Κανόνες Θεοτόκου προτασσόμενοι κανόνων ἑορταζομένων ἁγίων

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Σύμφωνα μέ τό ΤΜΕ (σελ. 21) ὅταν μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου τύχῃ ἐν πάσῃ ἄλλῃ ἡμέρᾳ πλήν Κυριακῆς καί δέν εἶναι μεθέορτα δεσποτικῆς ἤ θεομητορικῆς ἑορτῆς, στούς κανόνες ψάλλεται πρῶτον ὁ μικρός παρακλητικός κανών μετά τοῦ εἱρμοῦ εἰς δ΄, ὅπως ἀναφέρθηκε κι ἐδῶ.
Πλήν ὅμως, ὅπως ἀναφέραμε κι ἐδῶ, ὁ προτασσόμενος τοῦ/τῶν κανόνος/ων ἑορταζομένων ἁγίων κανών τῆς Θεοτόκου δύναται νά εἶναι καί ὁποιοσδήποτε ἄλλος κανών τῆς Θεοτόκου, συνήθως ὁμόηχος πρός τόν τοῦ ἁγίου ἐκ τῶν τῆς Παρακλητικῆς κατά τάς Κυριακάς, Τετάρτας καί Παρασκευάς ὑπαρχόντων. Αὐτά πολύ εὔστοχα παρατηρεῖ καί ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό ΣΤ, σελ. 126, ὑποσ. 200. Αὐτό ὁρίζουν καί κάποια ἁγιορείτικα τυπικά ὅπως γράφει. Ἐξ ἄλλου ἔχουμε περιπτώσεις ἑορταζομένων ἁγίων στό Μηναῖο, ὅπου ὑπάρχει προτασσόμενος εἰδικός κανών τῆς Θεοτόκου· τό αὐτό ἐποίει καί ὁ μακαριστός π. Γεράσιμος σέ νέες ἀκολουθίες, συγγράφων καί ἰδιαίτερον τῆς Θεοτόκου κανόνα, ὁμόηχον τοῦ ἁγίου/ας.
Ὁ π. Κ. Π. σέ ἐπιμέρους περιπτώσεις τοῦ μηνολογίου ὑποδεικνύει κατάλληλους τέτοιους κανόνες, ὅπως π.χ. εἶδα στήν 6ην Σεπτεμβρίου νά προτείνει τόν τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου (ΣΤ, σελ. 149, ὑποσημ. 232) ἀφοῦ ὁ κανών τοῦ Ἀρχιστρατήγου εἶναι ᾨδὴ α'. Ἦχος δ'. Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, κάτι πού εἴδαμε ὅτι ὁρίζει καί τό Μηναῖο στήν περίπτωση τῆς ἁγίας Μαρίνης (17 Ἰουλίου), ὅταν, ὅπως φαίνεται, α΄ κανών παλαιότερον ἦτο ὁ τοῦ δ΄ ἤχου.
Ἐμεῖς στόν ναό μας, π.χ. σέ καθημερινή (ἐκτός Κυριακῆς) μνήμη τοῦ εὐαγγελιστοῦ, προτάσσουμε τόν τῆς Παρακλητικῆς τῆς Τετάρτης τοῦ πλ. δ΄ ἤχου, ὅπως μπορεῖτε νά δεῖτε στό συνημμένο ἀρχεῖο.

 

Attachments

  • ΚΑΝΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ.doc
    24.5 KB · Views: 107
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Σύμφωνα μέ τό ΤΑΣ, κεφ. κστ΄ (πρβλ. ΣΤ, σ. 587 ὑπ. 1099), δέν προβλέπεται κανών τῆς Θεοτόκου προτασσόμενος τῶν δύο κανόνων τοῦ Προδρόμου κατά τήν ΚΘ΄ Αὐγούστου, κάτι πού προβλέπουν καί ἄλλα τυπικά, ἀλλ᾿ ὄχι τό Μηναῖον καί (ἐξ αὐτοῦ) τό ΤΜΕ.

Ἡ παράλειψη αὐτή προβλέπεται καί γιά τήν ἑορτήν τοῦ Γενεθλίου τοῦ Προδρόμου (ΚΔ΄ Ἰουνίου) καθώς καί γιά τήν μνήμην τῶν Πρωτοκορυφαίων καί τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων (ΚΘ΄ καί Λ΄ Ἰουνίου).

1) Γνωρίζουμε ποιός ὁ λόγος αὐτῶν τῶν διατάξεων, εἰδικά γιά τάς ΚΔ΄, ΚΘ΄ καί Λ΄ Ἰουνίου;
2) Καί ἐπίσης γενικότερα, ποιός ὁ λόγος τῆς προτάξεως κανόνος τῆς Θεοτόκου πρό τῶν κανόνων ἑορταζομένων ἁγίων (ἐν καθημερινῇ καί ἐκτός μεθεόρτων) καί ἀπό πότε ἰσχύει αὐτή ἡ διάταξη;


 

ixadin

Ηχάδιν
ποιός ὁ λόγος τῆς προτάξεως κανόνος τῆς Θεοτόκου πρό τῶν κανόνων ἑορταζομένων ἁγίων (ἐν καθημερινῇ καί ἐκτός μεθεόρτων)

Μήπως έχει σχέση με την τιμή των μοναχων προς το πρόσωπο της Θεοτόκου;

Πάντως, σε έμενα τον αδαή μου φαίνεται ότι έχει να κάνει με το πλήθος των κανόνων -3 το ανώτερο. Είδα πρόχειρα ότι π.χ. η ΚΔ Ιουνίου έχει 2 κανόνες.

Επίσης, δεδομένου ότι και η αγρυπνία είναι ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΝΥΚΤΟΣ, έπρεπε να προστεθεί ο κανών της Θεοτόκου.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
π. Μάξιμος;46277 said:


Καί ἐπίσης γενικότερα, ποιός ὁ λόγος τῆς προτάξεως κανόνος τῆς Θεοτόκου πρό τῶν κανόνων ἑορταζομένων ἁγίων (ἐν καθημερινῇ καί ἐκτός μεθεόρτων) καί ἀπό πότε ἰσχύει αὐτή ἡ διάταξη;

O κ. Μανόλης Θεοδωράκης γράφει στην ΣΥΜΒΟΛΗ [τεύχος 22ο] ότι σύμφωνα με το ΤΑΣ:
"η Παρακλητική δεν αντικαθίσταται από τον κανόνα της Θεοτόκου, διότι κρίνεται ότι ο άγιος δεν μπορεί να υποσκελίσει τον Δεσπότη".
Εγώ βέβαια βλέπω άλλα πράγματα σε μερικές εορτές αλλά στην έκδοση του 1685.
Ο κ. Θεοδωράκης σίγουρα βλέπει παλαιότερη έκδοση του ΤΑΣ
 
Last edited:

Shota

Παλαιό Μέλος
Σύμφωνα μέ τό ΤΑΣ, κεφ. κστ΄ (πρβλ. ΣΤ, σ. 587 ὑπ. 1099), δέν προβλέπεται κανών τῆς Θεοτόκου προτασσόμενος τῶν δύο κανόνων τοῦ Προδρόμου κατά τήν ΚΘ΄ Αὐγούστου, κάτι πού προβλέπουν καί ἄλλα τυπικά, ἀλλ᾿ ὄχι τό Μηναῖον καί (ἐξ αὐτοῦ) τό ΤΜΕ.

Ἡ παράλειψη αὐτή προβλέπεται καί γιά τήν ἑορτήν τοῦ Γενεθλίου τοῦ Προδρόμου (ΚΔ΄ Ἰουνίου) καθώς καί γιά τήν μνήμην τῶν Πρωτοκορυφαίων καί τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων (ΚΘ΄ καί Λ΄ Ἰουνίου).
Το ίδιο και στο γεωργιανό ΤΑΣ (Τυπικόν της I.M. Shiomgvime του ιγ' αι., χφ. H 1369 γραμμένο μεταξύ 1247-1269. Είναι αντίγραφο του χφ. του ιβ' αι.).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Shota εὐχαριστοῦμε.
Νομίζω ὅτι σ᾿ αὐτές τίς τρεῖς περιπτώσεις, ΚΔ΄καί ΚΘ΄ Ἰουνίου καί ΚΘ΄ Αὐγούστου, ἔχουμε ἀναβίβαση αὐτῶν τῶν ἑορτῶν σέ ἐπίπεδο δεσποτοθεομητορικῶν, κάτι πού φαίνεται ἀπό τήν ὕπαρξη ἑπόμενης μεθέορτης ἡμέρας (παράδοξο μέ μιά πρώτη ματιά) καί γιά τίς τρεῖς περιπτώσεις.


ΥΓ. Θά ἐπανέλθω, δέν ἔχω χρόνο· ἀλλά μπορεῖς κι ἐσύ νά κοιτάξεις τό θέμα τῆς προτάξεως κανόνος τῆς Θεοτόκου σέ μνῆμες ἐπισήμως ἑορταζομένων ἁγίων (εἰς η΄). Ἡ (συνήθως) ὕπαρξη δύο κανόνων σέ μνῆμες ἐπισήμως ἑορταζομένου ἁγίου, κάτι ἔχει νά μᾶς πεῖ (;). Τί προεβλέπετο, τί προβλέπεται τώρα.
 

nchris

Νέο μέλος
Αγαπητοί φίλοι,

Δημοσιεύω μια συλλογή από κανόνες προς την Παναγία, σε όλους τους ήχους, τους οποίους και χρησιμοποιώ, όπου το τυπικό ορίζει. Η εν λόγω συλλογή, δεν περιλαμβάνει παρακλητικούς ή άλλους κανόνες προς θαυματουργές εικόνες της Παναγίας, με εξαίρεση τον Μικρό και τον Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα, καθώς και αυτόν του Ακαθίστου Ύμνου.

Χαιρετώ,
Χρήστος Νανέρης

[Σημ. συντ. (π.Μ.)] Το παρόν αντιγράφηκε από εδώ.
 

Attachments

  • ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΚΤΩΗΧΟΙ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 2013.pdf
    2.3 MB · Views: 96
Last edited by a moderator:
Νομίζω ὅτι σ᾿ αὐτές τίς τρεῖς περιπτώσεις, ΚΔ΄καί ΚΘ΄ Ἰουνίου καί ΚΘ΄ Αὐγούστου, ἔχουμε ἀναβίβαση αὐτῶν τῶν ἑορτῶν σέ ἐπίπεδο δεσποτοθεομητορικῶν, κάτι πού φαίνεται ἀπό τήν ὕπαρξη ἑπόμενης μεθέορτης ἡμέρας (παράδοξο μέ μιά πρώτη ματιά) καί γιά τίς τρεῖς περιπτώσεις.

Νομίζω ότι και από την κατάλυση ιχθύος (εκτός 29ης Αυγούστου για κάποιους λόγους) που γίνεται κατά τις εορτές αυτές φαίνεται ότι οι εορτές αυτές έχουν αναβιβασθεί σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό των πανηγυριζομένων αγίων. Το ίδιο νομίζω ότι (πρέπει να) ισχύει και κατά την πανήγυρη του αγίου του ναού ή της μονής. Οπότε και στην περίπτωση αυτή οι κανόνες ψάλλονται χωρίς να προηγείται κανών της Θεοτόκου.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Νομίζω ότι και από την κατάλυση ιχθύος (εκτός 29ης Αυγούστου για κάποιους λόγους) που γίνεται κατά τις εορτές αυτές φαίνεται ότι οι εορτές αυτές έχουν αναβιβασθεί σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό των πανηγυριζομένων αγίων. Το ίδιο νομίζω ότι (πρέπει να) ισχύει και κατά την πανήγυρη του αγίου του ναού ή της μονής. Οπότε και στην περίπτωση αυτή οι κανόνες ψάλλονται χωρίς να προηγείται κανών της Θεοτόκου.
Τό τί γίνεται καί τί ἀκοῦμε στίς πανηγύρεις ἄς μείνει ἀσχολίαστο...:mad:
Γιά τό σκεπτικό σου ὅμως, θά ἔλεγα ὅτι μιά Μονή ἴσως μπορεῖ νά ἀλλάξει τόν κανόνα τῆς νηστείας καί τούς κανόνες...:D
Σέ μιά ἐνορία στόν κόσμο αὐτό δέν μπορεῖ νά γίνει καί συνεπῶς καί ἡ νηστεία πρέπει νά τηρεῖται (ἄντε κατάλυση οἴνου καί ἐλαίου) καί κανόνας τῆς Θεοτόκου νά προηγεῖται.:cool:
 
Πάτερ, την ευχή σας.

Η άποψή σας ως προϊούσα εκ της ποιμαντική σας ευαισθησίας και ευθύνης είναι όχι απλώς σεβαστή αλλά και εφαρμοστέα.

Συγχωρήστε μου, όμως, να σχολιάσω – ως ων, βεβαίως , έξω από το χορό - ότι το δύσκολο θα ήταν να προστεθεί κάτι στα ψαλλόμενα κατά τις πανηγύρεις Ναών , όπου «Τό τί γίνεται καί τί ἀκοῦμε στίς πανηγύρεις ἄς μείνει ἀσχολίαστο», και όχι το να μην ψαλεί . Πόσοι ,άλλωστε ,ψάλλουν-για να μη πω γνωρίζουν ότι πρέπει να ψάλλουν- κανόνα της Θεοτόκου προ των κανόνων πανηγυριζομένων Αγίων; Έχω ακούσει περιπτώσεις που αφαιρείται ο υπάρχων στο Μηναίο κανών της Θεοτόκου ή και ψάλλεται με προΰμνιο «Άγιε του Θεού …», επειδή νομίζουν ότι είναι κανών του Αγίου. Άρα το να γνωρίζουν και εν επιγνώσει να εφαρμόζουν την ιδιαιτέρα αυτή Τυπική διάταξη οι ελάχιστοι «ειδότες» δεν είναι κάτι κακό, τη στιγμή που οι περισσότεροι «εν τοις πράγμασιν» την εφαρμόζουν.

Εξ άλλου και σε πολλές Πανηγύρεις τω Εσπέρας της κυριωνύμου ημέρας -χωρίς να υπάρχει τέτοια πρόβλεψη του Τυπικού- γίνεται μεθέορτος Εσπερινός συνδυαζόμενος συνήθως με την Παράκληση ή και Χαιρετισμούς του Αγίου ή σπανιότερα με κτιτορικό μνημόσυνο (από Αγιορέιτικη σίγουρα επίδραση το δεύτερο). Νομίζω μάλιστα ότι στο ψαλτολόγιο παλαιότερα προτάθηκε και η κατάλληλη Τυπική διάταξη μεθεόρτου Εσπερινού για να μη γίνονται άλλα αντ’ άλλων.

Όσο για την αυξημένη κατάλυση (ιχθύος) , νομίζω ότι και αυτή εφαρμόζεται σε επίσημες Τράπεζες πανηγύρεων π.χ. Πολιούχων πόλεων μετά τα αρχιερατικά συλλείτουργα , για να μη πω ότι μέρος του θρησκευομένου λαού νομίζει ότι κατά τις Πανηγύρεις έχουμε κατάλυση εις πάντα.

Γενικώς ,πάντως, στο θέμα των Πανηγύρεων έχουμε κυρίως από μοναστική-αγιορείτικη επίδραση μία λειτουργική εξέλιξη , η οποία κατά τα συνήθως ισχύοντα εν Ελλάδι έμεινε «απαρατήρητη» και κατέστη ανεξέλεγκτη . Πρέπει, όμως, με βάση τη λειτουργική μας παράδοση να τεθούν όρια από τους αρμοδίους με τον καθορισμό των λειτουργικών πλαισίων εντός των οποίων πρέπει να κινείται . Αυτό ,κατά τη ταπεινή μου γνώμη, δεν μπορεί να σημαίνει ούτε ότι υιοθετώ ό,τι ο καθείς φανταστεί ούτε όμως και αγνοώ και απαγορεύω ιδιαίτερες μαρτυρούμενες λειτουργικές ιδιαιτερότητες.

Εύχεσθε.
 
Top