outierhs ouths
Νέο μέλος
Επειδή το θέμα κλειδώθηκε ως ξανασυζητημενο, παραθέτω το μνμ μου εδω.
Η ειδική περίπτωση της ακολουθίας του Πάσχα - Ανάσταση και Σκάνδαλο.
Φωταψία σε βαθμό που σε τυφλώνει, απότομα ουρλιαχτά που διακόπτουν έναν δαιμονιώδη αγχωτικό Ρυθμό. Ακαταλαβίστικα επιφωνήματα που θυμίζουν λέξεις αντηχούν με έναν περίεργο τρόπο στα αυτιά μου. Μερικές φορές μπορώ να διακρίνω, όχι πολύ καθαρά, την λέξη "Χριστός". Δεν μπορώ όμως να καταλάβω ποια σχέση έχει ο Χριστός με όλο αυτό. Τα μάτια μου βαραίνουν. Βλέπω θολά φιγούρες με φανταχτερή αμφίεση να περιφέρονται και σχεδόν να τρέχουν λες και συμβαίνει κάτι πολύ κακό. Άγχος, ταχυπαλμία, απέχθεια, παραίτηση. Πνίγομαι από ένα σωρό κακά συναισθήματα. Προσπαθώ να συνέλθω και να ξεχαστώ ρίχνοντας το βλέμμα μου σε παιδικές λαμπαδίτσες προσέχοντας τις λεπτομέρειες από τα παιχνίδια που ειναι κρεμασμένα πάνω τους... Ο χρόνος είναι σύντομος αλλά κυλάει αργά μέσα μου. Κάποια στιγμή το μαρτύριο θα τελειώσει...
Η αλήθεια είναι ότι σπάνια βλέπεις τέτοιο θέαμα. Τα λατρευτικά γεγονότα και κυρίως η ψαλμωδία εξελίσσονται τόσο γρήγορα που αυτομάτως το μυαλό μου με οδηγεί στην σύγκριση με τον γνωστό ράπερ Eminem στο κομμάτι "Rap God".
Πραγματικά, αν ήμουν ένας άνθρωπος που πήγαινε τρεις-τέσσερις φορές το χρόνο στην εκκλησία το όλο σκηνικό θα μου προκαλούσε έκπληξη και ανάλογα με την αίσθηση του χιούμορ θα έκανα τις κατάλληλες συγκρίσεις με νεοελληνικές τηλεοπτικές σειρές.
Το γεγονός ότι πάω συχνά στην εκκλησία και ακόμα περισσότερο το ότι είμαι ψάλτης μου δημιουργεί συναισθήματα που ανέφερα στην αρχή.
Αν πας από νωρίς στην εκκλησία και προλάβεις την Παννυχίδα θα δεις να εξελίσσεται η απόλυτη αντίφαση. Για την ακρίβεια αν κάποιος θέλει να κατανοήσει την έννοια της αντίφασης αρκεί να πάει να παρακολουθήσει την ακολουθία της Παννυχίδος και την ακολουθία της Αναστάσεως αμέσως μετά. Από τον Κανόνα του Μ. Σαββάτου σε πολύ αργή χρονική αγωγή στην απίστευτα γρήγορη και κωμική ταχύτητα των αναστασιμων ύμνων.
Είμαστε η εκκλησία όπου τα εγκώμια "Η ζωή εν τάφω" και "Άξιον εστίν" έχουν μεγαλύτερη αξία από το τροπάρια "Αναστάσεως ημέρα" ή το "Φωτίζου Φωτίζου η νέα Ιερουσαλήμ" . Για να το πω διαφορετικά γιορτάζουμε την ταφή περισσότερο από την Ανάσταση. Το επιτηδευμένο συγκινησιακό κλίμα την Μ. Παρασκευής έχει μεγαλύτερη αξία από την χαρά της Αναστάσεως. Στο πρώτο θα κλάψει ο κόσμος, στο δεύτερο θα πρέπει να πάει σπίτι γιατί έχει κουραστεί από την Μ. Εβδομάδα. Αυτό το διακρίνουμε ακόμα και από τον χρόνο των ακολουθιών. Μ. Παρασκευή με πολλά "events" και διάφορα "shows" μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε ώρες. Η ακολουθία της Αναστάσεως (δίχως την Παννυχίδα) που οι ιερείς σχεδόν τρέχουν με το Άγιο ποτήριο κατά τη μεγάλη είσοδο, από μία έως το πολύ μιάμιση ώρα.
Το "τυπικό" αυτής της ακολουθίας ποικίλει ανάλογα με την ώρα λήξης που έχει θέσει ο προϊστάμενος ή την πείνα του ψάλτη της ενορίας.
Υπάρχει ένα εύρος στην ώρα λήξης από τη 01:00-01:30 το αργότερο, που καθορίζει το "τυπικό" της ημέρας. Αυτο που παραμένει σχεδόν πάντα ίδιο είναι η χρονική αγωγή. Είναι η μόνη μέρα στον χρόνο που σχεδόν όλοι οι ψάλτες έχουν τον ίδιο Ρυθμό. Αυτό που μερικοί Ιερείς και ψάλτες τον ονομάζουν "πανηγυρικό ρυθμό". Πραγματικά δεν θέλω να το σχολιάσω περισσότερο γιατί μπορεί να γίνω προσβλητικός. Θα πω όμως ότι με την μουσική έννοια του όρου, "πανηγυρικός ρυθμός" σημαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που συμβαίνει ανήμερα της Αναστάσεως και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο Ρυθμός ήταν ιδιαίτερα αργός ανήμερα το Πάσχα.
Αξίζει να δούμε όμως μερικές λεπτομέρειες από αυτό το ιδιόμορφο "τυπικό":
Ο κανόνας θα πρέπει να ειπωθεί το πολύ σε 15 λεπτά (μαζί με το Συναξάρι). Είναι προφανές ότι η κάθε ωδή θα έχει από 3 εως 4 τροπάρια. Απαγορεύεται ρητά να διπλασιασεις τον Ειρμό ακόμα και αν η ωδή έχει 1 ειρμό και 2 τροπάρια. Η χρονική αγωγή των ύμνων είναι τόσο γρήγορη που προσωπικά μου κάνει εντύπωση πως κάποιοι ψάλτες καταφέρνουν να πουν υποτυπωδώς σωστά την μελωδία. Δεν το συζητώ πως οι λέξεις και τα νοήματα προφανώς δεν έχουν καμία σημασία. Καταβασία εννοείται στον ίδιο Ρυθμό με τον κανόνα.
Παρεμπιπτόντως έμαθα από συνάδελφο πως στην Ιερά Μητρόπολη Γλυφάδας δόθηκε εγκύκλιος πέρυσι (η οποία στάλθηκε ακριβώς η ίδια και φέτος) να λένε μόνο ένα Χριστός Ανέστη μετά από κάθε ωδή.
Ανάλογα με τον προϊστάμενο ή την Μητρόπολη η μικρά συναπτή με την εκφώνηση μπορεί να παραληφθεί. Αλλά ακόμα και αν δεν παραληφθεί η αίτηση θα διακόπτει το ήδη ταλαιπωρημένο ψαλσιμο λίγο μετά την έναρξη του "Αναστάς ο Ιησούς"
Εννοείται πως κατά τη διάρκεια του κανόνα οι ιερείς θα διακόπτουν κολλώντας το μικρόφωνο στο στόμα ουρλιάζοντας "Χριστός Ανέστη".
Στο Συναξάρι εννοείται θα πεις μια φορά το "Ανάστασιν Χριστού" και μια φορά το "Αναστάς ο Ιησούς".
Στην θ ωδή τέσσερα τροπάρια μετά των Μεγαλυναρίων αρκούν.
Μια φορά το Εξαποστειλάριο.
Στους Αίνους όλα πολύ σύντομα στον ίδιο αγχωτικό Ρυθμό με τον κανόνα (σε κάποιες εκκλησίες κόβουν και δύο Αινους από τους τέσσερις). Τα απόστιχα και το Δοξαστικό σε Ρυθμό ρεκόρ.
Ένα Χριστός Ανέστη και αμέσως "Ευλογημένη η βασιλεία".
Από εδώ και πέρα υπάρχουν κάποιες διαφορές γενικά.
Η πιο σύντομη εκδοχή είναι να πεις ένα Χριστός Ανέστη. Φτάνει μέχρι και τα τρία σε κάποιες περιπτώσεις.
Επίσης στην σύντομη εκδοχή της ακολουθίας από ένα αντιφωνο σε κάθε στάση.
Όσοι εις Χριστόν τρεις φορές (ακόμα και αν έχει Συλλειτουργο). Δύναμις σύντομο με τον ίδιο Ρυθμό.
Απόστολος και Ευαγγέλιο που δεν καταλαβαίνεις λέξη.
Αμέσως χερουβικό το πολύ 2:30 λεπτά. Αν αργήσει λίγο παραπάνω ο ψάλτης, θα τον κόψουν χωρίς πολλά πολλά.
Μεγάλη είσοδος με βήμα γοργό (το βήμα που θα μπορούσε να γίνει και joking)
"Ταις αγγελικαίς" σε ένα λεπτό.
Λειτουργικά και θ' ωδή σε πέντε λεπτά.
Μετά την θ' κόβονται πολλές ευχές και σε πέντε λεπτά ξεκινάει το κοινωνικό. Δύο λεπτά μετά την έναρξη του κοινωνικού βγαίνει η θεία κοινωνία και αμέσως απόλυση.
Σίγουρα θα μου έχουν διαφύγει και άλλα τραγελαφικά περιστατικά.
Σε όλο αυτό είμαστε υπεύθυνοι ολοι. Από τους Μητροπολίτες τους ιερείς και τους ψάλτες μέχρι και τους απλούς πιστούς. Ο καθένας έχει την ευθύνη του σε όλο αυτό.
Η αιτιολόγηση που συνοδεύει όλο αυτό το πανδαιμόνιο που κάποιο το ονομάζουν ακολουθία, είναι εντελώς αστεία. Το μόνο που καταφέρνουμε είναι να βγαίνουν οι πιστοί σκανδαλισμένοι. Και δεν είναι θέμα ψαλσίματος αλλά ακόμα πιο ουσιαστικό: Χάνεται η λατρεία. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι η μεγαλύτερη εορτή της χριστιανοσύνης έχει φτάσει να διαρκεί λιγότερο από ακολουθία καθημερινής χωρίς εορταζόμενο Άγιο.
Αν δεν κάνουμε κάτι σαν ψαλτική κοινότητα ως προς αυτό το ζήτημα, στο τέλος θα βγαίνουν οι ιερείς με τη Θεία Κοινωνία (από άλλη ακολουθία) αμέσως μετά τις 12:00 χωρίς καν να τελείται η λειτουργία.
Συγγνώμη για το έντονα φορτισμένο κείμενο. Περιμένω να ακούσω τις σκέψεις σας.
Χρόνια πολλά και Χριστός Ανέστη!
Η ειδική περίπτωση της ακολουθίας του Πάσχα - Ανάσταση και Σκάνδαλο.
Φωταψία σε βαθμό που σε τυφλώνει, απότομα ουρλιαχτά που διακόπτουν έναν δαιμονιώδη αγχωτικό Ρυθμό. Ακαταλαβίστικα επιφωνήματα που θυμίζουν λέξεις αντηχούν με έναν περίεργο τρόπο στα αυτιά μου. Μερικές φορές μπορώ να διακρίνω, όχι πολύ καθαρά, την λέξη "Χριστός". Δεν μπορώ όμως να καταλάβω ποια σχέση έχει ο Χριστός με όλο αυτό. Τα μάτια μου βαραίνουν. Βλέπω θολά φιγούρες με φανταχτερή αμφίεση να περιφέρονται και σχεδόν να τρέχουν λες και συμβαίνει κάτι πολύ κακό. Άγχος, ταχυπαλμία, απέχθεια, παραίτηση. Πνίγομαι από ένα σωρό κακά συναισθήματα. Προσπαθώ να συνέλθω και να ξεχαστώ ρίχνοντας το βλέμμα μου σε παιδικές λαμπαδίτσες προσέχοντας τις λεπτομέρειες από τα παιχνίδια που ειναι κρεμασμένα πάνω τους... Ο χρόνος είναι σύντομος αλλά κυλάει αργά μέσα μου. Κάποια στιγμή το μαρτύριο θα τελειώσει...
Η αλήθεια είναι ότι σπάνια βλέπεις τέτοιο θέαμα. Τα λατρευτικά γεγονότα και κυρίως η ψαλμωδία εξελίσσονται τόσο γρήγορα που αυτομάτως το μυαλό μου με οδηγεί στην σύγκριση με τον γνωστό ράπερ Eminem στο κομμάτι "Rap God".
Πραγματικά, αν ήμουν ένας άνθρωπος που πήγαινε τρεις-τέσσερις φορές το χρόνο στην εκκλησία το όλο σκηνικό θα μου προκαλούσε έκπληξη και ανάλογα με την αίσθηση του χιούμορ θα έκανα τις κατάλληλες συγκρίσεις με νεοελληνικές τηλεοπτικές σειρές.
Το γεγονός ότι πάω συχνά στην εκκλησία και ακόμα περισσότερο το ότι είμαι ψάλτης μου δημιουργεί συναισθήματα που ανέφερα στην αρχή.
Αν πας από νωρίς στην εκκλησία και προλάβεις την Παννυχίδα θα δεις να εξελίσσεται η απόλυτη αντίφαση. Για την ακρίβεια αν κάποιος θέλει να κατανοήσει την έννοια της αντίφασης αρκεί να πάει να παρακολουθήσει την ακολουθία της Παννυχίδος και την ακολουθία της Αναστάσεως αμέσως μετά. Από τον Κανόνα του Μ. Σαββάτου σε πολύ αργή χρονική αγωγή στην απίστευτα γρήγορη και κωμική ταχύτητα των αναστασιμων ύμνων.
Είμαστε η εκκλησία όπου τα εγκώμια "Η ζωή εν τάφω" και "Άξιον εστίν" έχουν μεγαλύτερη αξία από το τροπάρια "Αναστάσεως ημέρα" ή το "Φωτίζου Φωτίζου η νέα Ιερουσαλήμ" . Για να το πω διαφορετικά γιορτάζουμε την ταφή περισσότερο από την Ανάσταση. Το επιτηδευμένο συγκινησιακό κλίμα την Μ. Παρασκευής έχει μεγαλύτερη αξία από την χαρά της Αναστάσεως. Στο πρώτο θα κλάψει ο κόσμος, στο δεύτερο θα πρέπει να πάει σπίτι γιατί έχει κουραστεί από την Μ. Εβδομάδα. Αυτό το διακρίνουμε ακόμα και από τον χρόνο των ακολουθιών. Μ. Παρασκευή με πολλά "events" και διάφορα "shows" μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε ώρες. Η ακολουθία της Αναστάσεως (δίχως την Παννυχίδα) που οι ιερείς σχεδόν τρέχουν με το Άγιο ποτήριο κατά τη μεγάλη είσοδο, από μία έως το πολύ μιάμιση ώρα.
Το "τυπικό" αυτής της ακολουθίας ποικίλει ανάλογα με την ώρα λήξης που έχει θέσει ο προϊστάμενος ή την πείνα του ψάλτη της ενορίας.
Υπάρχει ένα εύρος στην ώρα λήξης από τη 01:00-01:30 το αργότερο, που καθορίζει το "τυπικό" της ημέρας. Αυτο που παραμένει σχεδόν πάντα ίδιο είναι η χρονική αγωγή. Είναι η μόνη μέρα στον χρόνο που σχεδόν όλοι οι ψάλτες έχουν τον ίδιο Ρυθμό. Αυτό που μερικοί Ιερείς και ψάλτες τον ονομάζουν "πανηγυρικό ρυθμό". Πραγματικά δεν θέλω να το σχολιάσω περισσότερο γιατί μπορεί να γίνω προσβλητικός. Θα πω όμως ότι με την μουσική έννοια του όρου, "πανηγυρικός ρυθμός" σημαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που συμβαίνει ανήμερα της Αναστάσεως και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο Ρυθμός ήταν ιδιαίτερα αργός ανήμερα το Πάσχα.
Αξίζει να δούμε όμως μερικές λεπτομέρειες από αυτό το ιδιόμορφο "τυπικό":
Ο κανόνας θα πρέπει να ειπωθεί το πολύ σε 15 λεπτά (μαζί με το Συναξάρι). Είναι προφανές ότι η κάθε ωδή θα έχει από 3 εως 4 τροπάρια. Απαγορεύεται ρητά να διπλασιασεις τον Ειρμό ακόμα και αν η ωδή έχει 1 ειρμό και 2 τροπάρια. Η χρονική αγωγή των ύμνων είναι τόσο γρήγορη που προσωπικά μου κάνει εντύπωση πως κάποιοι ψάλτες καταφέρνουν να πουν υποτυπωδώς σωστά την μελωδία. Δεν το συζητώ πως οι λέξεις και τα νοήματα προφανώς δεν έχουν καμία σημασία. Καταβασία εννοείται στον ίδιο Ρυθμό με τον κανόνα.
Παρεμπιπτόντως έμαθα από συνάδελφο πως στην Ιερά Μητρόπολη Γλυφάδας δόθηκε εγκύκλιος πέρυσι (η οποία στάλθηκε ακριβώς η ίδια και φέτος) να λένε μόνο ένα Χριστός Ανέστη μετά από κάθε ωδή.
Ανάλογα με τον προϊστάμενο ή την Μητρόπολη η μικρά συναπτή με την εκφώνηση μπορεί να παραληφθεί. Αλλά ακόμα και αν δεν παραληφθεί η αίτηση θα διακόπτει το ήδη ταλαιπωρημένο ψαλσιμο λίγο μετά την έναρξη του "Αναστάς ο Ιησούς"
Εννοείται πως κατά τη διάρκεια του κανόνα οι ιερείς θα διακόπτουν κολλώντας το μικρόφωνο στο στόμα ουρλιάζοντας "Χριστός Ανέστη".
Στο Συναξάρι εννοείται θα πεις μια φορά το "Ανάστασιν Χριστού" και μια φορά το "Αναστάς ο Ιησούς".
Στην θ ωδή τέσσερα τροπάρια μετά των Μεγαλυναρίων αρκούν.
Μια φορά το Εξαποστειλάριο.
Στους Αίνους όλα πολύ σύντομα στον ίδιο αγχωτικό Ρυθμό με τον κανόνα (σε κάποιες εκκλησίες κόβουν και δύο Αινους από τους τέσσερις). Τα απόστιχα και το Δοξαστικό σε Ρυθμό ρεκόρ.
Ένα Χριστός Ανέστη και αμέσως "Ευλογημένη η βασιλεία".
Από εδώ και πέρα υπάρχουν κάποιες διαφορές γενικά.
Η πιο σύντομη εκδοχή είναι να πεις ένα Χριστός Ανέστη. Φτάνει μέχρι και τα τρία σε κάποιες περιπτώσεις.
Επίσης στην σύντομη εκδοχή της ακολουθίας από ένα αντιφωνο σε κάθε στάση.
Όσοι εις Χριστόν τρεις φορές (ακόμα και αν έχει Συλλειτουργο). Δύναμις σύντομο με τον ίδιο Ρυθμό.
Απόστολος και Ευαγγέλιο που δεν καταλαβαίνεις λέξη.
Αμέσως χερουβικό το πολύ 2:30 λεπτά. Αν αργήσει λίγο παραπάνω ο ψάλτης, θα τον κόψουν χωρίς πολλά πολλά.
Μεγάλη είσοδος με βήμα γοργό (το βήμα που θα μπορούσε να γίνει και joking)
"Ταις αγγελικαίς" σε ένα λεπτό.
Λειτουργικά και θ' ωδή σε πέντε λεπτά.
Μετά την θ' κόβονται πολλές ευχές και σε πέντε λεπτά ξεκινάει το κοινωνικό. Δύο λεπτά μετά την έναρξη του κοινωνικού βγαίνει η θεία κοινωνία και αμέσως απόλυση.
Σίγουρα θα μου έχουν διαφύγει και άλλα τραγελαφικά περιστατικά.
Σε όλο αυτό είμαστε υπεύθυνοι ολοι. Από τους Μητροπολίτες τους ιερείς και τους ψάλτες μέχρι και τους απλούς πιστούς. Ο καθένας έχει την ευθύνη του σε όλο αυτό.
Η αιτιολόγηση που συνοδεύει όλο αυτό το πανδαιμόνιο που κάποιο το ονομάζουν ακολουθία, είναι εντελώς αστεία. Το μόνο που καταφέρνουμε είναι να βγαίνουν οι πιστοί σκανδαλισμένοι. Και δεν είναι θέμα ψαλσίματος αλλά ακόμα πιο ουσιαστικό: Χάνεται η λατρεία. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι η μεγαλύτερη εορτή της χριστιανοσύνης έχει φτάσει να διαρκεί λιγότερο από ακολουθία καθημερινής χωρίς εορταζόμενο Άγιο.
Αν δεν κάνουμε κάτι σαν ψαλτική κοινότητα ως προς αυτό το ζήτημα, στο τέλος θα βγαίνουν οι ιερείς με τη Θεία Κοινωνία (από άλλη ακολουθία) αμέσως μετά τις 12:00 χωρίς καν να τελείται η λειτουργία.
Συγγνώμη για το έντονα φορτισμένο κείμενο. Περιμένω να ακούσω τις σκέψεις σας.
Χρόνια πολλά και Χριστός Ανέστη!
