Εσπερινός Παρασκευής της Σαρακοστής άνευ Προηγιασμένης

Γιώργος Πυργάκης

Γιώργος Πυργάκης
Μήπως γνωρίζει κανείς τί λέμε στα απόστιχα στην περίπτωση που την Παρασκευή το πρωί (πάντα κατα τη Μεγάλη τεσσαρακοστή) δεν τελεσθεί Θεία Λειτουργία των προηγιασμένων δώρων άρα το απόγευμα πρέπει να γίνει εσπερινός για να τελεσθεί το Σάββατο το πρωί Όρθρος και Θεία Λειτουργία;
Υπάρχει η δυνατότητα να λεχθούν αυτά που πρότεινε εδώ ο π. Μάξιμος για το Σάββατο των αποκρεών;
Ευχαριστώ!
 
Last edited by a moderator:
Στο Κύριε εκέκραξα ψάλλετε τα γ' μαρτυρικά του ήχου και γ' προσόμοια από το μηνιαίο. Δόξα νεκρώσιμο ιδιόμελο. Και νυν. Το α' θεοτοκίο του ήχου.
Στα απόστιχα, το ιδιόμελο του Τριωδίου δις και το μαρτυρικό ιδιόμελο που έμεινε με στίχους των καθημερινών. Δόξα νεκρώσιμο ιδιόμελο. Και νυν θεοτοκίο.
 

Γιώργος Πυργάκης

Γιώργος Πυργάκης
Στο Κύριε εκέκραξα ψάλλετε τα γ' μαρτυρικά του ήχου και γ' προσόμοια από το μηνιαίο. Δόξα νεκρώσιμο ιδιόμελο. Και νυν. Το α' θεοτοκίο του ήχου.
Στα απόστιχα, το ιδιόμελο του Τριωδίου δις και το μαρτυρικό ιδιόμελο που έμεινε με στίχους των καθημερινών. Δόξα νεκρώσιμο ιδιόμελο. Και νυν θεοτοκίο.
Ερωτήσεις: 1)"Δόξα νεκρώσιμο ιδιόλελο" στα απόστιχα ενοείτε το ίδιο με αυτό μετά τα κεκραγάρια;
2)"το ιδιόμελο του Τριωδίου δις " ενοείτε αυτό που το Τριώδιο όριζε στην προηγιασμένη να λεχθεί σαν κεκραγάριο; και
3)"το μαρτυρικό ιδιόμελο που έμεινε" εννοείτε αυτό που έμεινε από τα κεκραγάρια του ήχου;
Ευχαριστώ!
 
Ερωτήσεις: 1)"Δόξα νεκρώσιμο ιδιόλελο" στα απόστιχα ενοείτε το ίδιο με αυτό μετά τα κεκραγάρια;
Όχι. Άλλο από την Παρακλητική.

2)"το ιδιόμελο του Τριωδίου δις " ενοείτε αυτό που το Τριώδιο όριζε στην προηγιασμένη να λεχθεί σαν κεκραγάριο;
Αυτό ακριβώς.

3)"το μαρτυρικό ιδιόμελο που έμεινε" εννοείτε αυτό που έμεινε από τα κεκραγάρια του ήχου;
Ευχαριστώ!
Ναι, αυτό. Να είστε καλά.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Υπάρχει η δυνατότητα να λεχθούν αυτά που πρότεινε εδώ ο π. Μάξιμος για το Σάββατο των αποκρεών;
Ευχαριστώ!
Ναί, μόνον γιά τά μαρτυρικά (κεκραγαρίων καί ἀποστίχων).

Μήπως γνωρίζει κανείς τί λέμε στα απόστιχα στην περίπτωση που την Παρασκευή το πρωί (πάντα κατα τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή) δεν τελεσθεί Θεία Λειτουργία των προηγιασμένων δώρων ;

Ὅπως ἀπαντήθηκε, τό ἰδιόμελον πηγαίνει στά ἀπόστιχα (δίς). Τό ἰδιόμελον εἶναι τῶν ἀποστίχων, ὅπως φαίνεται στίς ἄλλες ἡμέρες, πού τό Τριῴδιον δέν εἶναι διαμορφωμένο γιά τέλεση Προηγιασμένης. Ἄν θέλουμε νά τελέσουμε Προηγιασμένη Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, τότε τό ἰδιόμελον πάει στά κεκραγάρια. Ἤ ἄν τελέσουμε Τετάρτη ἤ Παρασκευή τήν Προηγιασμένη Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, πού προβλέπει καί ἀπόστιχα, τότε πάλι τό ἰδιόμελον στά ἀπόστιχα.

[Μανουήλ,] Δέν ἔχουμε στά ἀπόστιχα Δόξα, νεκρώσιμον, ἀλλά Δόξα, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον (μόνον).

Ἐπίσης: Ἀπολυτίκια· Ἀπόστολοι, μάρτυρες καὶ προφῆται... Δόξα. Μνήσθητι, Κύριε, ὡς ἀγαθὸς τῶν δούλων σου... Καὶ νῦν. Μήτηρ ἁγία, ἡ τοῦ ἀφράστου φωτός...

Σημ.: Αὐτά, κατ᾿ ἀκρίβειαν, γιά τίς Παρασκευές τῆς Β΄, Γ΄ καί Δ΄ Ἑβδομάδος, ἄν καί πάλι δέν συμπέσει μνήμη τά ἀντίστοιχα Σάββατα.
 
Last edited:
[Μανουήλ,] Δέν ἔχουμε στά ἀπόστιχα Δόξα, νεκρώσιμον, ἀλλά Δόξα, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον (μόνον).
Έχετε δίκιο. Νεκρώσιμα δοξαστικά είχα δει στα απόστιχα
του εσπερινού και του όρθρου των ψυχοσαββάτων, καθώς επίσης και στα μαρτυρικά απόστιχα των αίνων του δ' ήχου. Μάλιστα το τελευταίο το βρήκα και μελισμένο σε στιχηραρικό μέλος στο αναστασιματάριο του Χουρμουζίου. Αλλά μάλλον θα πρέπει εκεί να θεωρηθεί ως δοξαστικό των αίνων καταλιμπανομένου του άλλου νεκρωσίμου και ψαλλομένων μόνον των 4 μαρτυρικών. Και τανάπαλιν όταν ψάλλονται ως απόστιχα.
Επίσης, και το μαρτυρικό θα έπρεπε να είναι ομόηχο με το ιδιόμελο... το δ' μαρτυρικό του ίδιου ήχου με το ιδιόμελο και όχι της εβδομάδος... όπως διδασκόμαστε από τις υπόλοιπες μέρες της Μ'.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μανουήλ δομέστικος;107011 said:
Επίσης, και το μαρτυρικό θα έπρεπε να είναι ομόηχο με το ιδιόμελο... το α' μαρτυρικό του ίδιου ήχου με το ιδιόμελο και όχι της εβδομάδος...; όπως διδασκόμαστε από τις υπόλοιπες μέρες της Μ'.
Ναί, δέν εἶχα προσέξει τήν ἀπάντησή σου γιά τό μαρτυρικόν. Ὁπωσδήποτε λέμε ὁμόηχον τοῦ ἰδιομέλου μαρτυρικόν (τό α΄) καί θεοτοκίον, πού τά βρίσκουμε στήν Παρακλητική τήν Παρασκευή ἑσπέρας τοῦ ἤχου τοῦ ἰδιομέλου, γιά τούς πλαγίους ἤχους ἐννοεῖται.
Μ᾿ αὐτό τό σκεπτικό ἔχει δίκιο ὁ Γεώργιος Π., ὅτι μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ ἡ ἐργασία μου μόνον γιά τά μαρτυρικά (καί διορθώνω τό προηγούμενο μήνυμά μου). Ἀλλά κύριο ἦχο (δ΄) ἔχουμε μόνον τήν Παρασκευή τῆς Β΄ Ἑβδομάδος. Ὁπότε βλέπουμε τό μαρτυρικόν (καί θεοτοκίον) ἀπό τήν Κυριακή ἑσπέρας τῆς Παρακλητικῆς τῶν κυρίων ἤχων.

 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Μετὰ τὰ α', β' καὶ γ' μαρτυρικὰ τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδας τῶν ἑσπερίων στιχηρῶν, στὰ ἀπόστιχα ψάλλεται τὸ δ' («τοῦ στίχου») μαρτυρικὸ τοῦ ἤχου τοῦ ἰδιομέλου (ΤΑΣ κεφ. 6 καὶ ψυχοσάββατο Πεντηκοστῆς), ποὺ βρίσκεται στὴν παρακλητικὴ «Τῇ Τετάρτῃ ἑσπέρας», θεοτοκίο δὲ τῶν ἀποστίχων τῆς Παρασκευῆς ἑσπέρας τοῦ ἴδιου ἤχου στὴν παρακλητική.
 
Last edited:


Μετὰ τὰ α', β' καὶ γ' μαρτυρικὰ τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδας, στὰ ἀπόστιχα ψάλλεται τὸ δ' («τοῦ στίχου») μαρτυρικὸ τοῦ ἤχου τοῦ ἰδιομέλου (ΤΑΣ κεφ. 6 καὶ ψυχοσάββατο Πεντηκοστῆς), ποὺ βρίσκεται στὴν παρακλητικὴ «Τῇ Τετάρτῃ ἑσπέρας», θεοτοκίο δὲ τῶν ἀποστίχων τῆς Παρασκευῆς τοῦ ἴδιου ἤχου στὴν παρακλητική.

Το ΤΑΣ φαίνεται ότι ακολουθεί την ίδια λογική με τα αναστάσιμα, όπως είδαμε εδώ.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Το ΤΑΣ φαίνεται ότι ακολουθεί την ίδια λογική με τα αναστάσιμα, όπως είδαμε εδώ.
Ἄλλο Σάββατο ἑσπέρας καί ἄλλο Παρασκευή ἑσπέρας.

Τέλος πάντων. Ἕνα ἁπλό θέμα, δηλ. πῶς ψάλλουμε τόν ἑσπερινό τίς Παρασκευές τῆς Σαρακοστῆς ἄν δέν τελέσουμε Προηγιασμένη (κάτι ὄχι σύνηθες καί σπάνια συμβαίνει), τό μετατρέπουμε σέ τέτοιο μπέρδεμα, πού καί κανείς δέν καταλαβαίνει τελικά.

Γιά ὅσους καταλαβαίνουν, ἐγώ στηρίζομαι (ὅπως Μπεκατῶρος, Δίπτυχα καί ὅλοι οἱ τυπικάρηδες) στήν Παρακλητική πού ἔχουμε (μέ τό πρόβλημά της στή διαφοροποίηση τῆς τάξεως τῶν Σαββάτων σέ κυρίους καί πλαγίους) καί ὁ Μανόλης σέ χρόνους πρό τῆς δημιουργίας τῆς Παρακλητικῆς πού ἔχουμε (ὅπως καί τό ΤΑΣ). Τό θέμα εἶναι συνέχεια ἀπό τό Ψυχοσάββατον πρό τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεω.

Λοιπόν, γιά τό συγκεκριμένο θέμα καί γιά εὐκολία σέ ὅσους χρειαστεῖ, θέλουμε ἕνα ὁμόηχο τοῦ ἰδιομέλου μαρτυρικό καί ὁμόηχο θεοτοκίο. Γιά νά τά βροῦμε μαζί καί τά δύο εὔκολα, μᾶς διευκολύνει ἡ Παρακλητική. Στούς πλαγίους Παρασκευή ἑσπέρας, στούς κυρίους Κυριακή ἑσπέρας.


 

Γιώργος Πυργάκης

Γιώργος Πυργάκης
Από τα παραπάνω προκύπει:
Εις το Κύριε Εκέκραξα: γ' του ήχου της εβδομάδος (τέλος Τριωδίου)
γ' του μηνιαίου
Δόξα... Το νεκρώσιμο
Και νυν... Το α' θεοτόκιο του Ήχου της εβδομάδος
Εις τα απόστιχα: το ιδιόμελο που υπάρχει στο Τριώδιο στα κεκραγάρια (δις)
και ένα ομόηχο μαρτυρικό που υπάρχει στην παρακλητική (Παρασκευή εσπέρας αν ο ήχος είναι κύριος και Κυριακή εσπέρας αν ο ήχος είναι πλάγιος) προτάσοντας τους στίχους των καθημερινών
Δόξα... Και νυν... Το θεοτόκιο που υπάρχει στην παρακλητική μετά το μαρτυρικό που είπαμε
Απολυτίκια: Του Σαββάτου (Μνήσθητι Κύριε... κ.ο.κ.)

Πάτερ Μάξιμε, αν υπάρχει κάποιο λάθος στα παραπάνω διορθώστε το. Και μια διευκρίνηση έτσι ώστε να συμπληρωθεί στα παραπάνω, όσον αφορά το θέμα της απόλυσης, λέει ως συνήθως ο ιερέας την εκτενή (Ελέησον ημάς ο Θεός...) κ.τ.λ. και εν συνεχεία η απόλυσις ή τηρείται ο τύπος της απόλυσης όπως στους εσπερινούς των καθημερινών της μεγάλης τεσσαρακοστής (40 κϋριε ελέησον κ.ο.κ.);
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Από τα παραπάνω προκύπει:
Εις το Κύριε Εκέκραξα: γ' μαρτυρικά του ήχου της εβδομάδος (τέλος Τριωδίου) [τό 2ο, 3ο καί 4ο]
και γ' του μηνιαίου
Δόξα... Το νεκρώσιμο
Και νυν... Το α' θεοτόκιο του Ήχου της εβδομάδος
Εις τα απόστιχα: το ιδιόμελο που υπάρχει στο Τριώδιο στα κεκραγάρια (δις)
και ένα ομόηχο μαρτυρικό που υπάρχει στην παρακλητική (Παρασκευή εσπέρας αν ο ήχος είναι πλάγιος και Κυριακή εσπέρας αν ο ήχος είναι κύριος) προτάσοντας τους στίχους των καθημερινών
Δόξα... Και νυν... Το θεοτόκιο που υπάρχει στην παρακλητική μετά το μαρτυρικό που είπαμε
Απολυτίκια: Του Σαββάτου (Μνήσθητι Κύριε... κ.ο.κ.)

Πάτερ Μάξιμε, αν υπάρχει κάποιο λάθος στα παραπάνω διορθώστε το.
Διόρθωσα τά λάθη ἤ συμπλήρωσα μέ κόκκινο. Τά ἄλλα σωστά.

Και μια διευκρίνηση έτσι ώστε να συμπληρωθεί στα παραπάνω, όσον αφορά το θέμα της απόλυσης, λέει ως συνήθως ο ιερέας την εκτενή (Ελέησον ημάς ο Θεός...) κ.τ.λ. και εν συνεχεία η απόλυσις ή τηρείται ο τύπος της απόλυσης όπως στους εσπερινούς των καθημερινών της μεγάλης τεσσαρακοστής (40 κϋριε ελέησον κ.ο.κ.);
Ἐκτενής καί ἀπόλυσις κατά τόν συνήθη τρόπο καί ὄχι τόν εἰδικό ἀπό Κυριακῆς ἑσπέρας ἕως Πέμπτης ἑσπέρας.

__________________

Κάτι ἄλλο ἀπό τό 1 μήνυμα σου:
...άρα το απόγευμα πρέπει να γίνει εσπερινός για να τελεσθεί το Σάββατο το πρωί Όρθρος και Θεία Λειτουργία;
Ἐννοεῖς, πιστεύω, τό πρωί, γιατί τό ἀπόγευμα ἔχει μικρό ἀπόδειπνο καί χαιρετισμούς.
Ἐκτός (τό εἴχαμε δεῖ σέ παλαιότερο θέμα/ἐρώτηση) ἄν σέ τέτοιες περιπτώσεις τελεῖται ὁ ἑσπερινός καί τό ἀπόδειπνο μέ τούς χαιρετισμούς μαζί ὅλα τό ἀπόγευμα. Δεκτόν γιά εἰδικές περιπτώσεις.

 
Last edited:

Γιώργος Πυργάκης

Γιώργος Πυργάκης
Παρατίθεται λοιπόν, στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου, η τυπική διάταξη που τηρείται στους εσπερινούς της Παρασκευής όταν δεν τελούνται με τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.

Εις το Κύριε Εκέκραξα: γ' μαρτυρικά του ήχου της Εβδομάδος(τέλος Τριωδίου)[τό 2ο, 3ο καί 4ο]
και γ' του μηνιαίου
Δόξα... Το νεκρώσιμο
Και νυν... Το α' θεοτόκιο του Ήχου της εβδομάδος
ΑΝΕΥ ΕΙΣΟΔΟΥ
Εις τα απόστιχα: το ιδιόμελο που υπάρχει στο Τριώδιο στα κεκραγάρια (δις)
και ένα ομόηχο μαρτυρικό που υπάρχει στην παρακλητική (Παρασκευή εσπέρας αν ο ήχος είναι πλάγιος και Κυριακή εσπέρας αν ο ήχος είναι κύριος) προτάσοντας τους στίχους των καθημερινών
Δόξα... Και νυν... Το θεοτόκιο που υπάρχει στην παρακλητική μετά το μαρτυρικό που είπαμε
Απολυτίκια: Του Σαββάτου (Απόστολοι, μάρτυρες... κ.ο.κ.)
Εκτενής καί Απόλυσις κατά τον συνήθη τρόπο καί όχι τον ειδικό από Κυριακής εσπέρας έως Πέμπτης εσπέρας.

Θερμές ευχαριστίες στους: π. Μάξιμο, Μανουήλ δομέστικο και MTheodoraki χωρίς τη βοήθεια των οποίων δεν θα είχαμε τώρα στη διάθεσή μας, την παραπάνω τυπική διάταξη.
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ὅλο τὸ ἔτος «εἰ τύχῃ ἐν Σαββάτῳ Ἀλληλούια...ἑσπέρας...εἰς τὸν στίχον τὸ δ' μαρτυρικὸ τοῦ ἤχου» (ἑλληνικὸ χφ. Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Βουλγαρίας 56 ΤΑΣ ιδ' αἰ. φ. 263r).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Κατὰ τὶς Παρασκευὲς τῶν νηστειῶν, ἄν δὲν τελεστεῖ προηγιασμένη, τότε στὸν ἑσπερινὸ ἡ πορφυρὰ στολὴ τῆς τεσσαρακοστῆς ἀντικαθίσταται μόνο μὲ λευκή

(τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 210, Συμβολὴ τεῦχος 16 σ. 34).
 
Μία απλοϊκή ερώτηση-πρόταση, αν και δεν θα ήθελα να γίνομαι «οχληρός».

Απ’ ότι καταλαβαίνω, στο α΄ μέρος αυτού του Εσπερινού διατηρείται ο «Σαρακοστιανός» χαρακτήρας , ενώ με το β΄ μέρος μεταβαίνουμε στα του συνήθους Σαββάτου, εκτός «κλίματος» Τεσσαρακοστής . Κάτι αντίστροφο , δηλαδή, του κατανυκτικού Εσπερινού που τελείται την Κυριακή.[Ίσως και η αλλαγή της ιερατικής στολής , (προφανώς επιτραχηλίου) πρέπει να γίνεται στο β΄ μέρος του Εσπερινού , όπως και των αμφίων της Αγίας Τραπέζης, κατ’ αντιστροφήν των κρατούντων εις τους κατανυκτικούς Εσπερινούς.]

Μήπως λοιπόν -και συγχωρείστε μου την τολμηρή πρόταση- θα έπρεπε το ιδιόμελο του Τριωδίου να ψαλεί εις το δόξα των Εσπερίων , εφ’ όσον ανήκει και στη θεματική της προηγηθείσης εβδομάδος , ενώ εις τα απόστιχα και εξής να τηρηθεί η συνήθης τάξη των Σαββάτων μετά του «Αλληλούια», δηλαδή το εναπομείναν μαρτυρικό του ήχου της εβδομάδος (α΄) και τα δύο νεκρώσιμα του αυτού ήχου μετά ομοήχου θεοτοκίου εις το «Δόξα, και νυν», έπειτα τα απολυτίκια του Σαββάτου και η Απόλυση κατά την εκτός Τεσσαρακοστής τάξη;

Μαρτυρείται κάτι τέτοιο; Είναι εντελώς παράλογο και Τυπικώς ανεπίτρεπτο; Ποια η θέση των επαϊόντων;

Ευχαριστώ και συγχωρέστε μου την τόλμη.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Λάθος μου.
Μετὰ τὸν ἑσπερινὸ ἡ πορφυρὰ στολὴ τῆς τεσσαρακοστῆς ἀντικαθίσταται μόνο μὲ λευκή

(τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 210, Συμβολὴ τεῦχος 16 σ. 34).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Δὲν γίνεται εἴσοδος (ΤΑΣ κεφ. ιθ'), οὔ τε τὴν α' ἑβδομάδα, σύμφωνα μὲ τὸ χειρόγραφο Διονυσίου 448 τυπικὸ τοῦ ἔτους 1547 σ. 325 καὶ τὸ Σύστημα Τυπικοῦ σ. 614.
 
Top