Μεσώρια

xelwnas

Παλαιό Μέλος
Τι προβλέπεται για τα μεσώρια; Μπορεί κάποιος να με παραπέμψει στο ΤΑΣ;
Ευχαριστω
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἐμφανίζονται σταδιακὰ ἀπὸ τὸν ια' αἰ., ἀντὶ τῆς 24ώρου ἀκοιμήτου δοξολογίας, ποὺ δὲν ἐπεκράτησε. Βλ. ΤΑΣ κεφ. ε', 7 Σεπτεμβρίου, 20 Δεκεμβρίου καὶ μετὰ τὴν Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν σχολάζουν, σχολάζει καὶ τὸ μεσώριο τοῦ μεσονυκτικοῦ (ἀπὸ τὸ δεύτερο «Δεῦτε προσκυνήσωμεν...» καὶ ἑξῆς).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Οἱ ὧρες γ', στ' καὶ θ' ἀναφέρονται ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἱππόλυτο Ῥώμης (+236), ἡ α' ἀπὸ τὸν ἅγιο Κασσιανὸ τὸν Ῥωμαῖο (+435), ἐνῷ τὰ μεταγενέστερα μεσώρια ἀπουσιάζουν ἀπὸ ὅλες τὶς διατάξεις τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, Μεγάλης Ἑβδομάδος καὶ Διακαινησίμου, συντηρητικῶν περιόδων μὲ ἀρχαϊκὰ στοιχεῖα.
Ἀναφέρονται στὸ ΤΑΣ μετὰ τὴν Κυριακὴ τοῦ Ἀντίπασχα (Θωμᾶ).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Τὰ μεσώρια ἐμφανίζονται σταδιακὰ ἀπὸ τὸ ἔτος 1074/5, ἀντὶ τῆς εἰκοσιτετραώρου ἀκοιμήτου δοξολογίας, ποὺ δὲν ἐπεκράτησε. Βλ. ΤΑΣ: κεφ. ε', 7/9, 20/12, μετὰ τὴν Κυριακὴ τοῦ Ἀντίπασχα (Θωμᾶ) καὶ μετὰ τὴν Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

«Εἶναι γνωστὸ ὅτι οἱ ἀσκητὲς καὶ οἱ κελλιῶτες μοναχοί, ἐκτὸς τῶν ἄλλων ἀκολουθιῶν, εἶχαν καὶ τὴ λεγόμενη ἀκολουθία τῶν ιβ’ ψαλμῶν (Λαυσαϊκὸν κεφ. ιη’). Αὐτὴ διασπάσθηκε σὲ 4 τριάδες, κατὰ τὸν ἀριθμὸ τῶν ὡρῶν, καὶ κατὰ μίμηση ἐκείνων διαμορφώθηκε σὲ ἀκολουθίες συμπληρωματικὲς τῶν ὡρῶν, τὰ μεσώρια. Δὲν ἐπικράτησαν ὅμως παντοῦ οὔ τε ἀπαντοῦν σὲ πολλὰ χειρόγραφα»
(Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α’ σ. 175).


Μεσώρια μαρτυροῦνται στὰ χφ. Βατοπαιδίου 1248 ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1074/5 καὶ τυπικὸ τῆς Ἐλεούσης τοῦ ἔτους 1080 § 8 (L. Petit Le monastère de Notre-Dame de Pitié en Macédoine Échos d'Orient tome 4 n°5 (1901) σ. 75).


Οἱ γ’, στ’ καὶ θ’ ὧρες ἔχουν ἀπὸ δύο μεσώρια (τυπικὸ Εὐεργέτιδος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1098-1118 σσ. 594, 603, χφ. Σινὰ 870 ὡρολόγιο ιγ’αἰ. φφ. 35r, 38v, 51v, 57r, 92v, 96r).


Μεσώρια τῆς α’ ὥρας βλ. στὰ τυπικὰ Κεχαριτωμένης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1110-1116 (P.G. τ. 127 στ. 1053A) καὶ τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σσ. 51, 125, 278.


Μεσώρια τῆς θ’ ὥρας βλ. στὸ τυπικὸ Κεχαριτωμένης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1110-1116 (P.G. τ. 127 στ. 1056D).

«Ψάλλομεν τὰ μεσώρια, ἥγουν τοὺς ἑξαψάλμους» (τυπικὸ Εὐεργέτιδος σ. 602).


Ἀνάλογες προσευχὲς εἶναι «τὸ μικρὸν τρισάγιον» (τυπικὸ Κασούλων σσ. 280, 286, χφφ. Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 10v, Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 22r, ΤΑΣ κεφ. ι’, μεσώριο τοῦ ἀποδείπνου μὲ σύντομο ψαλλόμενο τρισάγιο), τὸ τρισάγιο τῆς ἀνανήψεως (προοιμιακὴ ἀκολουθία), τὸ τρισάγιο τῶν κεκοιμημένων (χφφ. ὡρολόγια Βατοπαιδίου 1248 τοῦ ἔτους 1074/5 φ. 26r-v, Λειμῶνος 295 β’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. σ. 157, τυπικὰ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 200 καὶ Κασούλων σσ. 292-293), τὸ «τρισάγιον τῶν σφαλμάτων» (χφφ. ὡρολόγια Βατοπαιδίου 1248 τοῦ ἔτους 1074/5 φ. 26v, Λειμῶνος 295 β’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. σ. 178), τὸ τρισάγιο πρὸ τῆς θείας μεταλήψεως (χφ. Houghton gr. 3 ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1105 φ. 248v), τὸ τρισάγιο τοῦ βασιλέως (Dmitrievskij τ. 1 σ. 658, ἡ βασιλικὴ ἀκολουθία), «τρισάγιον τῆς ἡμέρας κατανυκτικὸν» (χφ. Σινὰ 2023 ὡρολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 79v), «τρισάγιον τῆς νυκτὸς κατανυκτικὸν» (χφ. Σινὰ 2023 ὡρολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 82r), «τρισάγιον ὑπέρ τε τῶν ἐντειλαμένων ὑπερεύχεσθαι αὐτῶν, τῶν τε διακονοῦντων ἡμῖν καὶ ἀγαπώντων καὶ αὐτῶν τῶν μισοῦντων» (χφ. Λειμῶνος 295 ὡρολόγιο β’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. σσ. 156-157), τὸ τρισάγιο τῆς ἀπεκδύσεως τῶν λειτουργῶν μετὰ τὴν λειτουργία, κ.ἄ.
 
Last edited:
Top