Εδώ θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω λίγο, επισημαίνοντας ότι χρειάζεται φειδώ και διάκριση στο τι δίνουμε και πώς δίνουμε στον κόσμο, όπως είπα και σε άλλο σχετικό μήνυμά μου (το οποίο μάλλον σβήστηκε κατα λάθος κατά την μεταφορά του θέματος). Υπογραμμίζω, κ. Μεντζά, ότι δ ε ν λέγω ότι πρεσβεύετε με όσα λέτε παραπάνω τα κακώς κείμενα σχολιάζω παρακάτω, απλά με αφορμή τα όσα γράψατε παραθέτω λίγες σκέψεις. Το λέω για να μην παρεξηγηθούμε, καθότι ο γραπτός λόγος κάποοιες φορές αφήνει "παραθυράκια"...
Έχοντας ζήσει για κάποιο διάτημα στο εξωτερικό, συνάντησα την συνήθεια, από το "Ευλογημένη η Βασιλεία" έως τον Απόστολο να ψάλει ο Λαός με την προτροπή του ιερέα ή του ψάλτη, οι οποίοι από το κέντρο του ναού, εκτελώντας χρέη μαέστρου (!!!) έδιναν το έναυσμα, τον ρυθμό κλπ. προς το Εκκλησίασμα κατά την διάρκεια των ψαλλομένων (φαντάζομαι τώρα την έκφραση του π. Μαξίμου μετά από αυτό που διάβασε...
Καλημέρα Πάτερ μου, ευλογείτε! Όπως βλέπετε υπάρχουν και χειρότερα από αυτό που δικαίως αποδοκιμάζετε, και να εύχεσθε να μη μας βρούνε
). Η εικόνα ήταν αποκαρδιωτική, όπως φυσικά και το άκουσμα... Αυτό περαιτέρω δημιούργησε και τη νοοτροπία ότι μπορεί το Εκκλησίασμα να συμμετέχει σε όλα, και έτσι άκουγες κυρίες, δεσποινίδες και κυρίους να λένε ευχές και εκφωνήσεις του ιερέα, ακόμα και Χερουβικά (!) κατά την δική τους αντίληψη και "απόδοση" άσχετα με το τι έψαλλε ο Ψάλτης. Η ανωτέρω εικόνα που περιγράφω συναντιέται και αλλού, και εν Ελλάδι...
Εύκολα λοιπόν μπορεί να αντιστραφεί η κατάσταση και ο λαός να "σφετερίζεται"... Διότι είναι πολύ άβολη κατάσταση να ακούς τα λόγια του ιερέα πριν τον ιερέα, όπως και να προσπαθείς να πάρεις μια σωστή βάση και να "βρεις τον Ήχο" στο "Όπως υπό του κράτους Σου" και να ακούς ηχηρά-ηχηρά και παρατεταμένα σε ένα Α τόνο το "Αμήν" από κάποιο κύριο ή κυρία από κάτω, ο/η οποίος/α είχε ενδεχομένως πριν εκφωνήσει και το "Όπως υπό του κράτους Σου" μαζί ή ξέχωρα από τον ιερέα...
Νομίζω πολλοί από εμάς το έχουμε ζήσει αυτό, και ψάλτες αλλά και ιερείς, ε ε ε ε ;;;
Και, βασικά, θα μου επιτρέψουν οι εκλεκτοί συνομιλητές να παρατηρήσω ότι ο τίτλος του θέματος τον οποίον επέβαλε άθελά του με την πρώτη του τοποθέτηση ο π. Γεώργιος, του οποίου όμως την γνώμη δεν ξαναείδαμε, είναι λίγο άκαιρος, για να μην πω άκομψος... Όπως τίθεται ο τίτλος, αλλά και όπως ίσως εξελιχθεί η συζήτηση θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο ψάλτης μπήκε εκεί που μπήκε για ένα ορισμένο αριθμό ψαλλομένων κλπ. και κατέληξε "έτσι επειδή του κάπνισε" (ας μου επιτραπεί η έκφραση) και ενδεχομένως κακόβουλα (μια που και εκεί παραπέμπει το "σφετερίζομαι") να ρίξει τον λαό σε δεύτερη μοίρα ενώ ήταν σε πρώτη...
Δεν μπορεί ξαφνικά μετά από τόσους αιώνες και όπως (καλώς ή κακώς) διαμορφώθηκε το τελετουργικό και το τυπικό, ο ψάλτης (αλλά και ο ιερέας εν μέρει) να βρίσκεται απολογούμενος.
Σε όσους δε ακραία πιστεύουν ότι η ολοκληρωτική συμμετοχή του κόσμου είναι το ζητούμενο (διότι έχει ακουστεί και αυτό εκεί έξω, ότι δλδ. ο κόσμος είναι αυτός που πρέπει να ψάλλει και οι ψάλτες είναι εν πολλοίς περιττοί ή αναγκαίοι μόνο για κάποια σημεία, θα πω το εξής: Ο ψάλτης δεν είναι αποκούμπι, για να "τραβήξει" με την μουσική του κατάρτιση το χρόνο του Χερουβικού ώστε να πράξει ο ιερέας τα δέοντα, και μετά να αναλάβει περιχαρής
ο λαός τα καθηκοντά του και να ψάλλει Κανελλίδη σε πλ. Δ' :wink: (Και φυσικά δεν είναι αποκούμπι ούτε ο ιερέας για να βγάλει τα Άγια καλά-καλά και μετά να αναλάβει την Θεία Λειτουργία η πρώψτη σειρά των καθημένων κυριών... :wink: Οι ρόλοι είναι διακριτοί και υπαρκτοί) Ο ψάλτης λοιπόν δεν είναι η αναγκαία λύση, διότι αν αυτή η αναγκαία λύση εκλείψει όπως έχει ακουστεί από τα χείλη ακραίων, τότε όταν έρθει η Μ. Εβδομάδα, οι διπλές Καταβασίες, οι Προηγιασμένες, οι Θ.Λ. Ιακώβου κλπ. όπου η εξειδίκευση και η γνώση του ψάλτη είναι απαραίτητες, τότε ο λαός δυστυχώς δεν θα μπορεί να βοηθήσει, και ο ψάλτης - λύση ανάγκης, δεν νομίζω να είναι (ή θα πρέπει να είναι) πρόθυμος να "κλείσει τα κενά" ...
Κάποιοι δε (ιδίως στο εξωτερικό) χρησιμοποιούν ως επιχείρημα και ως ιδανικό πρότυπο την καθολική συμμετοχή του κόσμου στην λατρία στις Προτεσταντικές Εκκλησίες. Αυτό όμως εκτός από επικινδυνο νεωτερισμό στους κόλπους της Ορθοδόξου Λατρείας αποτελεί άκαιρο παραλληλισμό, μια που ο πλούτος του Τυπικού, της Υμνολογίας, των συμβολισμών, της τελετουργίας και τόσα άλλα που καθιστούν μοναδική την Ορθόδοξη Λατρευτική Πράξη, απουσιάζουν παντελώς από τη λατρεία των προτεσταντών, όπως φυσικά και αυτή καθαυτή η ύπαρξη του Παναγίου και Τελεταρχικού Πνεύματος...
Σε αυτό θα συμφωνήσω... Όμως πάντα με διάκριση και επίγνωση του μέχρι πού φτάνει και πρέπει να φτάνει η συμμετοχή του καθενός.