Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Το ιδιόμελο της Πεντηκοστής
«Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἦν μὲν ἀεί, καὶ ἔστι καὶ ἔσται,
οὕτε ἀρξάμενον, οὔτε παυσόμενον [...]»
αποτελεί, ως γνωστόν, σχεδόν αυτούσια μεταφορά από τον λόγο ΜΑ΄ του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου «Εὶς τὴν Πεντηκοστὴν».
Αλλά και εκείνος έχει πάρει τη σχετική φράση αυτούσια από τον Ηράκλειτο (6ος αι. π.Χ.), ο οποίος λέει στο (παραδιδόμενο) απόσπασμα (Diels- Kranz 22 B 30 ):
κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν,
ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον,
ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.
Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι πόσο διαφορετικό περιεχόμενο δίνει ο άγιος στη φράση. Στη μετατροπή αυτή (ο αΐδιος Θεός παίρνει τη θέση του αΐδιου κόσμου) συνοψίζεται με χαρακτηριστικό τρόπο ολόκληρη η χριστιανική αποκάλυψη.
«Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἦν μὲν ἀεί, καὶ ἔστι καὶ ἔσται,
οὕτε ἀρξάμενον, οὔτε παυσόμενον [...]»
αποτελεί, ως γνωστόν, σχεδόν αυτούσια μεταφορά από τον λόγο ΜΑ΄ του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου «Εὶς τὴν Πεντηκοστὴν».
Αλλά και εκείνος έχει πάρει τη σχετική φράση αυτούσια από τον Ηράκλειτο (6ος αι. π.Χ.), ο οποίος λέει στο (παραδιδόμενο) απόσπασμα (Diels- Kranz 22 B 30 ):
κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν,
ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον,
ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.
Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι πόσο διαφορετικό περιεχόμενο δίνει ο άγιος στη φράση. Στη μετατροπή αυτή (ο αΐδιος Θεός παίρνει τη θέση του αΐδιου κόσμου) συνοψίζεται με χαρακτηριστικό τρόπο ολόκληρη η χριστιανική αποκάλυψη.
Last edited: