Κωνσταντίνος Πρίγγος - Θεοτόκε Παρθένε, Πέτρου Μπερεκέτου

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Μια νέα σειρά αναρτήσεων εγκαινιάζεται, το οκτάηχο «Θεοτόκε Παρθένε» του Πέτρου Μπερεκέτου από τη φωνή του Άρχοντα, κάτι για το οποίο με προέτρεψε ο καλός φίλος Παναγιώτης Φιλίππου. Σώζονται ηχογραφημένοι οι 5 πρώτοι πόδες του μέλους, δύο τουλάχιστον απ' αυτούς δυο φορές. Ξεκινούμε με την ανάρτηση του στίχου «Θεοτόκε Παρθένε» από την Πανήγυρη της Μεταμορφώσεως στο Βόλο το 1958. Υπάρχει και σε άλλη ηχογράφηση, εκτός εκκλησίας, στο Λουτράκι, όπου ψάλλει το μέλος κατά ενάμισυ τόνο οξύτερα, η οποία δεν προκρίθηκε στη σειρά αυτή των αναρτήσεων διότι δεν έχει πλήρες το κράτημα. Παρατίθεται το κλασικό κείμενο ώστε να γίνεται κατανοητός ο τρόπος εκτελέσεως των θέσεων από τον Άρχοντα. Άλλωστε, ο ίδιος πάντοτε το έλεγε από στήθους. Περισσότερες λεπτομέρειες στα σχόλια του βίντεο!


«Θεοτόκε Παρθένε», ήχος α': Ο α΄ πους του οκταήχου μέλος του Πέτρου Μπερεκέτου «Θεοτόκε Παρθένε...» κατ' εκτέλεσιν του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνου Πρίγγου.

Το παρατιθέμενο κείμενο προέρχεται από τον α' τόμο της Μουσικής Συλλογής του Γεωργίου Πρωγάκη, επισήμου βιβλίου των πατριαρχικών ψαλτών.

Η ηχογράφηση έλαβε χώρα στον Πανηγυρικό Εσπερινό της Μεταμορφώσεως στον ομώνυμο Ναό του Βόλου το έτος 1958.

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο μουσικολόγος Γεώργιος Τσατσαρώνης, «Ὁ Κ. Πρίγγος συνήθιζε νὰ ψάλλη τὸ «Θεοτόκε Παρθένε» ὁλόκληρο ἀπὸ μνήμης καὶ χωρὶς παραλλαγὲς μ’ ἕνα μοναδικὸ τρόπο ἑρμηνείας καὶ μ’ ἕνα χρόνο ξεχωριστὸ στὸν κάθε ἦχο. Ἡ αὐθαίρετη διασκευὴ καὶ παραλλαγὴ αὐτοῦ τοῦ κλασσικοῦ κειμένου ποὺ παρουσιάζει ἐν σμικρογραφία ὁλόκληρη τὴν παράδοση τοῦ ἀργοῦ Στιχηραρικοῦ μέλους, σ’ ὅλους τοὺς ἤχους, ἀποτελεῖ πράξη ἀπαράδεκτη καὶ ἀξιοκατάκριτη». Γι' αυτό και παρατίθεται το κλασικό κείμενο, προς κατανόησιν του κατά παράδοσιν τρόπου εκτελέσεως των μουσικών θέσεων. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί πως το κράτημα εκτελείται σε ρυθμό 3σημο, όπως συνηθιζόταν στην Κωνσταντινούπολη και όπως δηλώνεται από τη χρονική αγωγή στην έκδοση αυτή του μουσικού κειμένου.

Η φωτογραφία στην αρχή του βίντεο εικονίζει τον Κωνσταντίνο Πρίγγο καθισμένο πλάι στον τότε Ιεροδιάκονο Δημήτριο Πολύχρονο έξω από τον Ι. Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Βόλου.
 

Attachments

  • . Πρίγγος - Θεοτόκε Παρθένε, Π. Μπερεκέτου, Ήχος α' 5-8-1...mp3
    8.7 MB · Views: 114
Last edited:

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης

«Χαίρε Κεχαριτωμένη», ήχος δ' λέγετος: Ο β΄ πους του οκταήχου μέλους του Πέτρου Μπερεκέτου «Θεοτόκε Παρθένε...» κατ' εκτέλεσιν του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνου Πρίγγου.
Το παρατιθέμενο κείμενο προέρχεται από τον α' τόμο της Μουσικής Συλλογής του Γεωργίου Πρωγάκη, επισήμου βιβλίου των πατριαρχικών ψαλτών.
Η ηχογράφηση αυτή πραγματοποιήθηκε εκτός Ακολουθίας. Συνήθως απαντάται μεταξύ του α' και γ' ποδός του «Θεοτόκε Παρθένε» που έψαλε ο Άρχων στον Εσπερινό της Μεταμορφώσεως στο Βόλο το έτος 1958, οπότε πιθανολογούμε πως και αυτή η εγγραφή εκείνες τις ημέρες θα πραγματοποιήθηκε.
Ο άρχων αρχίζει ελαφρώς διαφορετικά το κράτημα, συγχέοντάς το με την αρχή του κρατήματος του βαρέος, και συντέμνει ένα τμήμα του μεταξύ δύο ομοίων μουσικών φράσεων, απόδειξη του ότι το έψαλε εκ στήθους. Υπενθυμίζουμε πως σπάνια έψαλλε τους πόδες του β' χορού, αφού από τη δεκαετία του '20 κ.ε. εκαλείτο μόνο ως πρωτοψάλτης στις Πανηγύρεις, κάτι που οριστικοποιήθηκε αργότερα με τη χειροθεσία του σε Πρωτοψάλτη της ΜΧΕ. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο μουσικολόγος Γεώργιος Τσατσαρώνης, «Ὁ Κ. Πρίγγος συνήθιζε νὰ ψάλλη τὸ «Θεοτόκε Παρθένε» ὁλόκληρο ἀπὸ μνήμης καὶ χωρὶς παραλλαγὲς μ’ ἕνα μοναδικὸ τρόπο ἑρμηνείας καὶ μ’ ἕνα χρόνο ξεχωριστὸ στὸν κάθε ἦχο. Ἡ αὐθαίρετη διασκευὴ καὶ παραλλαγὴ αὐτοῦ τοῦ κλασσικοῦ κειμένου ποὺ παρουσιάζει ἐν σμικρογραφία ὁλόκληρη τὴν παράδοση τοῦ ἀργοῦ Στιχηραρικοῦ μέλους, σ’ ὅλους τοὺς ἤχους, ἀποτελεῖ πράξη ἀπαράδεκτη καὶ ἀξιοκατάκριτη». Γι' αυτό και παρατίθεται το κλασικό κείμενο, προς κατανόησιν του κατά παράδοσιν τρόπου εκτελέσεως των μουσικών θέσεων. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί πως το κράτημα εκτελείται σε ρυθμό 3σημο, ή μάλλον υποσκάζοντα, όπως συνηθιζόταν στην Κωνσταντινούπολη και όπως δηλώνεται από τη χρονική αγωγή στην έκδοση αυτή του μουσικού κειμένου.
 

Attachments

  • Πρίγγος - Χαίρε Κεχαριτωμένη, Π. Μπερεκέτου, Ήχος δ' ...MP3
    7 MB · Views: 67
Last edited:

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης

«Μαρία, ο Κύριος μετά σου», ήχος γ': Ο γ΄ πους του οκταήχου μέλους του Πέτρου Μπερεκέτου «Θεοτόκε Παρθένε...» κατ' εκτέλεσιν του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνου Πρίγγου.
Το παρατιθέμενο κείμενο προέρχεται από τον α' τόμο της Μουσικής Συλλογής του Γεωργίου Πρωγάκη, επισήμου βιβλίου των πατριαρχικών ψαλτών.
Η ηχογράφηση αυτή πραγματοποιήθηκε εκτός Ακολουθίας, μάλλον στο Λουτράκι το έτος 1958, και δημοσιεύτηκε στο 1ο διπλό CD «Πατριαρχική Βυζαντινή Μουσική Κληρονομιά» που εξέδωσε ο Πρωτοψάλτης Αθανάσιος Πέττας.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο μουσικολόγος Γεώργιος Τσατσαρώνης, «Ὁ Κ. Πρίγγος συνήθιζε νὰ ψάλλη τὸ «Θεοτόκε Παρθένε» ὁλόκληρο ἀπὸ μνήμης καὶ χωρὶς παραλλαγὲς μ’ ἕνα μοναδικὸ τρόπο ἑρμηνείας καὶ μ’ ἕνα χρόνο ξεχωριστὸ στὸν κάθε ἦχο. Ἡ αὐθαίρετη διασκευὴ καὶ παραλλαγὴ αὐτοῦ τοῦ κλασσικοῦ κειμένου ποὺ παρουσιάζει ἐν σμικρογραφία ὁλόκληρη τὴν παράδοση τοῦ ἀργοῦ Στιχηραρικοῦ μέλους, σ’ ὅλους τοὺς ἤχους, ἀποτελεῖ πράξη ἀπαράδεκτη καὶ ἀξιοκατάκριτη». Γι' αυτό και παρατίθεται το κλασικό κείμενο, προς κατανόησιν του κατά παράδοσιν τρόπου εκτελέσεως των μουσικών θέσεων. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί πως το κράτημα εκτελείται σε ρυθμό 3σημο, ή μάλλον υποσκάζοντα, όπως συνηθιζόταν στην Κωνσταντινούπολη και όπως δηλώνεται από τη χρονική αγωγή στην έκδοση αυτή του μουσικού κειμένου.
 

Attachments

  • Κωνσταντίνος Πρίγγος - Μαρία, Π. Μπερεκέτου, Ήχος γ'.mp3
    6.7 MB · Views: 71

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Κλείνει ο κύκλος των αναρτήσεων του «Θεοτόκε Παρθένε» του Πέτρου Μπερεκέτου από τον Άρχοντα με αυτή την όντως μεγαλειώδη εκτέλεση του στίχου «Και ευλογημένος».


«Και ευλογημένος», ήχος πλάγιος του α': Ο ε΄ πους του οκταήχου μέλους του Πέτρου Μπερεκέτου «Θεοτόκε Παρθένε...» κατ' εκτέλεσιν του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνου Πρίγγου.

Το παρατιθέμενο κείμενο προέρχεται από τον α' τόμο της Μουσικής Συλλογής του Γεωργίου Πρωγάκη, επισήμου βιβλίου των πατριαρχικών ψαλτών.

Η ηχογράφηση αυτή πραγματοποιήθηκε εκτός Ακολουθίας, μάλλον στο Λουτράκι το έτος 1958.

Σημειώνει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο μουσικολόγος Γεώργιος Τσατσαρώνης: «Ὁ Κ. Πρίγγος συνήθιζε νὰ ψάλλη τὸ «Θεοτόκε Παρθένε» ὁλόκληρο ἀπὸ μνήμης καὶ χωρὶς παραλλαγὲς μ’ ἕνα μοναδικὸ τρόπο ἑρμηνείας καὶ μ’ ἕνα χρόνο ξεχωριστὸ στὸν κάθε ἦχο. Ἡ αὐθαίρετη διασκευὴ καὶ παραλλαγὴ αὐτοῦ τοῦ κλασσικοῦ κειμένου ποὺ παρουσιάζει ἐν σμικρογραφία ὁλόκληρη τὴν παράδοση τοῦ ἀργοῦ Στιχηραρικοῦ μέλους, σ’ ὅλους τοὺς ἤχους, ἀποτελεῖ πράξη ἀπαράδεκτη καὶ ἀξιοκατάκριτη».

Συγκεκριμένα, όμως, για το στίχο αυτό, παρατηρεί ο φιλόλογος και μουσικός ερευνητής κ. Μανόλης Χατζηγιακουμής στο φυλλάδιο που συνοδεύει δίσκο που εξέδωσε με το «Θεοτόκε Παρθένε» του Μπερεκέτου κατ' εκτέλεσιν του Θρασυβούλου Στανίτσα, με αφορμή την εκτέλεση εκείνη ότι πρέπει να σχολιαστεί «ο ειδικός τρόπος εκφοράς του πλ α'. Δηλαδή η αργή χρονική αγωγή, επίσης η εκτεταμένη, και ελεύθερη, μελισματική ανάπτυξη του Κειμένου (λιγότερο του Κρατήματος). Η παρατήρηση αφορά και στην κανονική εκτέλεση του στίχου μέσα στο σύνολο μέλος και στην συμπληρωματική του καταγραφή (όπως επανεκτελείται στο τέλος, μάλιστα σε ψηλότερη βάση). Φαίνεται ότι ο στίχος του πλ α' πρέπει να είχε και μιαν αυτόνομη (από το σύνολο μέλος) ειδική ψαλτική χρήση, το πιθανότερο εξωλειτουργική (όπως π.χ. οι Καλοφωνικοί Ειρμοί, με τους οποίους ίσως συμφυρόταν). Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί η ερμηνευτική του παρέκκλιση».

Ένα ακόμη στοιχείο που θεωρεί ο κ. Χατζηγιακουμής ότι πρέπει να σχολιαστεί είναι «η εκτέλεση των Κρατημάτων σε τρίσημο χρόνο (ο “διπλούς αναλελυμένος” των παλαιών Θεωρητικών). Πρόκειται για μια παράδοση της Πόλης, πιθανότατα νεωτερική. Να σημειωθεί πάντως ότι σε τρίσημο χρόνο εκτελείται το Κράτημα και στο αρχαίο λειτουργικό μέλος Άνωθεν οι προφήται (και πάλι από τον Στανίτσα, “Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής”, CD 1o, αρ. 7). Η διαφοροποίηση αυτή του χρόνου (δίσημος στο Κείμενο - τρίσημος στο Κράτημα) καθιστά το μέλος εύστροφο, ρυθμικά πεποικιλμένο και, για τον κοινό ακροατή, ασφαλώς περισσότερο ευχάριστο.»

Κλείνει λέγοντας ότι: «και τα δύο αυτά στοιχεία (τρίσημος χρόνος και ειδική εκφορά του πλ α', σε συνδυασμό με τη χρήση της χρωματικής κλίμακας στον βαρύ) αποτελούν ιστορικά δεδομένα της επιχώριας ψαλτικής παράδοσης του μέλους στην Κωνσταντινούπολη».

Παρατίθεται το κλασικό κείμενο από τον α΄ τόμο της Μουσικής Συλλογής του Γεωργίου Πρωγάκη για καλύτερη κατανόηση της μελικής μεταχείρισης από τον εκτελεστή.
Επισυνάπτεται το αρχείο ήχου στην τελική του μορφή. Επειδή εδώ παραμορφώνει το όνομά του, το κανονικό του είναι:
Κωνσταντίνος Πρίγγος - Και ευλογημένος, Π. Μπερεκέτου, Ήχος πλ. α'.mp3
 

Attachments

  • Πρίγγος - Και ευλογημένος, Π. Μπερεκέτου, Ήχος πλ. α'...mp3
    10.9 MB · Views: 76
Top