"Νέα" βιβλία Αποστολικής Διακονίας και εμπλουτισμός ακολουθιών

[pransot]

Χρόνια τώρα βλέπω το πρόβλημα του παραγκωνισμού της Παρακλητικής λόγω:
α) της άκριτης χρησιμοποίησης φυλλάδων με πλήρεις ακολουθίες
β) της άγνοιας ιερέων και ψαλτών για το τυπικό των καθημερινών ακολουθιών, με αποτέλεσμα να τα λένε κάθε μέρα "κανονικά", δηλαδή "κυριακάτικα" με καταβασίες και μεγάλη δοξολογία.
Εν τέλεί η Παρακλητική τις καθημερινές ανοίγει από κάποιους μόνο για τα καθίσματα (ακόμη και τον κανόνα παραλείπουν, ξεκινώντας τους κανόνες οτυ Μηναίου άνευ ειρμών).

Πηγαίνοντας προ ολίγου σε νέο ναό ως ψάλτης πέτυχα τα νέα βιβλία της ΑΔ. Κοιτώντας μπροστά είδα βεβαίως ότι δεν είναι και πολύ νέα, περίπου 15 ετών, αν θυμάμαι καλά. Οπότε και αρκετοί από εσάς θα τα έχετε δει.

Μου έκανε αλγεινή εντύπωση πόσο έχουν εμπλουτιστεί οι ακολουθίες από υλικό του αγ. Γερασίμου Μικραγιαννανίτου. Σαν να μπήκε ο ενιαύσιος στέφανος στα Μηναία. Θεωρώ πως έτσι μπήκε και θεσμικά η ταφόπλακα στην Παρακλητική. Δεν ξέρω πώς το βλέπετε εσείς κι αν είμαι υπερβολικός, αλλά τα απολυτίκια της ημέρας, τα κοινά απολυτίκια, τα απόστιχα της Παρακλητικής κ.ά. εξοβελίζονται και θεσμικά πλέον.

 

[MTheodorakis]

Τὸ τυπικὸ εἶναι ἀγάπη καὶ μύηση στὴ λατρεία καὶ τὸν πλοῦτο της. Αὐτὸ ὅμως δὲν εἶναι δεδομένο σήμερα. Σήμερα, ποὺ αὐτοὶ ποὺ θέλουν μποροῦν καὶ βρίσκουν ὄχι μόνο το τυπικό, ἀλλὰ καὶ τὴν αἰτία καὶ ἑρμηνεία του, ἀρχίζοντας μὲ ζῆλο ἀπὸ ψάλτες ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν μὲ κατάλληλο δάσκαλο καὶ προχωρῶντας στὴν ἱερωσύνη.

 

[π. Μάξιμος]

Νέες ακολουθίες και παραγκωνισμός της Παρακλητικής

Ήθελα να θέσω ένα θέμα (δεν ξέρω αν εδώ είναι η κατάλληλη θέση) Οι περισσότεροι νομίζω δε συμφωνούμε με τον παραγκωνισμό της Παρακλητικής, λόγω της τιμής όλο και περισσοτέρων αγίων με νέεες ακολουθίες ή ύμνους (αν όχι ή γιατί χωράει πολλή και καλή συζήτηση). Αν όμως αυτό ισχύει, γιατί συνεχώς...

analogion.com

[Ερώτηση] - Καθημερινές Πανηγύρεις...

Στον ένα εκ των δύο Ναών που υπηρετώ, λόγω πληθώρας ακολουθιών και φυλλάδων στην βιβλιοθήκη, κάθε δύο με τρεις καθημερινούς εσπερινούς, ψάλλουμε τις ακολουθίες αυτές, αλλά παραλείπωντας τα αναγνώσματα, καθώς και το εωθινό Ευαγγέλιο. Θεωρήται ορθό αυτό; Δεν αναφέρομαι μόνο στις παραλείψεις, αλλά...

www.analogion.com

π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Χρήσις νέων ακολουθιών

Και άλλο ένα άρθρο του π. Κωνσταντίνου, για να αποφεύγονται οι υπερβολές. Ε.Γ.

www.analogion.com

Χρήση νεώτερων ή ιδιαίτερων απολυτικίων και νεώτερων ακολουθιών αγίων

Ἀκολουθία Ἑσπερινοῦ, Ὄρθρου, τροπάρια, ἀναγνώσματα Λειτουργίας doc & pdf. Συντεταγμένη φυλλάδα μὲ μουσικὰ κείμενα ἐδῶ & ἀντίστοιχα ἠχητικὰ ἐδῶ. Τυπικὸν ἐδῶ. Ἁγιολογικὰ ἐδῶ & ἐδῶ. Εἰκόνες ἐδῶ & ἐδῶ. Κείμενα ἐδῶ & ἐδῶ. * Τετάρτη 20 Ἰουλίου 2016. Ἁγίου Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου. Ἀκολουθία...

analogion.com

 

[Παναγιώτης]

Χρόνια τώρα βλέπω το πρόβλημα του παραγκωνισμού της Παρακλητικής λόγω:
α) της άκριτης χρησιμοποίησης φυλλάδων με πλήρεις ακολουθίες
β) της άγνοιας ιερέων και ψαλτών για το τυπικό των καθημερινών ακολουθιών, με αποτέλεσμα να τα λένε κάθε μέρα "κανονικά", δηλαδή "κυριακάτικα" με καταβασίες και μεγάλη δοξολογία.
Εν τέλεί η Παρακλητική τις καθημερινές ανοίγει από κάποιους μόνο για τα καθίσματα (ακόμη και τον κανόνα παραλείπουν, ξεκινώντας τους κανόνες οτυ Μηναίου άνευ ειρμών).

Πηγαίνοντας προ ολίγου σε νέο ναό ως ψάλτης πέτυχα τα νέα βιβλία της ΑΔ. Κοιτώντας μπροστά είδα βεβαίως ότι δεν είναι και πολύ νέα, περίπου 15 ετών, αν θυμάμαι καλά. Οπότε και αρκετοί από εσάς θα τα έχετε δει.

Μου έκανε αλγεινή εντύπωση πόσο έχουν εμπλουτιστεί οι ακολουθίες από υλικό του αγ. Γερασίμου Μικραγιαννανίτου. Σαν να μπήκε ο ενιαύσιος στέφανος στα Μηναία. Θεωρώ πως έτσι μπήκε και θεσμικά η ταφόπλακα στην Παρακλητική. Δεν ξέρω πώς το βλέπετε εσείς κι αν είμαι υπερβολικός, αλλά τα απολυτίκια της ημέρας, τα κοινά απολυτίκια, τα απόστιχα της Παρακλητικής κ.ά. εξοβελίζονται και θεσμικά πλέον.

Σωστή αναθεώρηση των Μηναίων (Πρόταση) - 5 Ιουνίου 2018.

 

[mmamais]

Συμφωνώ απολύτως με Παναγιώτη, εκφράζω την ίδια ανησυχία.

Το Τυπικό που εφαρμόζουμε, έχω την εντύπωση ότι αντιμετωπίζει τα τροπάρια της Παρακλητικής ως "παραγεμίσματα", για τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν τροπάρια μηναίου. Δηλαδή ναι μεν "η Παρακλητική προηγείται" αλλά το τυπικό λέει "όταν υπάρχουν τροπάρια στο Μηναίο, μη ψάλλεις από την Παρακλητική.
Π.χ. Άγιος ημι-εορτάσιμος που έχει στιχηρά εσπέρια, δοξαστικό εσπερίων, τίποτα άλλο από εσπερινό και όρθρο με κανόνα και εξαποστειλάριο μόνο. Με βάση το ισχύον τυπικό: Πες μηναίο και ότι δεν υπάρχει εκεί βάλε τα από την Παρακλητική (απόστιχα εσπερινού, καθίσματα και απόστιχα όρθρου στο παράδειγμα). Δηλαδή η Παρακλητική ουσιαστικά.....έπεται δεν προηγείται, αυτό κατά βάθος μου λέει το σύστημα τυπικού που εφαρμόζουμε. Με εξαίρεση τη Κυριακή όπου προηγείται τυπικά και ουσιαστικά.

Σχετικά με τους αγίους που δεν έχουν πλήρη ακολουθία, αυτό συμβαίνει επειδή δεν τη βρήκε στα χειρόγραφα ο Άγιος Νικόδημος όταν συνέτασσε τα μηναία. Από αυτή την άποψη.....φοβάμαι ότι στην εποχή μας, απλώς πάμε να......τελειώσουμε τη δουλειά και να γεμίσουμε πανηγυρικές ακολουθίες τα μηναία, οπότε αντίο Παρακλητική. Κάτι που είναι τραγικό κατά τη γνώμη μου καθώς τα τροπάριά της είναι άφθαστα σε σχέση με του μηναίου που είναι τα ίδια και τα ίδια σχεδόν για τους αγίους:
Όσιος: νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, τας ελλάμψεις του Πνεύματος κτλ κτλ
Μάρτυρας: ταις ροαίς των αιμάτων σου ανεχαίτισας της αθεΐας τα ρεύματα κτλ
Ιεράρχης: Οσιότατε Πάτερ, Ο ποιμήν ο καλός, κτλ κτλ

(ακούγομαι λίγο ισοπεδωτικός)

Θα πει κάποιος ότι και της Παρακλητικής τα τροπάρια είναι ομαδοποιημένα έτσι ώστε να μοιάζουν πολύ μεταξύ τους στα λόγια, ιδίως τα αφορόντα την ίδια ημέρα της εβδομάδας στους 8 ήχους. Ίσως. Πάντως, παρά το φιλότιμο των σημερινών μελοποιών, εμένα μου αρέσουν περισσότερο τα τροπάρια της Παρακλητικής. Είμαι περίεργος; Μπορεί.

Επίσης, δε καταλαβαίνω γιατί πρέπει στην Αθήνα να πανηγυρίζουμε τοπικούς αγίους της επαρχίας και το αντίθετο αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Αυτά έχω καταλάβει από την εμπειρία μου έως τώρα. Μήπως το χάνω κάπου;

 

[MTheodorakis]

Τὰ Μηναῖα συντάχθηκαν ἀπὸ τοὺς πρώτους τυπογράφους, κατὰ τὴν κρίση τους, περὶ τὸ ἔτος 1510.

 

[Παναγιώτης]

Τὰ Μηναῖα συντάχθηκαν ἀπὸ τοὺς πρώτους τυπογράφους, κατὰ τὴν κρίση τους, περὶ τὸ ἔτος 1510.

Μια χαρά τα έφτιαξαν οι παλαιοί. Και όπως τα έφτιαξαν μια χαρά ακουγότανε η Παρακλητική.

Ἂν δοῦμε τὰ Μηναῖα τοῦ Βαρθολομαίου τοῦ Κουτλουμουσιανοῦ, διαπιστώνουμε τὰ ἐξῆς, περίπου2:

Ἀκολουθίες ἑορταζομένων πλήρως Ἁγίων (εἰς η’) = 49
(Σεπτ. 5+3+4+5+9+2+1+1+4+4+8+3 Αὔγ.)

Ἀκολουθίες ἡμιεορταζομένων Ἁγίων (εἰς ς’) = 95
(Σεπτ. 11+19+17+8+11+5+2+2+2+5+6+7 Αὔγ.)

Ἀκολουθίες μὴ ἑορταζομένων Ἁγίων = 209
(Σεπτ. 11+10+8+15+10+21+27+27+23+21+17+19 Αὔγ.)

Καὶ σὲ ποσοστό % εἶναι ἀντιστοίχως, περίπου:

14% - 27% - 59%​

Δηλαδή οἱ μισὲς καὶ περισσότερες ἀκολουθίες εἶναι μὴ ἑορταζομένων Ἁγίων, μετὰ ἔρχονται οἱ ἀκολουθίες ἡμιεορταζομένων Ἁγίων, καὶ περίπου τό 14% μόνον τῶν ἀκολουθιῶν εἶναι πλήρως ἑορταζομένων Ἁγίων.

Εἰδικὰ τοὺς μῆνες τοῦ Τριῳδίου-Πεντηκοσταρίου, οἱ περισσότεροι Ἅγιοι εἶναι μὴ ἑορταζόμενοι, γιὰ νὰ ἀκούγεται τὸ Τριῴδιον καὶ τὸ Πεντηκοστάριον.

Προφανῶς θὰ σκεφτοῦν μερικοὶ ὅτι ἰδοὺ πεδίον δόξης λαμπρὸν γιὰ τὴν συγγραφὴ καὶ προσθήκη στὰ Μηναῖα Ἀκολουθιῶν πλήρως ἑορταζομένων Ἁγίων.

Τώρα είναι το θέμα τι γίνεται... και γιατί βάζουν Απολυτίκια Αγίων σε Ακολουθίες άλλων Αγίων!

Πάντως, και τα Μηναία να γεμίσουν ακολουθίες πλήρως εορταζομένων Αγίων, μπορεί όποιος θέλει, να βάζει την Παρακλητική.

Πως; Μετατρέποντας την πλήρως εορτάσιμη Ακολουθία, σε μη εορτάσιμη ή ημιεορτάσιμη, βάσει των απλών κανόνων που δίνονται στις εργασίες αυτές, και χρησιμοποιώντας το "Τυπικόν Ενοριών" σαν μπούσουλα.

Τελικά το θέμα είναι, υπάρχει θέληση για την Παρακλητική (και από τους Κληρικούς, και από τους Ψάλτες);

 

[giorgosgoudi]

Αρχικά πρέπει να καταλάβουμε τι έχει να κερδίσει ή να χάσει ένας ιερέας ή ψάλτης από τη μια ή την άλλη κατεύθυνση.

Και να αναρωτηθούμε ποιους αφορούν αυτές οι κατευθύνσεις. Δηλαδή πόσοι ναοί λειτουργούν τις ημέρες που αφορά το δίλημμα, πόσοι και τι είδους ψάλτες έρχονται και πόσοι πιστοί συμμετέχουν;

Ας δούμε μερικά είδη ψαλτών:

Αυτοί που ψάλλουν μόνο Κυριακές και εορτές με επίσημη αργία.

Αυτοί που με το ζόρι λόγω εργασίας ψάλλουν μερικές σημαντικές καθημερινές με δεδομένη ακολουθία που δεν μπορούν να αυξηθούν.

Αυτοί που ζουν από την ψαλτική και ψάλλουν όσο πιο πολύ γίνεται για να βγει ένα εισόδημα. Η επέκταση του εβδομαδιαίου προγράμματος και η ανάδειξη νέων εορτών είναι υπέρ του.

Οι δύο πρώτες κατηγορίες δεν θα βρεθούν ποτέ στο δίλημμα. Δεν δουλεύουν ούτε την παρακλητική, ούτε τις φυλλάδες. Μπορούν μάλιστα να έχουν την κυριακάτικη σύντμηση της και να μην έχουν ιδέα τι γράφει το υπόλοιπο. Το ίδιο και τα μηναια πλην συναξάρι Κυριακής και κανά προσομοιο αν τύχει στην Κυριακή εορταζομενος άγιος. Οι λοιπές εορτές που έρχονται έχουν στάνταρ ακολουθία που δεν πρόκειται να αλλάξει.

Αναρωτιέμαι πόσοι ανήκουν στην τρίτη κατηγορία ώστε να χρησιμοποιήσουν οτιδήποτε νέο εκδίδεται και κυρίως πόσοι πιστοί θα το ακούνε για να καταλάβουν τη διαφορά.

Το να ψαλεις μια μη εορτασιμη ακολουθία εμένα μου φαίνεται πιο ξεκούραστο, ιδίως αν είσαι μόνος. Σε μια εορτασιμη ακολουθία αν είσαι μόνος έχεις να πεις μονορουφι καταβασίες, αινους, δοξαστικό, δοξολογία και αμέσως μετά γίνεται και αρτοκλασία. Ειδικά η δοξολογία σε εξαντλεί αν είσαι μόνος και σε υποχρεώνουν να την πεις και πανηγυρικά! Με παρακλητική τα πράγματα είναι πιο χαλαρά.

Άλλος ψάλτης που πιθανόν να μην ψάλλει κάπου τις Κυριακές μπορεί να έχει την επιθυμία να πει καταβασίες, δοξαστικά κι ότι άλλο του αρέσει. Οπότε μια πλήρης ακολουθία του είναι ευπρόσδεκτη.

Βλέπω συνέχεια να εκδίδονται ακολουθίες διάφορες. Μου τις στέλνουν φίλοι μαζικά με emails που δεν τα ανοίγω πια. Νομίζω ότι κι αυτοί από συνήθεια τις συλλέγουν. Ή μοιράζουν βιβλία που δεν μπορείς και να τα αλλάξεις γιατί εκδίδονται ιδιωτικά. Τα αφήνεις στη βιβλιοθήκη του ναού που ήδη βρίθει από τέτοια βιβλία. Αξίζουν οι κόποι και τα έξοδα;

Ανεξαρτήτως θεολογικής σημασίας είναι αυτό το πεδίο στο οποίο πρέπει να πέσουν οι εργατοώρες και τα κεφάλαια της εκκλησίας; Μήπως το διακυβευμα είναι καθαρά θεωρητικό;

Ένα νέο φαινόμενο είναι η διαδικτυακή μετάδοση ακολουθιών που βλέπω πως πολλοί ακούνε στη δουλειά τους. Από τις καταγραφές των καναλιών ίσως προκύπτουν δεδομένα για τις ανάγκες των ανθρώπων και να βγάλουν οι ειδικοί συμπεράσματα.

Προσωπικά νομίζω πως πιο αποτελεσματικό είναι το συναξάρι ενός νέου Αγίου που θα το καταλάβει όποιος το διαβάσει/ακούσει ραδιοφωνικά, εκτός ναού πάντα, παρά μια "ασματικη ακολουθία".

 

[athanasio]

Νομίζω ότι το ζήτημα είναι πιο απλό:

Ναι, δεν μπορώ να βάλω Παρακλητική την ημέρα μνήμης του αγ. Παϊσίου του αγιορείτου, το 2023... άλλωστε γιατί θα κάνουμε καθημερινή Θεία Λειτουργία στη μνήμη του;...

Ίσως να βάλω Παρακλητική το 3023 την ίδια μέρα (οκ, αν ζω), όμως πιθανότατα όχι αν ψάλλω στη Σουρωτή.

Το αν πρέπει να μπουν στα λειτουργικά βιβλία επιπλέον φυλλάδες, δεν το ξέρω.

Το ποιοι άγιοι είναι επισήμως εορταζόμενοι και ποιοι όχι διαμορφώθηκε και άλλαξε κάποιες φορές στο πέρασμα των αιώνων. Κάποτε διάβαζα για τον βίο της αγ. Ιουλίας, αν θυμάμαι καλά. Στο συναξάρι έγραφε πόσο πολύ την τιμούσαν μέχρι και τον 6ο αιώνα. Σήμερα;...

 

[Π. Σ.]

Για την περίπτωση, "Κυριακή και εορτή αγίου με φυλλάδα", σχετικό προβληματισμό είχα λίγους μήνες πριν.

 

[mmamais]

Πάντως εγώ μια χρονιά που κλήθηκα σε ναό να ψάλλω την ημέρα του Αγίου Παϊσίου, υπήρχε η φυλλάδα στο αναλόγιο, φαντάστηκα θα γίνει πανηγυρική ακολουθία και ο ιερέας (να είναι καλά) με ενημέρωσε ότι θα ψαλλεί καθημερινός όρθρος με καθίσματα από Παρακλητική και απλώς απολυτίκιο του Αγίου Παϊσίου (με των αγίων της ημέρας), κανόνας και εξαποστειλάρια, επεξηγώντας "επειδή είναι του Αγίου Παϊσίου δεν θα καταργήσουμε την Παρακλητική".

Να τον έχει ο Θεός καλά.

 

[Γεώργιος Καραγιαννάκης]

Στην Παρακλητική κάθε Σάββατο εορτάζουν όλους τους αγίους, έτσι δεν είναι;

« Ἀπόστολοι Μάρτυρες, καὶ Προφῆται, Ἱεράρχαι, Ὅσιοι καὶ Δίκαιοι, οἱ καλῶς τὸν ἀγῶνα τελέσαντες, καὶ τὴν πίστιν τηρήσαντες, παρρησίαν ἔχοντες πρὸς τὸν Σωτῆρα, ὑπὲρ ἡμῶν αὐτὸν ὡς ἀγαθὸν ἱκετεύσατε, σωθῆναι δεόμεθα τὰς ψυχὰς ἡμῶν.»

 

[Vladik]

Πάντως εγώ μια χρονιά που κλήθηκα σε ναό να ψάλλω την ημέρα του Αγίου Παϊσίου, υπήρχε η φυλλάδα στο αναλόγιο, φαντάστηκα θα γίνει πανηγυρική ακολουθία και ο ιερέας (να είναι καλά) με ενημέρωσε ότι θα ψαλλεί καθημερινός όρθρος με καθίσματα από Παρακλητική και απλώς απολυτίκιο του Αγίου Παϊσίου (με των αγίων της ημέρας), κανόνας και εξαποστειλάρια, επεξηγώντας "επειδή είναι του Αγίου Παϊσίου δεν θα καταργήσουμε την Παρακλητική".

Να τον έχει ο Θεός καλά.