"Ο Άγγελος εβόα" αργό, Ι. Θ. Σακελλαρίδη

Κων/νος Βαγενάς

Κωνσταντίνος
Με τις ευχαριστίες μου προς όλους τους φίλους που μου ευχήθηκαν διά ζώσης ή με ΠΜ, αναρτώ το μέλος αυτό από σήμερα το πρωί.

Εψάλη κατά τη διανομή του αντιδώρου (γι' αυτό και ο υπερβολικός θόρυβος). Δεν μπορώ εύκολα να το κατατάξω. Είναι κάτι ανάμεσα σε καλοφωνικό ειρμό όσον αφορά την ελευθερία και την άνεση στο χρόνο με την οποία πρέπει να ειπωθεί και σε αργό ειρμολογικό, χωρίς όμως να εντάσσεται λόγω φράσεων σε κανένα από τα δύο απόλυτα. Μάλλον μια ελεύθερη διασκευή του ειρμού, με αρκετές αναλύσεις της προφορικής παράδοσης αλλά κυρίως με το στίγμα του δημιουργού του.

Εννοείται ότι πρόκειται για δύσκολο μέλος, το οποίο επ' ουδενί δεν θεωρώ ότι το αποδίδω παραπάνω από επαρκώς. Ήθελα όμως εδώ και πολύ καιρό να βρω την ευκαιρία να το γράψω διότι δύσκολα λέγεται μέσα σε ακολουθία (αν λέγεται κιόλας) ακόμη και στο "Εξαιρέτως".
 

Attachments

  • O AGGELOS EBOA (argo I. Sakellaridi).mp3
    5.3 MB · Views: 113
  • o aggelos eboa (argon, I.8.Sakellaridi).jpg
    3.7 MB · Views: 177

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
.... Είναι κάτι ανάμεσα σε καλοφωνικό ειρμό όσον αφορά την ελευθερία και την άνεση στο χρόνο με την οποία πρέπει να ειπωθεί και σε αργό ειρμολογικό, χωρίς όμως να εντάσσεται λόγω φράσεων σε κανένα από τα δύο απόλυτα. Μάλλον μια ελεύθερη διασκευή του ειρμού, με αρκετές αναλύσεις της προφορικής παράδοσης αλλά κυρίως με το στίγμα του δημιουργού του.
... δύσκολα λέγεται μέσα σε ακολουθία (αν λέγεται κιόλας) ακόμη και στο "Εξαιρέτως".

Νομίζω ότι είναι απλώς μια ακόμη παραλλαγή του αργού ειρμού που ψάλλεται στο "Εξαιρέτως" γραμμένη απλώς σε υπεραναλυτική γραφή που πιθανότατα εκφράζει την εκτέλεση του Ι. Σακελλαρίδη. Δεν διαφέρει και πολύ από πλήθος άλλες νεώτερες καταγραφές και παραλλαγές.
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Από άποψη γραφής βλέπει κανείς ότι, όπως γίνεται συχνά και σε παλαιότερους ή σύγχρονους του Σακελλαρίδη συνθέτες (σε μικρότερο βαθμό π.χ. και στον Φαρλέκα) οι αναλύσεις και τα ποικίλματα έχει γίνει προσπάθεια να περιγραφούν επακριβώς, ώστε τελικά να γράφεται ό,τι πρέπει να ακουστεί. Και τίποτα παραπάνω. Και αυτό αντίστροφα επιβάλλει στην ερμηνεία να ακούγεται ό,τι έχει γραφτεί και τίποτα παραπάνω (αν και ο Κώστας χρησιμοποιεί συστηματικά κάποιες πεταστές ή δίνει τη δική του πινελιά σε κάποια αντικενώματα κ.λπ.).

Σε καθαρά μελωδικό επίπεδο, υπάρχει (Νεοκλή) μία και μόνη, αλλά βασική διαφορά στη μουσική ιδέα, δηλ. κάτι εντελώς καινούργιο, αν δεν πέφτω έξω (πάντως δεν το έχω ακούσει ή δει αλλού). Είναι το σημείο: "Σύ δε, Αγνή, τέρπου Θεοτόκε" (που μου άρεσε πολύ).

Στο θέμα της ερμηνείας: είναι επικίνδυνο να ακούς Σακελλαρίδη από τον Βαγενά, γιατί στο τέλος θα καταλήξει να σου αρέσει. :D:D
Εντάξει αστειεύομαι, αλλά νομίζω ότι λέω κάτι πολύ σοβαρό κατά βάθος: είναι εμφανές (και ιδιαίτερα αποκαλυπτικό για μένα) ότι η μαθητεία του Κώστα και σε πιο παραδοσιακούς ψαλτικούς χώρους τον οδηγεί σε μια ερμηνεία λιγότερη "οπερατική" από ό,τι έχουμε συνηθίσει από ερμηνευτές του Σακελλαρίδη (π.χ. εκπροσώπους του Ωδείου Αθηνών). Ο Κώστας: α) έχει ανοιχτή, αλλά σταθερή τοποθέτηση της φωνής, β) δεν αλλοιώνει τα φωνήεντα, γ) δεν αρθρώνει έντονα τα σύμφωνα, δ) δεν χρησιμοποιεί στυλιζαρισμένα βιμπράτα κατά τον οπερατικό τρόπο. Έχει, με λίγα λόγια, μια φυσικότητα και απλότητα, που βοηθούν να αναδειχθεί ατόφυα και λαγαρή η κρυμμένη ομορφιά του μέλους - έστω και μέσα από αυτή τη διαφορετική υφολογική οπτική. Αναρωτιέμαι γιατί να μην ψάλλουν έτσι τον Σακελλαρίδη όσοι τον ψάλλουν. Και επίσης αναρωτιέμαι μήπως στο τέλος ο Σακελλαρίδης αδικείται αρκετά από πολλούς ερμηνευτές του.

Από την άλλη, η ερμηνεία του Κώστα δείχνει κάτι εξίσου ενδιαφέρον: πόσο σημαντικό είναι να έχεις μεγαλύτερη μουσική εποπτεία από αυτήν που υπαγορεύει το ύφος, η φιλοσοφία, ο μουσικός χώρος που ακολουθείς, για να μπορέσεις να αποδώσεις με πληρότητα αυτό που εκτελείς. Αυτό θα με οδηγούσε και σε άλλες αναγωγές αλλά δεν είναι της παρούσης. Το μόνο που λέω, και δεν είναι η πρώτη φορά, είναι ότι όταν είσαι μουσικά συνειδητοποιημένος και έχεις στέρεες βάσεις, τότε η περισσότερη γνώση μόνο καλό και όχι κακό σου κάνει.

Ευχαριστούμε πολύ, Κώστα, και Πολύχρονος! Πάντα τέτοια!
 

Κων/νος Βαγενάς

Κωνσταντίνος
Γιώργο, είναι σαν να είσαι ακριβώς μέσα στο μυαλό μου μ' αυτά που γράφεις.

Εντάξει αστειεύομαι, αλλά νομίζω ότι λέω κάτι πολύ σοβαρό κατά βάθος: είναι εμφανές (και ιδιαίτερα αποκαλυπτικό για μένα) ότι η μαθητεία του Κώστα και σε πιο παραδοσιακούς ψαλτικούς χώρους τον οδηγεί σε μια ερμηνεία λιγότερη "οπερατική" από ό,τι έχουμε συνηθίσει από ερμηνευτές του Σακελλαρίδη (π.χ. εκπροσώπους του Ωδείου Αθηνών). Ο Κώστας: α) έχει ανοιχτή, αλλά σταθερή τοποθέτηση της φωνής, β) δεν αλλοιώνει τα φωνήεντα, γ) δεν αρθρώνει έντονα τα σύμφωνα, δ) δεν χρησιμοποιεί στυλιζαρισμένα βιμπράτα κατά τον οπερατικό τρόπο. Έχει, με λίγα λόγια, μια φυσικότητα και απλότητα, που βοηθούν να αναδειχθεί ατόφυα και λαγαρή η κρυμμένη ομορφιά του μέλους - έστω και μέσα από αυτή τη διαφορετική υφολογική οπτική. Αναρωτιέμαι γιατί να μην ψάλλουν έτσι τον Σακελλαρίδη όσοι τον ψάλλουν. Και επίσης αναρωτιέμαι μήπως στο τέλος ο Σακελλαρίδης αδικείται αρκετά από πολλούς ερμηνευτές του.

Κι εγώ αναρωτιέμαι αν και την απάντηση την ξέρω.

Ο Σακελλαρίδης πάντα διακηρύττει: "Με στόμα, στρογγυλόν, με στόμα αξιωματικόν, με στόμα σεμνόν και πλήρες καλλιφωνίας". Ο Κ. Παπαδημητρίου λέει: "Ο Ι. Θ. Σ. δεν ήθελε κατά την εκτέλεση των ιερών ύμνων ύφος ούτε ρινόφωνον ανατολικόν, ούτε τραχύφωνον ευρωπαϊκόν [...] αλλά ήρεμον ελληνικόν". Με άλλα λόγια, ή με σύγχρονους όρους αν προτιμάτε, ο ψάλτης να ψάλλει με τη φυσική φωνή του και να μην εκτρέπεται σε δήθεν μιμήσεις και στυλιζαρισμένες τοποθετήσεις, σε όποια πλευρά κι αν ανήκουν αυτές.

Από την άλλη, η ερμηνεία του Κώστα δείχνει κάτι εξίσου ενδιαφέρον: πόσο σημαντικό είναι να έχεις μεγαλύτερη μουσική εποπτεία από αυτήν που υπαγορεύει το ύφος, η φιλοσοφία, ο μουσικός χώρος που ακολουθείς, για να μπορέσεις να αποδώσεις με πληρότητα αυτό που εκτελείς. Αυτό θα με οδηγούσε και σε άλλες αναγωγές αλλά δεν είναι της παρούσης. Το μόνο που λέω, και δεν είναι η πρώτη φορά, είναι ότι όταν είσαι μουσικά συνειδητοποιημένος και έχεις στέρεες βάσεις, τότε η περισσότερη γνώση μόνο καλό και όχι κακό σου κάνει.

Και σ' αυτό συμφωνώ απόλυτα. Ιδίως, βέβαια, τη στιγμή που για να κατανοήσεις τον Σακελλαρίδη είναι απαραίτητο να ξεκινήσεις από τη βυζαντινή κινούμενος σταδιακά στην ευρωπαϊκή. Εδώ είναι ίσως η μεγάλη παγίδα και το μεγάλο λάθος πολλών.
 
Top