Παναγιώτης
σκολιοὶ γὰρ λογισμοί, χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ
Ἐπισυνάπτεται, μιὰ μικρὴ περίληψη τῆς θεωρίας τοῦ Χρυσάνθου περὶ τῶν φθορῶν, ὅπου ἐξάγονται τρία τινά:
α. ἡ φθορὰ δὲν μεταβάλει τὸ ὕψος τοῦ χαρακτῆρα (τόνου) ἐπὶ τοῦ ὁποίου τίθεται, ἀλλὰ ἐνεργεῖ ἀπὸ τὸν ἐπόμενο χαρακτῆρα.
β. εἶναι δυνατὸν στὸ τέλος ἑνὸς τροπαρίου, νὰ ἀλλάξει τὸ ὕψος τῆς βάσης του, δηλ. νὰ ἐκπέσει ἡ φωνὴ τοῦ ψάλλοντος ἢ ἐπὶ τὸ βαρύ, ἢ ἐπὶ τὸ ὀξύ (ἀπόρροια τοῦ α.)
γ. οἱ παλαιοὶ, ὅταν ἔβλεπαν ὅτι τύγχανε νὰ πέσει ἡ βάση τοῦ τροπαρίου (λόγω τῶν μεταθέσεων/φθορῶν), προσέθεταν ἕναν τόνο, τὸν ὁποῖον καὶ τὸν ὀνόμαζαν Δύναμη [δική μας σημείωση: Τὴν σήμερον συνήθως δὲν διαπιστοῦται κάτι τέτοιο, διότι οἱ σημερινοὶ μελοποιοὶ δὲν ἀφήνουν νὰ συμβοῦν τέτοιες περιπτώσεις, ἐπιλέγοντας κατάλληλα τὶς φθορὲς καὶ τὰ σημεῖα τοποθέτησής των]
Γιὰ τό β. μπορεῖ κανεῖς νὰ βρεῖ πολλὰ παραδείγματα στὶς παλαιὲς συνθέσεις, π.χ. Δοξαστάριον Ἰακώβου.
Γιὰ τό γ. ὁ Χρύσανθος δίνει τὸ παράδειγμα μὲ τὸ Δοξαστικὸν τῶν Ἀποστόλων «Τῷ τριττῷ τῆς ἐρωτήσεως» ἀπὸ τὸ Δοξαστάριον τοῦ Ἰακώβου ὅπου το μέλος:
καὶ μάλιστα, σύμφωνα μὲ μιὰ πρόχειρη ἀνάλυσή μου:
Ψάχνοντας στὸ Ψαλτολόγιον βρῆκα καὶ τὰ ἐξῆς σχετικὰ θέματα:
α. Δοξαστικόν «Τω τριττώ της ερωτήσεως»
β. Γιάννου Νικόλαος, Δοξαστικό «Τω τριττώ της ερωτήσεως»
γ. Δοξαστικόν «Τω Τριττώ της Ερωτήσεως» - Λάθος παραχορδή;
δ. π. Νικόλαος Μέζης, Η έννοια της φθοράς: Παράλληλη μαρτυρία Μανουήλ Χρυσάφου (καὶ ἐδώ Ἐκκλησιαστικὰ Παράλληλα)
ε. Ιδιόμελο «Μεταβολή των θλιβομένων»
α. ἡ φθορὰ δὲν μεταβάλει τὸ ὕψος τοῦ χαρακτῆρα (τόνου) ἐπὶ τοῦ ὁποίου τίθεται, ἀλλὰ ἐνεργεῖ ἀπὸ τὸν ἐπόμενο χαρακτῆρα.
β. εἶναι δυνατὸν στὸ τέλος ἑνὸς τροπαρίου, νὰ ἀλλάξει τὸ ὕψος τῆς βάσης του, δηλ. νὰ ἐκπέσει ἡ φωνὴ τοῦ ψάλλοντος ἢ ἐπὶ τὸ βαρύ, ἢ ἐπὶ τὸ ὀξύ (ἀπόρροια τοῦ α.)
γ. οἱ παλαιοὶ, ὅταν ἔβλεπαν ὅτι τύγχανε νὰ πέσει ἡ βάση τοῦ τροπαρίου (λόγω τῶν μεταθέσεων/φθορῶν), προσέθεταν ἕναν τόνο, τὸν ὁποῖον καὶ τὸν ὀνόμαζαν Δύναμη [δική μας σημείωση: Τὴν σήμερον συνήθως δὲν διαπιστοῦται κάτι τέτοιο, διότι οἱ σημερινοὶ μελοποιοὶ δὲν ἀφήνουν νὰ συμβοῦν τέτοιες περιπτώσεις, ἐπιλέγοντας κατάλληλα τὶς φθορὲς καὶ τὰ σημεῖα τοποθέτησής των]
Γιὰ τό β. μπορεῖ κανεῖς νὰ βρεῖ πολλὰ παραδείγματα στὶς παλαιὲς συνθέσεις, π.χ. Δοξαστάριον Ἰακώβου.
Γιὰ τό γ. ὁ Χρύσανθος δίνει τὸ παράδειγμα μὲ τὸ Δοξαστικὸν τῶν Ἀποστόλων «Τῷ τριττῷ τῆς ἐρωτήσεως» ἀπὸ τὸ Δοξαστάριον τοῦ Ἰακώβου ὅπου το μέλος:
καὶ μάλιστα, σύμφωνα μὲ μιὰ πρόχειρη ἀνάλυσή μου:
Ψάχνοντας στὸ Ψαλτολόγιον βρῆκα καὶ τὰ ἐξῆς σχετικὰ θέματα:
α. Δοξαστικόν «Τω τριττώ της ερωτήσεως»
β. Γιάννου Νικόλαος, Δοξαστικό «Τω τριττώ της ερωτήσεως»
γ. Δοξαστικόν «Τω Τριττώ της Ερωτήσεως» - Λάθος παραχορδή;
δ. π. Νικόλαος Μέζης, Η έννοια της φθοράς: Παράλληλη μαρτυρία Μανουήλ Χρυσάφου (καὶ ἐδώ Ἐκκλησιαστικὰ Παράλληλα)
ε. Ιδιόμελο «Μεταβολή των θλιβομένων»
Attachments
Last edited by a moderator: