζονται περισσότερες λέξεις, γιατί το πράγμα μπερδεύεται. Το θέμα που κουβεντιάζουμε είναι όχι η στιχολογία του ψαλτηρίου, αλλά για να το γράψω πιο απλά, οι υπόλοιποι στίχοι των ψαλμών μετά το "Κύριε εκέκραξα". Το μέλος Λάτρης Β.Μ. ρώτησε εάν η ψαλμώδηση των εν λόγω στίχων έχει να κάνει με τη χοροστασία Δεσπότη Σαββάτο ή σε πανήγυρη και ορθώς απαντήσατε ότι πρόκειται για άσχετα μεταξύ τους πράγματα. Οι ενδιάμεσοι αυτοί στίχοι παραλείπονται μόνο κατά την Διακαινήσιμο εβδομάδα και κατά τους μικρούς Εσπερινούς, οι οποίοι ψάλλονται μετά την εννάτη ώρα εφόσον πρόκειται να τελεστεί αγρυπνία (Σύστημα Τυπικού παρ. 42). Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις ψάλλονται κανονικά. Το ότι οι κατ' εξαίρεσιν παραλείψεις αυτές επεκτάθηκαν σε όλους τους Εσπερινούς του έτους, δεν αποτελεί παράδοση, αλλά τυπική αστοχία.

Δεν καταλιμπάνονται οι στίχοι αυτοί στους Εσπερινούς των δεσποτικών εορτών. Αυτό που γράφετε αφορά στη στιχολογία του ψαλτηρίου που δεν έχει σχέση με το παρόν θέμα. Εάν έχετε κάποιο στοιχείο που να αναφέρει ότι κατά τις δεσποτικές εορτές δεν ψάλλουμε "Θου Κύριε", παρακαλώ αναφέρετέ τις. Αυτό που αναφέρει ο Βιολάκης στην προθεωρία (παρ.6), το ότι δηλαδή είθισται να παραλείπονται οι στίχοι αυτοί (Θου Κύριε) κατά τους Εσπερινούς των μεγάλων εορτών χάριν συντομίας, δεν αποτελεί κανόνα τυπικού, ούτε απαράβατη παράδοση, απλά αφήνει ένα περιθώριο επιλογής εντελώς χαριστικά, κάτι σαν το "εί βούλει". Εάν θέλει κάποιος να εξοικονομήσει χρόνο σε μία μεγάλη εορτή μπορεί να το κάνει. Δεν επιβάλλεται όμως.

 

[dkalpakidis]

Δεν προκειται περι συγχυσεως. Η παραδοση αυτο απαιτει, και ειναι ξεκαθαρο!

Η τάξη της λατρείας αλλά και η κοινή λογική, όπως και το ΤΜΕ άλλωστε απαιτούν την ψαλμωδία των ψαλμών του Λυχνικού και των Αίνων. Το ΤΜΕ σημειώνει ότι "είθισται" στις μεγάλες εορτές να παραλείπονται τα "Θου Κύριε" χάριν συντομίας. Οπότε η διάταξη αυτή δεν είναι η ακριβής αλλά η "κατ΄οικονομίαν". Τάξη που ακολουθούμε και εμείς την Μ. Εβδομάδα όπως έχω γράψει σε προηγούμενο μήνυμα.

 

[Tzanakos_B]

Γραφετε οτι το Τυπικον αναφερει , προς χαριν συντομιας δυναται να παραληφθουν οι στιχοι '' Θου Κυριε και εφεξης...'' χαριν συντομιας.. Αυτο δυστυχως εχει γινει Κανονας . Ειναι κριμα να παραλειπεται αυτη η θαυμασια στιχολογια , χαριν συντομιας ? η` γιατι συνηθως ακολουθουν Μυστηρια ? Πολλοι τακτικοι ενοριτες , διαμαρτυρονται γιαυτη την παραληψη , το εχω ζησει.. Αντιθετα χαιρονται και συμψαλλουν οταν λεγονται ολοι οι στιχοι.

 

[MTheodorakis]

Ἡ στιχολογία τοῦ «Θοῦ Κύριε...» δὲν παραλείπεται ἀκόμα καὶ κατὰ τὴ διακαινήσιμο ἑβδομάδα («ἱστῶμεν στίχους» κατὰ τὸ ΤΑΣ κεφ. μf’, τυπικὰ Εὐεργέτιδος σσ. 560-564, Μεσσήνης σ. 251, Πεντηκοστάριο).

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Άρα, αν κατάλαβα καλά, οι στίχοι ''Θου Κύριε'' και οι υπόλοιποι είναι λάθος να παραλείπονται αν χοροστατεί Μητροπολίτης στις δύο περιπτώσεις που ανάφερα.
Αν τα διατύπωσα λάθος, συγνώμη, διαφωτίστε με περισσότερο.
(Δεν αναφερόμουν στη στιχολογία του Ψαλτηρίου).
Ευχαριστώ πολύ.

 

[MTheodorakis]

Ποτὲ δὲν παραλείπονται, οὔ τε στοὺς μικροὺς ἑσπερινοὺς τῶν ἀγρυπνιῶν («ἱστῶμεν στίχους» κατὰ τὸ ΤΑΣ κεφ. α').

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Ευχαριστώ σας Όλους!

 

[MTheodorakis]

«Ἡ ἐπανάληψις αὐτὴ τοῦ ἐφυμνίου ῾῾Εἰσάκουσόν μου Κύριε᾿᾿ ἐγίνετο παλαιότερα σὲ κάθε στίχο καὶ ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους τοῦ ψαλμοῦ καὶ ἔδιδε ἰδιαίτερο κατανυκτικὸ χρῶμα στὴν ψαλμωδία του»

(Ἰ. Φουντούλη Λογικὴ λατρεία σ. 156).


Στὸν ἑπόμενο ψαλμὸ 141 τὸ ἐφύμνιο εἶναι «Ἐκέκραξά σοι, σῶσόν με», τοῦ δὲ 129 «Κύριε σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς»

(τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 296, χφ. Σινὰ 904[1] ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1211 φφ. 181r-182v, Ἰ. Φουντούλη Αἱ ἀκολουθίαι τῶν ὡρῶν τοῦ νυχθημέρου κατὰ τὸ ὡρολόγιον τῆς Κρυπτοφέῤῥης, ἐν συγκρίσει πρὸς τὸ Κωνσταντινουπολιτικὸν ὡρολόγιον στὸ La chiesa greca in Italia dall’ VIII al XVI secolo ( = Italia Sacra 21 Padua 1972) σ. 585, Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ τεῦχος ε’ Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου (σημειώσεις πρὸς χρήσιν τῶν φοιτητῶν) Θεσσαλονίκη 1969 σ. 32, Γ. Στάθη Ἐγκαίνια σ. 37).

​

[1] Στὸν ψαλμὸ 129 ἔχει ἐφύμνιο «Χριστὲ σωτῆρ μου σῶσον με».

 

[Shota]

«Ἡ ἐπανάληψις αὐτὴ τοῦ ἐφυμνίου ῾῾Εἰσάκουσόν μου Κύριε᾿᾿ ἐγίνετο παλαιότερα σὲ κάθε στίχο καὶ ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους τοῦ ψαλμοῦ καὶ ἔδιδε ἰδιαίτερο κατανυκτικὸ χρῶμα στὴν ψαλμωδία του»

(Ἰ. Φουντούλη Λογικὴ λατρεία σ. 156).


Στὸν ἑπόμενο ψαλμὸ 141 τὸ ἐφύμνιο εἶναι «Ἐκέκραξά σοι, σῶσόν με», τοῦ δὲ 129 «Κύριε σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς»

(τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 296, χφ. Σινὰ 904[1] ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1211 φφ. 181r-182v, Ἰ. Φουντούλη Αἱ ἀκολουθίαι τῶν ὡρῶν τοῦ νυχθημέρου κατὰ τὸ ὡρολόγιον τῆς Κρυπτοφέῤῥης, ἐν συγκρίσει πρὸς τὸ Κωνσταντινουπολιτικὸν ὡρολόγιον στὸ La chiesa greca in Italia dall’ VIII al XVI secolo ( = Italia Sacra 21 Padua 1972) σ. 585, Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ τεῦχος ε’ Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου (σημειώσεις πρὸς χρήσιν τῶν φοιτητῶν) Θεσσαλονίκη 1969 σ. 32, Γ. Στάθη Ἐγκαίνια σ. 37).


[1] Στὸν ψαλμὸ 129 ἔχει ἐφύμνιο «Χριστὲ σωτῆρ μου σῶσον με».

Αυτά τα εφύμνια υπάρχουν και σε γεωργιανά χφφ. Όμως ο χωρισμός των ψαλμών σε στίχους είναι τελείως άλλος από το γνωστό σήμερα (στιχολογία του Μανουήλ).