[Ερώτηση] «Δεῦτε λάβετε φῶς» και τελετή Αναστάσεως

[Π. Δαβίδ]

Αγαπητοί,

ο τίτλος του θέματος ίσως ξενίσει αυγουστιάτικα-μην ξεχνάτε ωστόσο ότι πριν λίγες μέρες πανηγυρίσαμε το "Πάσχα του καλοκαιριού".

Και άλλη φορά έχουμε αναφερθεί στις διαφορές μεταξύ των τυπικών των τοπικών Εκκλησιών. Μια από αυτές είναι η "αναπαράσταση" της Τελετής του Αγίου Φωτός και η τελετή της Αναστάσεως εν γένει. Σε κάποιες από τις ομόδοξες Βαλκανικές Εκκλησίες αυτή η τελετή διαφέρει από τα εν Ελλάδι τελούμενα: ενώ σε Βουλγαρία και ΠΓΔΜ η τελετή τελείται όπως και στην Ελλάδα, στη Ρουμανία η τάξις αυτή τηρείται "ενιαχού", στη Σερβία τηρείται ακριβώς η τάξις του Τριωδίου/Πεντηκοσταρίου (άνευ "Δεῦτε λάβετε φῶς, ευαγγελίου κλπ.).

Με ερωτούν λοιπόν Σέρβοι αδελφοί, μέλη του φόρουμ, περισσότερα ιστορικά στοιχεία για αυτή την ακολουθία και θα ήθελα την πολύτιμη βοήθειά σας.

Ευχαριστώ.

 

[π. Μάξιμος]

Πρόκειται γιά ἀπομίμηση τῆς γνωστῆς τελετῆς τοῦ Ἁγίου Φωτός, πού τελεῖται στό Ναό τῆς Ἀναστάσεως στά Ἱεροσόλυμα κατά τό μεσημέρι τοῦ Μ. Σαββάτου.
Πρώτη ἀναφορά σέ ὑποσημείωση, ὅτι γίνεται «ἔν τισι μέρεσι», βρίσκουμε στό Τυπικό τοῦ Βιολάκη τοῦ 1888 (ΤΜΕ σελ. 367) ἐνῶ τό προηγούμενο τοῦ Κωνσταντίνου (ΤΚΠ 1838/1851) δέν ἀναφέρει τίποτε.
Καί τά δύο αὐτά Τυπικά ὅμως περιλαμβάνουν καί τό Εὐαγγέλιο μετά τήν ἀπόλυση τῆς παννυχίδος/μεσονυκτικοῦ καί πρό τῆς ἐνάρξεως τοῦ ὄρθρου κάτι πού δέν συναντᾶται στά ἀρχαῖα τυπικά.

Ἡ πολύτιμη ὅμως βοήθεια ἔρχεται ἀπό τόν μακαριστό Καθηγητή Ἰω. Φουντούλη καί ἀπό τίς ὑπ᾿ ἀριθμ. 92, 152 καί 253 ἀπαντήσεις του, ὅπου ὑπάρχει ἐκτενέστατη καί ἀναλυτική ἐξήγηση ὅλων αὐτῶν πού σέ ἐρωτοῦν καί πού δέν εἶναι δυνατόν νά γράψουμε ἐδῶ.

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Να προσθέσω κι εγώ με τις πενιχρές μου γνώσεις ότι στην Κύπρο γίνεται μεν κανονικά η τελετή όπως την ξέρουμε αλλά στις 12.

Δηλαδή το "Δεύτε λάβετε φως" το λέει ο ιερέας στις 12 και μετά βγαίνουν έξω και λένε το "Χριστός Ανέστη" (έτσι έχουν και περισσότερη ώρα να πουν τον Κανόνα, δεν... "μασάνε" τα λόγια τους!).

 

[π. Μάξιμος]

(έτσι έχουν και περισσότερη ώρα να πουν τον Κανόνα, δεν... "μασάνε" τα λόγια τους!).

Κάνεις λάθος. Ἴσα-ἴσα σ᾿ αὐτήν τήν ἀκολουθία (ἀρχομένη 11.00 μ.μ. τοῦ Μ. Σαββάτου) ἔχουμε πάρα πολύ μεγάλη ἄνεση, ὥστε καί ὁ κανών νά ψάλλεται κάπως ἀργά, νά λέγεται τό Ἰδού σκοτία καί πρωί (κατά τόπους), νά διαβάζεται ἐγκύκλιος (κατά τόπους) καί νά περισσεύει χρόνος. Ὅπως ἔχει σχολιασθεῖ σέ ἄλλο θέμα, μέλη πρότειναν νά ἀρχίζει ἡ ἀκολουθία τῆς Παννυχίδος δέκα λεπτά ἤ ἕνα τέταρτο ἀργότερα.
Προφανῶς στήν Κύπρο θά ἀρχίζουν 11.30.

ΥΓ. Δέν βρῆκα ποῦ εἶχε εἰπωθεῖ ἡ προμνημονευθεῖσα πρόταση μελῶν· εἶναι πολλά τά θέματα καί μάλιστα σ᾿ ἕνα τίτλο θέματος πού βλέπουμε ἀρχικά, τό θέμα ἔχει ἐπεκταθεῖ σέ πολλά ἄλλα συναφῆ ἤ μή θέματα (ὡς συνήθως). Ἀλλά σέ αὐτό τό θέμα ἔχουν γίνει ἀναφορές καί μάλιστα ὁ Παναγιώτης ἔχει κάπου ἐπαναλάβει αὐτά πού ἔθεσε καί σήμερα. Ἐπίσης ἕνα ἄλλο σχετικό θέμα.

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Κάνεις λάθος. Ἴσα-ἴσα σ᾿ αὐτήν τήν ἀκολουθία (ἀρχομένη 11.00 μ.μ. τοῦ Μ. Σαββάτου) ἔχουμε πάρα πολύ μεγάλη ἄνεση, ὥστε καί ὁ κανών νά ψάλλεται κάπως ἀργά, νά λέγεται τό Ἰδού σκοτία καί πρωί (κατά τόπους), νά διαβάζεται ἐγκύκλιος (κατά τόπους) καί νά περισσεύει χρόνος. Ὅπως ἔχει σχολιασθεῖ σέ ἄλλο θέμα, μέλη πρότειναν νά ἀρχίζει ἡ ἀκολουθία τῆς Παννυχίδος δέκα λεπτά ἤ ἕνα τέταρτο ἀργότερα.
Προφανῶς στήν Κύπρο θά ἀρχίζουν 11.30.

Τί να σας πω, εγώ αλλιώς το έχω βιώσει. Να τρέχουν στον Κανόνα μήπως δεν προλάβουν και τους πάρει η ώρα, και μετά να περιμένουμε να πάει η ώρα 12 για το "Χριστός Ανέστη". Θα μου πείτε, το πρόβλημα, επομένως, είναι η διαχείριση της ώρας και όχι η διάρκεια, σωστός.
Αλλά και πάλι, δεν νομίζω ότι περισσεύει ώρα, ειδικά αν διαβαστεί και Εγκύκλιος.

Στην Κύπρο πάντως αρχίζουν 11.00 (είμαι 99,9% σίγουρος).

 

[ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ]

Προφανῶς στήν Κύπρο θά ἀρχίζουν 11.30.

Ζητώ συγγνώμη για την καθυστέρηση απάντησης αλλά σήμερα είδα αυτές τις αναφορές μετά απο παραπομπή του πάτερ Μάξιμου απο παρόμιο θέμα.

Στήν Κύπρο οι καμπάνες κτυπούν στις 11μ.μ. Απο εκεί και πέρα σε κάθε ναό θα πρέπει να συντονίσουν πόσο χρόνο θέλουν για την ακολουθία ούτως ώστε στις 12 ακριβώς ο πρώτος τη τάξη να πεί το Δεύτε λάβετε φώς....

Εμείς στο ναό μας ξεκινούμε στις 11+10 μεχρι τις 11+45 τελειώνομεν τον Κανόνα όπου μεταβαίνομε και οι δύο χοροί στο Ιερό λέμε το τρισάγιο το ότε κατήλθες. Την εκτενή ο ιερέας και την απόλυσην στις 11+55.Σβήνουν τα φώτα όπου ξεκινούμε το ιδού σκοτία το οποίο τελειώνει στις 12 ακριβώς όπου ο ιερέας λέγει το Δεύτε λάβετε φώς...μέχρι να το πεί μεταβαίνομεν και εμείς στα ψαλτήρια μας και συνεχίζομε τήν ακολουθίαν.

 

[MTheodorakis]

Τὸ «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ...» καὶ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» λέγονται πρὸς ἀνατολάς

(Dmitrievskij τ. 1 σσ. 173, 226, 246, τ. 3 σ. 64, τυπικὰ Εὐεργέτιδος ιβ’ αἰ. σ. 557, Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 247, ΤΑΣ κεφ. μστ’, τυπικὸ Μεθοδίου ἱερομονάχου τοῦ ἔτους 1890 ἔκδ. Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας 2016 σ. 370), ὅπως καὶ ἡ σύνταξη τῶν νεοφωτίστων.